Help Us Improve Our Site

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΘΝΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΘΝΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

27 Απριλίου 1941 ο ξεχασμένος ήρωας Κωνσταντίνος Κουκιδης!!!(ΒΙΝΤΕΟ)


«A Greek carries his flag to the death» γράφει η βρετανική Daily Mail για το νεαρό Κωνσταντίνο Κουκίδη που αρνήθηκε να υψώσει τη ναζιστική σημαία στον ιερό βράχο της ακρόπολης και αφού τυλίχτηκε στην ελληνική σημαία ρίχτηκε στο κενό από ύψος 200 μέτρων. Ποιος ήταν όμως ο Κωνσταντίνος Κουκίδης;

Όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα, 27 Απριλίου 1941, η πρώτη τους δουλειά ήταν να στείλουν ένα απόσπασμα υπό τον λοχαγό Γιάκομπι και τον υπολοχαγό Έλσνιτς για να κατεβάσει τη Γαλανόλευκη από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και να υψώσει τη σβάστικα. Δεξιά ο Παρθενώνας, αριστερά οι Καρυάτιδες. Από την ελιά τής Αθηνάς οι Γερμανοί αντικρίζουν στό ακραίο σημείο τού βράχου τής Ακρόπολης πού δεσπόζει τής πόλης, την γαλανόλευκη σημαία πού θ’ αντικατασταθεί από τον αγκυλωτό σταυρό. Η εθνική Σημαία με το μεγάλο σταυρό στην μέση λάμπει και τα χρώματά της τονίζουν και τονίζονται από τον Παρθενώνα που στέκει αγέρωχος και όμορφος όπως πάντα.Εκεί στην θέση Καλλιθέα, στο ανατολικό σημείο του Ιερού Βράχου ο επικεφαλής του αποσπάσματος ζήτησε από τον εύζωνα που φρουρούσε τη σημαία μας να την κατεβάσει και να την παραδώσει.

Ο απλός αυτός φαντάρος, όταν στις 8:45 το πρωί έφθασαν μπροστά του οι κατακτητές της χώρας μας και με το δάκτυλο στην σκανδάλη των πολυβόλων τους, τον διέταξαν να κατεβάσει το Εθνικό μας σύμβολο, δεν έδειξε κανένα συναίσθημα.

Δεν πρόδωσε την τρικυμία της ψυχής του. Ψυχρός, άτεγκτος και αποφασισμένος.. απλά αρνήθηκε! Οι ώρες της περισυλλογής, που μόνος του είχε περάσει δίπλα στην σημαία, τον είχαν οδηγήσει στη μεγάλη απόφαση.«ΟΧΙ»! Αυτό μονάχα πρόφερε και τίποτε άλλο. Μια απλή λέξη, με πόση όμως τεράστια σημασία και αξία. Η Ελληνική μεγαλοσύνη σε όλη την απλή μεγαλοπρέπειά της κλεισμένη μέσα σε δύο συλλαβές! Ξέρουν απ’ αυτά οι Έλληνες..

Ο λοχαγός Γιάκομπι διέταξε έναν Γερμανό στρατιώτη να το πράξει. Ο στρατιώτης την κατέβασε κι αφού με τη βοήθεια ενός συναδέλφου του την δίπλωσε πολύ προσεκτικά, την παρέδωσε στα χέρια του Έλληνα φρουρού. Ο εύζωνας κοίταξε για λίγα δευτερόλεπτα με κατεβασμένο κεφάλι το διπλωμένο γαλανόλευκο πανί πάνω στα χέρια του.

Κι ύστερα τυλίχτηκε με τη σημαία, έτρεξε ως την άκρη του Ιερού Βράχου και μπρος στα μάτια των εμβρόντητων Γερμανών ρίχτηκε μ’ ένα σάλτο στον γκρεμό, βάφοντας το εθνικό μας σύμβολο με το τίμιο αίμα του.

Οι Γερμανοί σκύβουν πάνω από το κενό: 60 μέτρα πιο κάτω, κείτεται ο Εύζωνας, νεκρός πάνω στον βράχο, σκεπασμένος με το σάβανο πού διάλεξε. Οι δύο Γερμανοί αξιωματικοί, πού είναι επί κεφαλής των εμπροσθοφυλακών, ο αρχηγός ιππικού Γιάκομπι και ο λοχαγός Έλσνιτς τής 6ης ορεινής μεραρχίας, χρησιμοποιούν τον ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών για να στείλουν μήνυμα στόν Χίτλερ:

«Μάϊν Φύρερ, στις 27 Απριλίου, στις 8 και 10, εισήλθαμε στην Αθήνα , επί κεφαλής των πρώτων γερμανικών τμημάτων στρατού, και στις 8 και 45, υψώσαμε την σημαία τού Ράϊχ πάνω στην Ακρόπολη και στο Δημαρχείο. Χάϊλ, μάϊν Φύρερ».

Η γερμανική στρατιωτική διοίκηση Αθηνών υποχρέωσε την προδοτική κυβέρνηση Τσολάκογλου να δημοσιεύσει στον Τύπο ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ο φρουρός της σημαίας μας, υπέστη έμφραγμα από την συγκίνηση όταν του ζητήθηκε να την παραδώσει.

Όμως οι στρατιώτες κι οι επικεφαλής του γερμανικού αποσπάσματος είχαν συγκλονιστεί απ’ αυτό που είδαν και δεν κράτησαν το στόμα τους κλειστό.Στις 9 Ιουνίου η είδηση δημοσιεύθηκε στην DAILY MAIL με τίτλο:

«A Greek carries his flag to the death» (Ένας Έλληνας φέρει την σημαία του έως τον θάνατο). Η θυσία του Έλληνα στρατιώτη έγινε αιτία να εκδοθεί διαταγή από τον Γερμανό φρούραρχο να υψώνεται και η ελληνική σημαία δίπλα στη γερμανική.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, εκεί στα Αναφιώτικα κάτω από τον Ιερό Βράχο, ζούσαν ακόμα αυτόπτες μάρτυρες, που είδαν το παλικάρι να γκρεμοτσακίζεται μπροστά στα μάτια τους τυλιγμένο με την Γαλανόλευκη. Και κάθε χρόνο, στο μνημόσυνό του στις 27 Απριλίου, άφηναν τα δάκρυά τους να κυλήσουν στη μνήμη του. Ουδείς ενδιαφέρθηκε ποτέ να καταγράψει την μαρτυρία τους.

Κωνσταντίνος Κουκίδης είναι τ’ όνομα του εύζωνα… Κωνσταντίνος Κουκίδης είναι τ’ όνομα αυτού του ΕΛΛΗΝΑ και στολή του η Σημαία μας. Μας τον έχουν κρύψει, μας τον έχουν κλέψει. Κλείστε κι αυτόν τον εθνομάρτυρα στην ψυχή σας κοντά στους άλλους.

Απαιτείστε να γραφτεί τ’ όνομά του στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας.Ψιθυρίστε το, έστω και βουβά, μέσα σας, κάθε φορά που αντικρίζετε τη σημαία μας.Πείτε στα παιδιά σας ότι αυτή η σημαία, έχει βυζάξει ποταμούς ελληνικού αίματος, για να μπορεί αγέρωχη να κυματίζει την τιμή και την αξιοπρέπειά μας… 

Πέμπτη 2 Απριλίου 2015

Θεσσαλονίκη: Βίντεο με 3D αναπαράσταση του Λευκού Πύργου στις αρχές του 20ου αιώνα


Έτσι ήταν ο Λευκός Πύργος στις αρχές του 20ου αιώνα. Μοναδική 3D αναπαράσταση (Vid)

Δύο καλλιτέχνες, ο 3D animator Βλαδίμηρος Νεφίδης και ο μοντέρ Δαμιανός Μαξίμοφ δημιούργησαν ένα μοναδικό 3D βίντεο το οποίο απεικονίζει τον Λευκό Πύργο, όπως ήταν στις αρχές του 20ου αιώνα.

Οι καλλιτέχνες βασίστηκαν για τη δημιουργία του βίντεό τους, σε φωτογραφίες και σχέδια της εποχής εκείνης.


Κυριακή 15 Μαρτίου 2015

Ναι αυτή είναι η ΕΛΛΑΣ! Πρέπει να το δεις! (Βίντεο)


Το να φωνάζει μ' όλη τη δύναμη της ψυχής του αλλά και με επιχειρήματα ακλόνητα για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα ένας Βρετανός, έχει τη σημασία του.

Σε ομιλία του για τον οργανισμό Intelligence, που διοργανώνει συζητήσεις για πολλά σημαντικά ζητήματα, ο γνωστός Βρετανός ηθοποιός, συγγραφέας, δημοσιογράφος και κωμικός, μεταξύ άλλων, Stephen Fry, επιχειρηματολογεί πάνω στην άποψη πως τα μάρμαρα του Παρθενώνα πρέπει να επιστραφούν στην Αθήνα.

Δείτε το συγκλονιστικό βίντεο.

Κυριακή 1 Μαρτίου 2015

Βίντεο: Δείτε πως οι Άγγλοι κατέστρεψαν τα γλυπτά του Παρθενώνα!



 Ένα πολύ ωραίο mixed-video για το πως οι Βρετανοί κατέστρεψαν τα γλυπτά του Παρθενώνα…

 The Parthenon (Greek: Παρθενώνας) is a temple of the Greek goddess Athena built in the fifth century B.C.E. on the Acropolis of Athens.
It is the most important surviving building of Classical Greece, generally considered to be the culmination of the development of the Doric order.
Its decorative sculptures are considered one of the high points of Greek art. The Parthenon, one of the most visited archaeological sites in Greece, is regarded as an enduring symbol of ancient Greece and of Athenian democracy, and is one of the world's greatest cultural monuments. Its continued existence, however, depends on our choosing to use our advanced science and technology to preserve and protect it from dangers such as pollution.

A large collection of marble sculptures removed from Athens to Britain in 1806 by Lord Elgin, ambassador to the Ottoman Empire from 1799 to 1803. The sculptures were purchased by the British Parliament from Lord Elgin and presented to the British Museum, London in 1816 where they have remained on display to the public.

Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2013

Έθιμα και παραδόσεις της Αρχαίας Σπάρτης

 


ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Η Πολιτεία των Λακεδαιμονίων είχε αναδείξει ως φορείς εξουσίας δύο βασιλείς, τη γερουσία με 28 μέλη, καθώς και το σώμα των 5 εφόρων. Η βασιλεία είχε κληρονομικό χαρακτήρα, σε αντίθεση προς τη γερουσία, η οποία αναδεικνυόταν από τον λαό.


Οι βασιλείς ή "αρχαγέται", προέρχονταν από τα δύο γένη των Αγιαδών και των Ευρυπωτιδών. Το σύστημα της διπλής βασιλείας, αναγόταν στο απώτατο παρελθόν, ήταν δε αποτέλεσμα συμβιβασμού των Αχαιών και των Δωριέων, διασφαλίζοντας τη συνύπαρξή τους. Χαρακτηριστικά αναφέρεται από τον Ηρόδοτο (Ε' 72), ότι όταν ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Κλεομένης ο Α' ανήλθε στην Ακρόπολη, δήλωσε στην ιέρεια ότι έχει αχαϊκή και όχι δωρική καταγωγή .


Τα μέλη της γερουσίας επιλέγονταν με γνώμονα την ηθική τους αρετή. Η αρμοδιότητά τους συνίστατο στην επιλογή των θεμάτων εκείνων, τα οποία θα συζητούσε η εκκλησία του δήμου, γνωστότερη ως Απέλλα. Η Απέλλα οφείλει την ονομασία της στον Απέλλωνα Απόλλωνα.
Τέλος υπήρχαν οι πέντε Έφοροι, χωρίς ιδιαίτερα προσόντα, οι οποίοι είχαν ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων, και η θητεία τους διαρκούσε για ένα έτος. Η διαφθορά των κρατικών λειτουργών ήταν σχεδόν άγνωστη, δεδομένου ότι ο χρυσός δεν είχε αξία στη Σπάρτη, διότι ίσχυε ένα καθεστώς ανταλλαγής προϊόντων, και δεν είχαν ιδιαίτερη επίδραση οι "αξίες της αγοράς".

ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ
 
 


Όπως γνωρίζουμε από τις διασωζόμενες μαρτυρίες, η φιλοξενία ξένων, αρχικά, ήταν γνώρισμα ολοκλήρου του Ελληνικού Κόσμου, ιδιαιτέρως δε των Σπαρτιατών. Μάλιστα, όμνυαν και όρκο στον Ξένιο Δια. 


Όταν όμως οι Λακεδαιμόνιοι διαπίστωσαν ότι το μέτρο αυτό ενείχε κινδύνους αλλοιώσεως της φυσιογνωμίας, των ηθών και των εθίμων της Σπαρτιατικής Πολιτείας, θέσπισαν την ξενηλασία, δηλαδή την απαγόρευση φιλοξενίας ξένων στην πόλη τους. Το σκεπτικό υπό το οποίο επεβλήθη αυτό το μέτρο, εξηγεί ο Ξενοφών (Λακεδ. Πολιτεία, 14.4), αναφέροντας ότι υπαγορεύθηκε από την θέλησή τους να διαφυλαχθεί αμίαρος ο χαρακτήρας της Σπάρτης, και ανεπηρέαστος από ξένες συνήθειες.
Ο Ηρόδοτος, αναφέρει ότι καθ' όλον τον ιστορικό βίο της Σπάρτης, κατεγράφησαν δύο και μόνο πολιτογραφήσεις αλλοδαπών. Αντίστοιχα, η έξοδος από την πόλη-κράτος ήταν εξαιρετικά δύσκολη για τους Σπαρτιάτες, προκειμένου να μείνουν ανεπηρέαστοι από ξένα ήθη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η Πολιτεία χορηγούσε ειδική άδεια αποδημίας.


ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΣΠΑΡΤΗ

 
 


Ο γυναικείος πληθυσμός της Σπάρτης αποκλειόταν από το στρατιωτικό λειτούργημα, διότι οι νόμοι της πόλεως προσδιόριζαν ως καθήκον τους την γέννηση και ανατροφή υγιών τέκνων.
Η αγωγή των γυναικών δεν άγγιζε, ούτε καν προσέγγιζε, τα όρια αυστηρότητας εκείνης των ανδρών, διότι ο προορισμός και η αποστολή τους εντός της Πολιτείας ήταν διαφορετικής φύσεως. Αυτό βεβαίως δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως μία καταπίεση του γυναικείου φύλου, το αντίθετο μάλιστα.
Η γυναικεία ελευθερία σε καμία άλλη πόλη του αρχαίου Ελληνικού Κόσμου δεν εκδηλώθηκε τόσο έμπρακτα, όσο στην Λακωνική Πολιτεία. Στη Σπάρτη, οι γυναίκες είχαν το αποκλειστικό προνόμιο, απ' όλες τις άλλες ελληνίδες, να γυμνάζονται ισότιμα με τους άνδρες και να κυκλοφορούν άνευ περιορισμών. 


Όπως γνωρίζουμε, ευγονικές μέθοδοι ίσχυαν και ως προς τις γυναίκες, οι οποίες άπτονταν του καθορισμού της υγείας των γυναικών και της καταλληλότητας τους να φέρουν στον κόσμο υγιή παιδιά.


Η ανατροφή των κοριτσιών εναπόκειτο στην κρίση και στη βούληση των γονέων τους, η μόνη δε υποχρέωσή τους ήταν να γυμνάζονται. Ουκ ολίγα κορίτσια, διακρίνονταν στο ακόντιο, στη ρίψη του δίσκου, στην πάλη, στο τρέξιμο και σε λοιπές αθλητικές δοκιμασίες, ενώ ενεργός ήταν η συμμετοχή τους, σε θρησκευτικά και καλλιτεχνικά δρώμενα. Σε όλες αυτές τις δραστηριότητες, τα κορίτσια συμμετείχαν και γυμνά, γεγονός πρωτόγνωρο και ασύλληπτο για άλλη πόλη-κράτος.
Ο γάμος ήταν θεσμός υποχρεωτικός, για όλο τον ελεύθερο και υγιή πληθυσμό. Οι νόμοι προέβλεπαν την τιμωρία όσων παντρεύονταν σε μεγάλη ηλικία, καθώς και των γυναικών εκείνων, που παντρεύονταν σε μικρή ηλικία. Ειδικές ποινές προβλέπονταν για τον "οψιγάμιον", καθώς και για τον "κακογάμιον". 


Ο Πλούταρχος (Λύσανδρος, 2), αναφέρεται στην περίπτωση του βασιλιά Αρχιδάμου, τον οποίο τιμώρησαν οι 'Έφοροι, διότι νυμφεύθηκε γυναίκα πολύ μικρής ηλικίας και συνεπεία τούτου του γεγονότος, δεν ήταν δυνατόν να γεννηθούν άρτια τέκνα.


 


Οι άνδρες που έμεναν ανύπανδροι, αντιμετώπιζαν ποινές και επιτιμήσεις, ενώ παράλληλα αποκλείονταν από την παρακολούθηση των "Γυμνοπαιδιών", τον δε Χειμώνα η Πολιτεία τους υποχρέωνε να βαδίζουν εντός κύκλου επί της αγοράς.


Εκεί τραγουδούσαν ένα, μειωτικού χαρακτήρα τραγούδι, το οποίο ανέφερε ότι δικαίως υφίστανται αυτή την αντιμετώπιση. Χαρακτηριστική των ηθών και των αντιλήψεων που επικρατούσαν στην Σπάρτη περί των αγάμων, είναι η περίπτωση του Στρατηγού Δερκυλίδα.


Ο Δερκυλίδας, αν και διακεκριμένος στο πεδίο της μάχης, αντιμετωπιζόταν αρνητικά ως άγαμος, γεγονός το οποίο δικαιολογούσε την επίδειξη μειωμένου σεβασμού προς το πρόσωπό του.
Όταν λοιπόν ο στρατηγός Δερκυλίδας, θέλησε να καθίσει κάπου και τα καθίσματα ήταν κατειλημμένα από νέους, ο νέος στον οποίο απευθύνθηκε για να σηκωθεί, δεν του παραχώρησε τη θέση του, λέγοντάς του επιγραμματικά "Στρατηγέ δεν έχεις το γιο που θα δώσει το κάθισμά του σε εμένα".


 


Επειδή η αποστολή της οικογένειας στην Σπάρτη ήταν η γένεση υγιών παιδιών, ο άνδρας μπορούσε να συγκατατεθεί ώστε η γυναίκα του να συνευρεθεί με έναν άλλο Σπαρτιάτη, προκειμένου να προκύψει από την ένωσή τους ένα υγιές τέκνο, χωρίς αυτό να θεωρείται καθόλου επιλήψιμο. Χρέος των νέων γενεών, ήταν να υπερβούν τους πρεσβυτέρους, σε γενναιότητα και σε πολεμικά κατορθώματα, όσο και σε ειρηνικά έργα.

Υπόμνηση αυτού του στόχου, αποτελούσε και η υπόσχεση "Αμες δε γεσόμεθα, πολλώ κάρρονες" (εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας), την οποία έδιδαν οι έφηβοι στις μεγαλύτερες γενεές. Στα ειρηνικά έργα, εντάσσεται και η ανάπτυξη του Πολιτισμού, περί του οποίου ελάχιστα έχουν γίνει γνωστά, καθώς η αρχαία Σπάρτη κείται θαμμένη κάτω από τη σύγχρονη πόλη, όχι βέβαια τυχαία...

Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2013

Η Μάχη της Σελλασίας (222 π.Χ.) – Η πτώση της Σπάρτης

maxh-protathlitwn 



Η μάχη της Σελλασίας πραγματοποιήθηκε το 222 π.Χ. ανάμεσα στους Σπαρτιάτες του Κλεομένη και τους Μακεδόνες του Αντιγόνου Δώσωνα στη Σελλασία της Λακωνίας. 


Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια του Άγι Δ’
Ο Άγις Δ’ ήταν βασιλιάς της Σπάρτης που ανήλθε στο θρόνο της το 245 π.Χ. και ήταν γιος του Ευδαμίδα Β’. Έκανε μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα της Σπάρτης, αλλά ο συμβασιλέας του, ο Λεωνίδας Β’ τον ανέτρεψε στα σχέδιά του και οι αντιπάλοι του ακύρωσαν τις μεταρρυθμίσεις του και τον σκότωσαν.


Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια του Κλεομένη Γ’
Ο Κλεομένης Γ΄ ήταν βασιλιάς της Σπάρτης, γιος του Λεωνίδα Β’ που ανήλθε στο θρόνο το 235 π.Χ. Έκανε και αυτός μεγάλες μεταρυθμίσεις. Επανένταξε τους νόμους του Λυκούργου, εκπαίδευσε το στρατό του με τα πρότυπα της μακεδονικής φάλαγγας, πρότεινε αναδασμό της γης και απελευθέρωση των ειλώτων. Έτσι οι πολίτες έφτασαν τους 4.000 από τους 700 που ήταν.


Ο πόλεμος με την Αχαϊκή Συμπολιτεία
Ο Κλεομένης με τους νόμους αυτούς προκάλεσε έντονη ανησυχία στις γύρω πόλεις και περισσότερο στην ανερχόμενη Αχαϊκή Συμπολιτεία. Ο Κλεομένης όμως εισέβαλλε στη Μεγαλόπολη και κατάφερε να τη λαφυραγωγήσει και να φύγει ανένόχλητος. Αμέσως μετά κατέλαβε τη Μαντίνεια και έδιωξε τους Αχαιούς. Αργότερα κατευθύνθηκε προς την Τεγέα και τις Φερές για να συγκρουστεί με τους Αχαιούς. Εκείνη τότε την εποχή στρατηγός των Αχαιών ήταν ο Υπερβάτας ο οποίος συγκέντρωσε 5.000 – 6.000 στρατιώτες και συγκρούστηκε με τον Κλεομένη στη Δύμη. Νικητής εξήλθε ο Κλεομένης και οι Αχαιοί του ζήτησαν ειρήνη. Ο Κλεομένης δεχόταν την ειρήνη με όρο να γίνει ο αρχηγός της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Οι Αχαιοί δέχτηκαν, αλλά την κρίσιμη ημέρα της συνάντησης των Αχαιών με τον Κλεομένη για την υπογραφή των όρων της συνθήκης ο δεύτερος αρρώστησε. Την ευκαιρία δεν την έχασε ο Άρατος που τότε μετά το θάνατο του Υπέρβατου ήταν στρατηγός της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Έτσι προσεταιρίστηκε τους Μακεδόνες που τότε βασιλιάς τους ήταν ο Αντίγονος Γ’ ο Δώσων. Ο Αντίγονος τότε έστειλε στην Πελοπόννησο 20.000 πεζούς και 1.400 ιππείς. Μετά από συγκρούσεις στο Άργος, στα Μέγαρα και στη Μεγαλόπολη ο Κλεομένης έχασε τις κτήσεις του εκτός της Σπάρτης.


Πριν τη μάχη
Ο μακεδονικός μαζί με τον αχαϊκό στρατό κατευθύνονταν προς τη Σπάρτη. Οι σπαρτιατικές δυνάμεις που φρουρούσαν τα σύνορα, συναντήθηκαν και αντιπαρατέθηκαν στον αντίπαλο στρατό στην περιοχή της Σελλασίας.


Οι δυνάμεις των Μακεδόνων και των Αχαιών 
Ο Αντίγονος Γ΄ Δώσων παρέταξε απέναντι από τους Σπαρτιάτες 27.600 πεζούς και 1.200 ιππείς. Οι Αχαιοί ανάμεσα σε αυτό το στράτευμα παρέταξαν 3.000 πεζούς και 300 ιππείς. Φαίνεται το πρόβλημα της Αχαϊκής Συμπολιτείας να παρατάξει πολλούς πεζούς σε μια μάχη.


Οι δυνάμεις των Σπαρτιατών
Ο Κλεομένης κατάφερε να παρατάξει έναν αριθμό 20.000 οπλιτών και να απελευθερώσει πολλούς δούλους. Ακόμη κατάφερε να πάρει 1.000 μισθοφόρους.


Οι παράταξεις των αντιπάλων
Η παράταξη των Μακεδόνων και των Αχαιών 
Οι Μακεδόνες και οι Αχαιοί ήταν απέναντι από το λόφο Εύα. Στο δεξιό άκρο ήταν παρατεταγμένα τμήματα συμμάχων, στο σύνολό τους ψιλοί. Στο κέντρο, είχαν τοποθετηθεί οι Αχαιοί και πίσω το ιππικό τους. Αριστερά είχε ταχθεί ο Αντίγονος επικεφαλής της μακεδονικής φάλαγγας υπό την κάλυψη ελαφρά οπλισμένων.


Η παράταξη των Σπαρτιατών 
Η παράταξη του Κλεομένη είχε ταχθεί στο λόφο Εύα. Αριστερά τάχθηκαν οι συμμάχοι και οι περίοικοι υπό τον Ευκλείδα, αδερφό και συμβασιλέα του Κλεομένη. Στο δεξιό άκρο βρισκόταν ο ίδιος ο Κλεομένης, αρχηγός των Σπαρτιατών οπλιτών. Στο κέντρο είχαν ταχθεί οι ιππείς, οι ελαφρά οπλισμένοι και οι μισθοφόροι.

battle-of-sellasia

Η μάχη
Η μάχη άρχισε με την επίθεση των Μακεδόνων κατά των Σπαρτιατών. Οι Σπαρτιάτες όμως κατάφεραν και απώθησαν τους Μακεδόνες. Όμως οι Μακεδόνες κατάφεραν να διεισδύσουν στην παράταξη των Σπαρτιατών από μια προδοσία ενός αξιωματικού του Κλεομένη, του Δαμοτέλη. Οι Ιλλύριοι και οι Ακαρνάνες σύμμαχοι των Μακεδόνων επιτέθηκαν στο ακάλυπτο άκρο των Σπαρτιατών και τούς πλευροκόπησαν στο λόφο Εύα. Όμως στο δεξιό άκρο, ο Κλεομένης αιφνιδίασε τους αντιπάλους του και ο Αντίγονος σταμάτησε την επίθεσή του στο αριστερό άκρο για να αντιμετωπίσει το δεξιό. Τότε το αριστερό άκρο των Σπαρτιατών υπό τον Ευκλειδα ανασυντάχθηκε και επιτέθηκε και εκείνο κατά των Μακεδόνων. Η μάχη μέχρι τότε ήταν υπέρ των Σπαρτιατών. Ο Φιλοποίμην όμως, ο αρχηγός των Αχαιών, διέταξε την επίθεση των ιππέων στο αριστερό άκρο των Σπαρτιατών. Ο Ευκλείδας δεν κατάφερε να συγκρατήσει την επίθεση των Μακεδόνων ιππέων και οι Σπαρτιάτες υποχώρησαν. Ο Ευκλείδας πολεμούσε απελπισμένα και πέθανε σαν αληθινός Σπαρτιάτης πάνω στη μάχη. Οι νεκροί για τους Σπαρτιάτες ήταν 5.800. Οι Μακεδόνες πρέπει να είχαν 1.000 νεκρούς.


Η σημασία της μάχης 
Τη σημασία της μάχης οι Έλληνες την κατάλαβαν πολύ αργότερα με τους Ρωμαίους. Ο Κλεομένης ίσως μπορούσε να ενώσει τους Έλληνες απέναντι στους Ρωμαίους με κυριότερο λόγο τους νόμους του.
Η τοποθεσία της μάχης απείχε περίπου 15 χιλιόμετρα της Σπάρτης και αποτελούσε φυλάκιό της. Σήμερα είναι χωριό με πληθυσμό περίπου 550 κατοίκων.


ΠΗΓΗ

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2013

Μαίανδρος - Η λαβή των θεομάχων



 


Κάποτε στο φως του φεγγαριού ο βασιλιάς της Φθίας ο Πηλέας. είδε μια πανώρια θεά να χορεύει μαζί με τις κόρες των νερών. Ήταν η θεά Θέτιδα, που η προφητεία του Προμηθέα την ανάγκαζε να παντρευτεί θνητό, ώστε να μη γεννηθεί αυτός, που θα ανέτρεπε τον παντοδύναμο Δία!
Το υπέροχο αυτό θέμα απεικονίζεται έξοχα στο εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας[1] του 500 π.Χ. που τώρα βρίσκεται στο μουσείο του Δυτικού Βερολίνου. Η έξοχη αυτή απεικόνιση παρουσιάζει τον Πηλέα, να αψηφά τα φίδια της θεϊκής μεταμόρφωσης που τον δαγκώνουν παντού, καθώς και το λιοντάρι που ωρύεται γαντζωμένο στην πλάτη του. Ο Πηλέας νικά τις μεταμορφώσεις της πεντάμορφη θεάς, χρησιμοποιώντας την ιερή "χειρώνιο λαβή", ή «Μαίανδρο» όπως έγινε αργότερα γνωστό, το διάσημο αρχαιοελληνικό σύμβολο της ήττας των θεών!

Τα λεξικά πράγματι επιμένουν στην ανόητη στερεότυπη άποψη, πως Μαίανδρος είναι: «το διακοσμητικό αρχαιοελληνικό σχήμα που υπενθυμίζει τους ελιγμούς του ποταμού της Καρίας Μαίανδρου, όπου πρωτοευρέθη και εκ του οποίου έλαβε το όνομα». Μπορεί πράγματι να πήρε το όνομα απ’ τον ποταμό πλησίον του οποίου πρωτοευρέθη, αλλά είναι ολότελα ανόητο να πιστεύουμε ότι τα απανταχού της γης ελληνοπρεπή αυτά ευρήματα, απεικονίζουν με πάθος τις χάρες και τους "ελιγμούς" ενός άγνωστου εν πολλοίς ποταμού της Ασιατικής Καρίας.[2]


Εικόνα: Ο Πηλέας καταβάλλει τη Θέτιδα με τη "μαιάνδριο ζεύξη χειρών ή χιρώνιο λαβή"! Εσωτερικό ερυθρόμορφου κύλικα που χρονολογείται γύρω στο 500 π.Χ. Δ. Μουσείο Βερολίνου.

Σημειώνουμε εδώ, ότι ο συσχετισμός της λαβής αυτής, ή μια χούφτα γαντζωμένη μεσ’ στην άλλη, που σαφώς σχηματίζει το διάσημο ελληνοπρεπές γραμμικό σύμβολο του μαίανδρου, είναι εδώ ολοφάνερος. Δε βλέπω όμως πουθενά να σχολιάζεται έτσι, αυτός ο ολοφάνερος παραλληλισμός, που τόσο τιμά τον «παγκόσμια γνωστό ελληνικό Μαίανδρο», που απλά είναι γνωστός μόνο, ως ένα πανέμορφο διακοσμητικό γραμμικό εφεύρημα και όχι ως πιθανό ιερό σύμβολο ανύψωσης του ανθρώπου στο βάθρο του ισάξιου αντιπάλου των "θεών". Η μαιάνδριος ζεύξη των χειρών, είναι εξαίρετος συμβολισμός κάθε ηρωισμού και αξιοσύνης.

Απ’ το πλήθος των αρχαιοελληνικών αγγειογραφιακών αναπαραστάσεων σαφώς διαφαίνεται ότι η λαβή αυτή, η χειρώνιος λαβή ή χειρώνιο πλέγμα ή όπως αλλιώς κι αν αποκαλούσαν την συγκεκριμένη αυτή λαβή στο παρελθόν, αποτελούσε το ιδιαίτερο ίσως και ιεροπρεπές έμβλημα των θεομάχων Ελλήνων ηρώων! Το μεγαλειώδες σχηματικό σύνθημα ότι και οι θεοί ηττώνται! Ο Μαίανδρος λοιπόν ήταν πιθανότατα η γραφική παράσταση της θεϊκής ήττας, από ψυχωμένους θεομάχους ήρωες!

Την "μαιάνδριο λαβή", όπως δικαίως πλέον θα πρέπει να την αποκαλούμε, τη χρησιμοποιεί κατ’ επανάληψη ο κατ’ εξοχήν θεομάχος Ηρακλής, όπως φαίνεται τονισμένη ξεκάθαρα στην αριστουργηματική αυτή απεικόνιση της πάλης του Ηρακλή με τον Τρίτωνα, σε αγγειογραφία του 550 π.χ. όπου βλέπουμε τον Τρίτωνα να πασχίζει μάταια ν’ ανοίξει μπροστά από το στήθος του, τα κλειδωμένα με την μαιάνδριο λαβή ατσαλένια δάχτυλα του ανίκητου ήρωα!

Εικόνα: Ο Ηρακλής καταβάλλει τον Τρίτωνα με την "μαιάνδριο λαβή". Αγγειογραφία του 550 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Ταρκυνία.

Την ολοφάνερη σχέση διακοσμητικού μαιάνδρου και μαιάνδριας λαβής μπορεί κανείς εύκολα επίσης να διαπιστώσει στο σύμπλεγμα Πηλέα και Θέτιδας[3] όπου η αξία της εν λόγω λαβής στο κέντρο της παράστασης υπερτονίζεται στεφανωμένη ολόγυρα απ’ τον σχηματοποιημένο πλέον μαιάνδριο συμβολισμό. Δεν πρέπει επίσης να είναι τυχαίο, ότι πλήθος αγγειογραφιών που υπαινίσσονται θεϊκή ήττα, ή υπέρμετρο ηρωισμό, συχνά στεφανώνονται από μαίανδρο!

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι δεν είναι καθόλου τυχαία η ευρύτατη διάδοση κατά την αρχαιότητα του παραπάνω μαιανδρικού συμβολισμού. Αποτελούσε ένα διαχρονικό δώρο των μυθολογικών χρόνων, στους κλασικούς και νεότερους χρόνους των μεσογειακών απογόνων του Έλληνα. Ένα υπέροχο σχηματικό σύνθημα, της υποχρέωσης σε υποχώρηση των εξουσιαστικών "θεών", ιερατείων και θρησκειών.

Αν μάλιστα σωστά υποθέτουμε ότι οι ερωτήσεις και οι ερμηνείες, είναι τα δυο χέρια των σοφών. Τότε η μαιάνδριος πεμπτουσία, δεν είναι άλλη απ' την αδιάσπαστη αλυσίδα ερωτήσεων και ερμηνειών, που αχρηστεύουν τους θεοποιημένους αινιγματοποιούς, μαζί με τα αινίγματά τους!

Μπορεί σαν λαός (αυτό αφορά μόνο τους σημερινούς έλληνες) να πάσχουμε (επειδή κάποιοι έτσι το θέλουν) από βαριά ιστορική αμνησία, δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος να αφαιρούμε επίμονα αξία απ’ τους συμβολισμούς των προγόνων μας, επιμένοντας με πάθος σε τυχάρπαστες ερμηνείες που κάποιοι εντελώς αβασάνιστα πρότειναν υποτιμώντας βάναυσα τον εξαίσιο αυτόν ιερό συμβολισμό.

Eικόνα: Μαίανδρος από την χρυσελεφάντινη ασπίδα της χρυσοποίκιλτης πανοπλίας του Φιλίππου του Β' η οποία βρέθηκε στον Βασιλικό τάφο των Αιγών!

Ο μαίανδρος είναι ένα γραμμικό παράγγελμα των προγόνων μας, για μάχη ενάντια στο αδύνατο! Μια υπέροχη σχηματική υπενθύμιση ότι στα δύο σου "χέρια" κρατάς το μυστικό της ήττας των καταδυναστευτών σου. Και αν μόνο τα δικά σου "χέρια" δεν επαρκούν, τότε ένωσέ τα με άλλους σ’ ένα αδιάσπαστο αρμονικό σύνολο, ελληνοπρεπούς, μαχητικής, μαιανδρικής αλυσίδας, επιθετικών ερωτήσεων και απομοιθοποιητικών ερμηνειών!

Αυτή είναι και η αποτελεσματικότερη μάχη ενάντια σε κάθε αυθαίρετης εξουσίας!
Ο ιερός μαίανδρος είναι ένα αιώνιο σύμβολο νίκης, που το χαρίζει η ελληνική αρχαιότητα στην πανανθρώπινη ελπίδα της τελικής απελευθέρωσης απ’ τη δουλεία όλων ανεξαιρέτως των αρχαίων και νεότερων "θεών".


Του Μιχάλη Καλόπουλου
Απ' το βιβλίο του "ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΕΜΑ" 1995 Σελίδες: 219-222
πηγή

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
1 Κύλιξ ή κύλικας: Ποτήρι ή κρασοπότηρο.
2 Καρία: Αρχαία χώρα της Μ. Ασίας. Ευρίσκετο απέναντι των νησιών Σάμου Ρόδου.
3 Ελληνική Μυθολογία Κακριδή Εκδοτική Αθηνών 3ος τόμ. σελ. 141.

Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

Πως εξαφανίστηκε η πόλη της Αρχαίας Σπάρτης;

http://www.report24.gr/wp-content/uploads/21287.jpg 


Θησαυροί της αρχαίας ελληνικής τέχνης καταστραφήκαν και λεηλατηθήκαν, όπως είναι γνωστό, από ρωμαίους,…

φράγκους σταυροφόρους, από τον ενετό στρατηγό Μοροζινι και από τον Άγγλο (Σκωτο για την ακρίβεια) Έλγιν.



Εξίσου μεγάλη καταστροφή επήλθε από περιηγητές και απεσταλμένους μουσείων, πανεπιστημίων και βασιλιάδων της Ευρώπης, που ηλθαν στην Ελλάδα στους χρόνους της τουρκοκρατίας, για να αποθησαυρίσουν νομίσματα, χειρόγραφα, επιγραφές και έργα τέχνης.


Όλους αυτούς υπέρβαλε σε απληστία και σε καταστροφές που προκάλεσε στους προγονικούς θησαυρούς της Ελλάδας ο αββας Michel Fourmont (1690/1746), απεσταλμένος του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου IE’. Ο αββάς Fourmont ξεπερνάει και τον Έλγιν όσο αφορά στο βάναυσο τρόπο της καταστροφής των μνημείων, που κυριολεκτικά αφάνισε, αλλά και στον απίστευτο αριθμό των αρχαιοτήτων που κατάστρεψε.
 
 
Στην προσπάθειά του να φανεί αρεστός στο βασιλιά του και να εξασφαλίσει αποκλειστικά για εκείνον μονό το δικαίωμα της μελέτης και της ερευνάς επιγραφών και μνημείων, μετά την καταγραφή τους επιδιδόταν με, παρανοϊκή στην κυριολεξία, μανία στην καταστροφή τους επιχαίροντας μάλιστα γι” αυτήν.
 
 
Ο Fourmont αναζήτησε επιγραφές στην Αθηνά, στη Σαλαμίνα, στα Μέγαρα και στην Πελοπόννησο, οπού διείσδυσε ακόμη και στα αγριότερα μέρη της Μάνης.

Ο ίδιος ομολογεί σε χειρόγραφο του, που σώζεται μαζί με το ημερολόγιο του, ότι συγκέντρωσε πάνω από 1.500 επιγραφές στην περιήγηση του το 1729 στην Ελλάδα. Σε επιστολή του προς τον κόμη Maurepas, o Fourmont καυχιέται ότι κατέστρεψε(!) τις επιγραφές, για να μην αντιγραφούν από μελλοντικό περιηγητή!!! (…)(…)
 
 
Όσα γραφεί ο fourmont για την καταστροφή που έκανε στη Σπαρτή εξηγούν και τη σπανιότητα των αρχαιοτήτων σήμερα στη φημισμένη πόλη.
 
 
Σημειώνει λοιπόν ο αββας τα εξής απίστευτα: «επί 30 μέρες και πλέον 30, 40 και 60 εργάτες εκθεμελιώνουν, καταστρέφουν, εξαφανίζουν την πόλη της Σπάρτης. Μου υπολείπονται 4 μονό πύργοι να καταστρέψω… 
 
Προς το παρόν ασχολούμαι με την καταστροφή των τελευταίων αρχαιοτήτων της Σπάρτης. Καταλαβαίνετε (αποτείνεται στο Maurepas) τι χαρά δοκιμάζω(!).Αλλά να η Μαντινεία, η Στυμφαλία, η Τεγέα και ιδιαίτερα η Νεμέα και η Ολυμπία αξίζουν την εκ βάθους εκθεμελίωση. (!!!!!!!!!)
 
Έκανα πολλές πορείες αναζητώντας αρχαίες πόλεις αυτής της χωράς και έχω καταστρέψει μερικές. Ανάμεσα τους την Τροιζηνα, την Ερμιόνη, την Τύρινθα (tyrins στο χειρόγραφο αντί tiryns), τη μισή ακρόπολη του Άργους, τη Φλιασιά, το φενέο…

Εισέδυσα στη Μάνη.Εδώ και έξι εβδομάδες ασχολούμαι με την ολοκληρωτική καταστροφή της Σπάρτης! Γκρεμίζοντας τα τείχη, τους ναούς της, μην αφήνοντας πέτρα στην πέτρα θα κάνω και την τοποθεσία της άγνωστη στο μέλλον, για να την ξανακάνω εγώ γνωστή. Έτσι θα δοξάσω το ταξίδι μου. Δεν είναι αυτό κάτι;».
 
 
Και πιο κάτω: «η Σπάρτη είναι η πέμπτη πόλη που κάτεσκαψα. Ασχολούμαι τώρα με την καταστροφή των βαθύτερων θεμελίων του ναού του Αμυκλαίου Απόλλωνα. Θα κατέστρεφα και άλλους αρχαίους τόπους το ίδιο εύκολα, αν με άφηναν. Τον πύργο τον γκρέμισα ολοκληρωτικά.«
 
 
Για την Τροιζήνα αναφέρει: «γκρέμισα ότι απέμεινε από τα οχυρά και τους ναούς της.». Και με απίστευτη αφέλεια ομολογεί: «από τους περιηγητές που προηγήθηκαν δεν θυμάμαι να τόλμησε κανείς να κατεδαφίσει πύργους και άλλα μεγάλα κτίρια!».
 
 
Παρανοϊκός; ημιμαθής; φανατικός εχθρός του αρχαίου πνεύματος; δεν ξέρει κανείς την ακριβή απάντηση. Ίσως λίγο από όλα.Το βέβαιο ωστόσο είναι πως η καταστροφή που προκάλεσε είναι κολοσσιαία και σ” αυτήν οφείλεται η εξαφάνιση της αρχαίας Σπάρτης, της Τροιζήνας και της Ερμιόνης.
 
 
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που ο ίδιος δίνει, μόνο στη Σπάρτη πλήρωσε 1.200 ημερομίσθια για το γκρέμισμα των μνημείων και των κτιρίων που σώζονταν ακόμη. Ανατριχιάζει κανείς με τη σκέψη ότι θα μπορούσε ο Fourmont να μεταφέρει το βαρβαρικό μένος στην Ολυμπία, που την επίσκεψη της μάλιστα είχε προγραμματίσει. Αλλά ανακλήθηκε, ευτυχώς, στη Γαλλία λίγο αργότερα. (…)
περιοδικο «αρχαιολογια», τευχος 9, αυγουστος 1983, σελιδες 93-94.

Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2013

Ένα χαμένο άγνωστο φιλμ από τους πρόσφυγες του 1922 στην Σμύρνη




Εκπληκτικό φιλμ ντοκουμέντο του George Magarian, κατά την διάρκεια των γεγονότων της Σμύρνης.



Ο George Magarian, γεννημένος το 1895 σπούδασε στο “Αμερικανικό Κολλέγιο” στο Ικόνιο (Konya) της Τουρκίας. Αργότερα, διατέλεσε διευθυντής στο παράρτημα του Ικονίου της ΧΑΝ (Χριστιανική Αδελφότης Νέων) ή YMCA.



Αν και η YMCA δεν είναι φιλανθρωπική οργάνωση, την περίοδο των γεγονότων στη Μικρά Ασία, το 1922, οργάνωσε δομές ανακούφισης των θυμάτων της τραγωδίας αυτής. Ο George Magarian, την ίδια στιγμή που συμμετείχε στα γεγονότα αυτά, την ίδια στιγμή, με μια μηχανή 35 mm, κινηματογράφησε πολλές σκηνές της ανθρωπιστικής καταστροφής, στη Σμύρνη, στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη.



Οι συγκλονιστικές αυτές εικόνες παρέμειναν επί 86 χρόνια στο διαμέρισμα της συζύγου του, στη Νέα Υόρκη. Όλοι αγνοούσαν την ύπαρξή τους, έως ότου το 2008 ο εγγονός του βρήκε το μοναδικό αυτό ντοκουμέντο, το έσωσε από τη φθορά του χρόνου, και έτσι, είμαστε τώρα σε θέση να δούμε αυτά τα μοναδικά σπαράγματα της μνήμης.


Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013

Η Μάχη της Μαντινείας (4 Ιουλίου 362 π.Χ.)

 


ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΘΗΒΑΪΚΗΣ ΗΓΕΜΟΝΙΑΣ
Μετά τη Μάχη των Λεύκτρων (371 π.Χ.), η κυριαρχία της Θήβας στον Ελλαδικό χώρο ήταν αναμφισβήτητη. Αθήνα και Σπάρτη βρίσκονταν σε προφανή παρακμή.


Οι Θηβαίοι, με επικεφαλής του στρατηγούς Πελοπίδα και Επαμεινώνδα, είχαν δημιουργήσει στην Πελοπόννησο το Κοινό των Αρκάδων, με φιλικές προς αυτούς πόλεις. Η Σπάρτη προσπάθησε να το διασπάσει, προσεταιριζόμενη κάποιες από αυτές τις πόλεις, προκειμένου να ανακτήσει τον βαρύνοντα ρόλο της στη Πελοπόννησο. 


Τα κατάφερε με τη Μαντίνεια, αλλά αυτή η εξέλιξη δυσαρέστησε τον Επαμεινώνδα, που πέρασε για τέταρτη φορά τον Ισθμό για να βάλει τάξη στην ηγεμονία της Θήβας.



Επιτέθηκε με τον στρατό του αιφνιδιαστικά στη Σπάρτη, αλλά ο Αγησίλαος Β' απέκρουσε την επίθεση με επιτυχία (Ιούνιος 362 π.Χ). Ο Επαμεινώνδας υποχώρησε στο Αρκαδικό οροπέδιο κοντά στη Μαντίνεια (13 χλμ. βόρεια της Τρίπολης), όπου στρατοπέδευσε για να αναμετρηθεί με τους αντιπάλους του. Η κρίσιμη μάχη για την πρωτοκαθεδρία του ελλαδικού χώρου δόθηκε στις 4 Ιουλίου του 362 π.Χ. (κατ' άλλους στις 27 Ιουνίου).



Το πεδίο της μάχης τοποθετείται στο πιo στενό τμήμα του οροπεδίου της Τρίπολης, 6.5 χιλιόμετρα νότια της Μαντινείας ανάμεσα στα βουνά Μύτικας, πρόβολο του Μαινάλου Όρους και Καπνίστρα, αντέρεισμα του Παρθενίου Όρους.



Από τη μία πλευρά παρατάχθηκαν οι Σπαρτιάτες με τους συμμάχους τους (Αθηναίους, Ηλείους, Αχαιούς, Φλειασίους και Μαντινείς), υπό τον Αγησίλαο Β'. Οι δυνάμεις τους ανέρχονταν σε 20.000 πεζούς και 2.000 ιππείς. Από την άλλη πλευρά, οι Θηβαίοι με τους συμμάχους τους (Ευβοείς, Λοκρούς, Μαλιείς, Αινιάνες, Θεσσαλούς, Αρκάδες, Αργείους και Μεσσηνίους), παρέταξαν ένα στρατό αποτελούμενο από 30.000 πεζούς και 3.000 ιππείς.



Χρησιμοποιώντας μια βελτιωμένη εκδοχή της λοξής φάλαγγας (διαγώνια παράταξη των οπλιτών με ενίσχυση εις βάθος του ενός άκρου), που είχε πρωτοπαρουσιάσει στα Λεύκτρα ο Επαμεινώνδας, επιτέθηκε στους αντιπάλους και κατόρθωσε να τους απωθήσει, αποκτώντας την πρωτοβουλία των κινήσεων στη μάχη. Κι ενώ η νίκη φαινόταν να κλείνει προς την πλευρά των Θηβαίων, ο Επαμεινώνδας, που πολεμούσε στην πρώτη γραμμή, πληγώθηκε και άφησε την τελευταία του πνοή επί του πεδίου της μάχης.



Ο θάνατος του αρχηγού τους προκάλεσε σύγχυση στους Θηβαίους, με αποτέλεσμα η μάχη να λήξει χωρίς νικητή. Τυπικά, νικητές ήταν οι Θηβαίοι, επειδή πρώτοι οι Λακεδαιμόνιοι έκαναν αίτηση ανακωχής για την ταφή των νεκρών, έπειτα από πολλούς δισταγμούς. Σύμφωνα με τις ελληνικές αντιλήψεις, αίτηση ανακωχής σήμαινε και αναγνώριση ήττας. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο Αθηναίος ιππέας Γρύλλος, γιος του σπουδαίου ιστορικού Ξενοφώντα, ο οποίος εισφέρει πολλές πληροφορίες για τη μάχη, στο έργο του Ελληνικά.



Η Μάχη της Μαντινείας με την τροπή που πήρε σήμανε το τέλος της Θηβαϊκής Ηγεμονίας. Κατέδειξε, ακόμη, ότι όλες οι μεγάλες δυνάμεις του Ελλαδικού χώρου είχαν παρακμάσει οριστικά, με αποτέλεσμα να ανοίξει ο δρόμος για την επικράτηση των Μακεδόνων του Φιλίππου Β'.


Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2013

Ἡ πολιορκία τῆς Ἀκροπόλεως.

Ἡ πολιορκία τῆς Ἀκροπόλεως.1 


Γεώργιος Δροσίνης Γεώργιος Καραϊσκάκης, πολιορκία τῆς Ἀκροπόλεως
Ἀπό: Ὁ Μπάρμπα Δῆμος, Διηγήσεις Ἀγωνιστοῦ, Ἐκδ. Σύλλογος πρὸς διάδοσιν ὠφελίμων βιβλίων, Ἀθῆναι 1964.


Ὁ Καραϊσκάκης κατήγετο ἀπὸ τὴν Σκουληκαριάν, χωρίον τῆς Ἄρτας, καὶ ἐγεννήθη εἰς τὰ 1782. Πρὸ τῆς Ἐπαναστάσεως ὑπηρέτησε καὶ αὐτὸς τὸν Ἀλῆ πασᾶν ἔπειτα ἑνώθηκε μὲ τοὺς κλέφτας. Εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς Ἐπαναστάσεως δὲν ἐφάνηκε πολὺ πρόθυμος νὰ πολεμήσῃ, κατόπιν ὅμως ἄρχισε ν᾿ ἀγωνίζεται μετὰ τῶν ἄλλων ἀρχηγῶν τῆς Ρούμελης πρὸς σωτηρίαν τοῦ Μεσολογγίου. Ἀλλὰ μόνον κατὰ τὰ τέλη τῆς Ἐπαναστάσεως ὑψώνεται ἔξαφνα καὶ γιγαντώνεται καὶ κάμνει ἐντὸς ὀλίγων μηνῶν τὸ ἓν μετὰ τὸ ἄλλο τὰ κατορθώματα ἐκεῖνα ποὺ τὸν ἐδόξασαν.


Ὁ Καραϊσκάκης ἦτον ὡς πρὸς τὸ ἐξωτερικὸν καθ᾿ ὅλα ἀντίθετος τοῦ Κολοκοτρώνη: μικρόσωμος, ἀδύνατος, ὠχρὸς καὶ φιλάσθενος. Εἶχεν ὅμως εὐκίνητον τὸ σῶμα καὶ τὸ πνεῦμα, καὶ οἱ ζωηροὶ ὀφθαλμοί του ἐφώτιζαν τὴν σκοτεινὴν καὶ μελαγχολικὴν φυσιογνωμίαν του. Τὸ πρόσωπόν του σπανίως ἔμενεν ἥσυχον· πάντοτε σχεδὸν ἐταράσσετο ἀπὸ σπασμοὺς ἀνησυχίας καὶ ἀνυπομονησίας. Ἐστερεῖτο τῆς εὐγλωττίας τοῦ Κολοκοτρώνη, ἀλλ᾿ ὅταν ὡμιλοῦσεν, εἶχεν εὐφυΐαν καὶ ἑτοιμότητα πολλὴν εἰς τοὺς λόγους.


Ὅταν ἡ Κυβέρνησις τὸν διώρισε γενικὸν διοικητὴν τῆς Στερεᾶς Ἑλλάδος, τὸν Ἰούλιον τοῦ 1826, καὶ ἦλθεν εἰς τὸ Ναύπλιον διὰ νὰ λάβῃ τὸν διορισμόν του, ὁ Ὑδραῖος Μπουντούρης τοῦ εἶπεν:
- Ἕως τώρα, Καραϊσκάκη, δὲν ἔκαμες τὸ καθῆκόν σου πρὸς τὴν πατρίδα· ὁ Θεὸς νὰ σὲ φωτίση εἰς τὸ μέλλον.


Τότε ὁ Ρουμελιώτης ἀρχηγὸς ἀπήντησε μὲ εἰλικρίνειαν:
- Δὲν τὸ ἀρνοῦμαι πὼς ὅταν θέλω γίνομαι ἄγγελος καὶ ὅταν θέλω διάβολος. Εἰς τὸ ἑξῆς ἀποφάσισα νὰ γίνω ἄγγελος.


Καὶ ἔγινεν, ἀληθινὰ ἄγγελος, ὁ καλὸς ἄγγελος τῆς πατρίδος. Αὐτὸς ἔδωκε ζωὴν εἰς τὴν ἀδυνατισμένην Ἐπανάστασιν καὶ κατεσύντριψε τοὺς Τούρκους εἰς τὴν Ἀράχοβαν, εἰς τὸ Δίστομον, εἰς τὸ Κερατσίνι. Τόσον φοβερὸν εἶχε γίνη τὸ ὄνομά του μεταξὺ τῶν ἐχθρῶν, ὥστε κατήντησε νὰ λέγουν ὡς παροιμίαν:


- Τί φεύγεις σὰν νὰ σὲ κυνηγᾶ ὁ Καραϊσκάκης!
Καὶ ὡμολογοῦσαν τὴν ἀξίαν του οἱ Τοῦρκοι:


- Ἐμεῖς ἔχομεν τὸν Κιουταχῆ καὶ οἱ Ἕλληνες τὸν Καραϊσκάκην· δυὸ λεοντάρια πολεμοῦν τὸ ἕνα νὰ φάγῃ τὸ ἄλλο.


Τὸ περίεργον εἶναι ὅτι τὰ δύο αὐτὰ λεοντάρια εὑρέθηκαν ἀντιμέτωπα μίαν φορὰν καὶ συνομίλησαν ἐκ τοῦ πλησίον. Τοῦτο συνέβη τὸν Αὔγουστον τοῦ 1826 μέσα εἰς τὴν γαλλικὴν ναυαρχίδα, ἀγκυροβολημένην κοντὰ εἰς τὸν Πειραιᾶ. Ὁ Καραϊσκάκης ἦλθε νὰ ἐπισκεφθῇ τὸν Γάλλον ναύαρχον, ἐνῷ συγχρόνως ἦτον εἰς τὴν ναυαρχίδα πρὸς ἐπίσκεψιν ὁ Κιουταχῆς. Ὁ Γάλλος ἐταράχθηκε φυσικὰ καὶ ἀνησύχησεν, ἀλλ᾿ οἱ δυὸ θανάσιμοι ἐχθροὶ ἐφέρθηκαν μὲ πολλὴν ἡσυχίαν καὶ ἀξιοπρέπειαν. Ὁ Καραϊσκάκης ἔλεγεν ἔπειτα ὅτι ἐξιππάσθηκεν ἅμα ἀντίκρυσε τὸν Κιουταχῆν, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνος ἐπίσης ἐξαφνίσθηκεν. Ὁ Ρουμελιώτης ἀρχηγὸς ἅμα εἰσῆλθεν ἐχαιρέτισε τὸν Τοῦρκον πασᾶν κατὰ τὴν τουρκικὴν συνήθειαν, δηλαδὴ ἔφερε τὴν χεῖρα εἰς τὰ χείλη καὶ εἰς τὸ μέτωπον καὶ ἐκεῖνος τὸν ἀντεχαιρέτισε μὲ ὑπερηφάνειαν.


Πρῶτος ἄρχισε τὴν ὁμιλίαν ὁ Κιουταχῆς εἰς ἀλβανικὴν γλῶσσαν καὶ εἶπε:
- Τί γίνεσαι, Καραϊσκάκη; Σ᾿ ἐπρόσμενα νὰ ἔλθῃς εἰς τὰ Βιτώλια νὰ μὲ προσκυνήσῃς καὶ νὰ σοῦ δώσω ὅλα τὰ βιλαέτια ἀπὸ τὴν Ἀθήνα ἕως τὴν Ἄρταν.


- Ἐγώ νὰ σὲ προσκυνήσω; ἀποκρίθηκε ὁ Καραϊσκάκης μὲ ἡσυχίαν. Ἂν εἶσαι διοικητὴς τῆς Ρούμελης ἐσύ, εἶμαι κ᾿ ἐγὼ διοικητὴς τῆς Ρούμελης, καὶ ἂν ἤξευρεν ἡ Κυβέρνησίς μου πὼς μιλοῦμε τώρα μαζί, μ᾿ ἐκρεμνοῦσε κ᾿ ἐμένα καὶ δεκαπέντε χιλιάδες στρατεύματα ποὺ ἔχω εἰς τὴν Ἐλευσῖνα.
Ὁ Κιουταχῆς ἐρωτᾷ μὲ ἀπορίαν:


- Καὶ πῶς ἠμπορεῖ νὰ σὲ κρεμάσῃ;
Καὶ ὁ Καραϊσκάκης ἀποκρίνεται:
- Μήπως δὲν σὲ κρεμνᾷ ὁ Σουλτάνος, ὅταν θέλῃ -ναὶ ἢ ὄχι;
- Βέβαια, γιατὶ τὸν ἔχω βασιλέα.


- Μὲ κρεμνᾶ λοιπὸν κ᾿ ἐμένα ἡ Κυβέρνησις, γιατὶ τὴν ἔχω βασίλισσαν.
Καὶ ἡ ὁμιλία ἔμεινεν ἕως ἐδῶ· ὁ Κιουταχῆς ἐσηκώθηκε πρῶτος καὶ ἔφυγεν ἀπὸ τὸ γαλλικὸν πλοῖον.
Ἀφοῦ ἔπεσε τὸ Μεσολόγγι καὶ μαζί του σύσσωμος ἡ Ἐπανάστασις τῆς δυτικῆς Ἑλλάδος, ὁ Κιουταχῆς ἐκίνησε πρὸς τὴν Ἀνατολικὴν Ἑλλάδα, ἑνώθηκεν εἰς τὰς Θήβας μὲ τὸν Ὀμὲρ Βρυώνη καὶ ἔφθασεν εἰς τὴν Ἀττικὴν πρὸ τοῦ θέρους τοῦ 1826.


Οἱ Ἀθηναῖοι, χωρικοὶ ἐπροσκύνησαν καὶ ὁ ἀρχηγὸς Γούρας ἐκλείσθηκε εἰς τὴν Ἀκρόπολιν μὲ 400 μισθωτούς. Εἶχεν ὅμως πλῆθος ζωοτροφιῶν καὶ δεκαεπτὰ κανόνια ἐπάνω εἰς τὰ τείχη. Τὴν πόλιν ἐδοκίμασε νὰ ὑπερασπίση ἓν μικρὸν σῶμα, ἀλλ᾿ ὅταν ὁ Κιουταχῆς, ὥρμησε κατ᾿ αὐτῶν, οἱ ὀλίγοι ὑπερασπισταὶ ἀναγκάσθηκαν νὰ καταφύγουν εἰς τὴν Ἀκρόπολιν καὶ αἱ Ἀθῆναι ἔμειναν εἰς χεῖρας τῶν Τούρκων.


Ἅμα ἔγινε γνωστὴ ἡ εἰσβολὴ τοῦ Κιουταχῆ, συνεκεντρώθησαν εἰς τὴν Ἐλευσῖνα στρατεύματα ἐλληνικὰ ἄτακτα ὑπὸ τὸν Καραϊσκάκην καὶ τακτικά, ὑπό τὸν φιλέλληνα Γάλλον συνταγματάρχην Φαβιέρον. Εἰς τὰς 8 Αὐγούστου ἔγινε μάχη εἰς τὸ Χαϊδάρι, ἡ ὁποία ἀπέβη ὑπὲρ τῶν πολυαρίθμων Τούρκων. Οἱ Ἕλληνες τότε ὑπεχώρησαν καὶ ὁ Κιουταχῆς ἔζωσε στενῶς τὴν Ἀκρόπολιν. Τὴν 1 Ὀκτωβρίου ἐφονεύθη ὁ ἀρχηγὸς Γούρας καὶ ἀνέλαβαν τὴν ἀρχηγίαν ἡ ἀνδρεία σύζυγός του καὶ ὁ Ἀθηναῖος ὁπλαρχηγὸς Μακρυγιάννης.


Τότε ὁ Καραϊσκάκης συνέλαβε τὸ μέγα πολεμικόν του σχέδιον: διὰ νὰ καταστρέψη τὸν Κιουταχῆν, νὰ τοῦ ἀποκόψη τὰ μέσα τῆς συγκοινωνίας. Μὲ πόσην στρατηγικὴν τέχνην ἄρχισε νὰ ἐκτελῇ τὸ σχέδιον αὐτό, ἀποδεικνύουν αἱ νίκαι τῆς Ἀράχοβας καὶ τοῦ Διστόμου.


Ἐν τούτοις ἐξακολουθεῖ, ἡ πολιορκία τῆς Ἀκροπόλεως καί, ἐπειδὴ οἱ πολιορκούμενοι εἶχαν ἀνάγκην πολεμοφοδίων, ὁ Φαβιέρος ἐπὶ κεφαλῆς 650 τακτικῶν στρατιωτικῶν φορτωμένων πυρίτιδα καὶ σφαίρας ἀνέλαβε νὰ εἰσέλθῃ εἰς τὴν Ἀκρόπολιν.


Ὁ Γάλλος συνταγματάρχης ἐξετέλεσε ἐπιτυχῶς τὸ παράτολμον σχέδιόν του τὴν τελευταίαν νύκτα τοῦ Νοεμβρίου. Ἐπέρασε μέσα ἀπὸ τὸ τουρκικὸν στρατόπεδον καὶ ἀνέβη εἰς τὴν Ἀκρόπολιν, ἀπὸ τὸ μέρος ὅπου εἶναι τὸ θέατρον τοῦ Ἡρώδου.


Ὁ Φαβιέρος σκοπὸν εἶχε ν᾿ ἀφήσῃ εἰς τοὺς πολιορκημένους τὰ πολεμοφόδια ποὺ ἔφερε, καὶ νὰ καταβῇ πάλιν ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολιν καθὼς ἀνέβηκε. Ἀλλὰ τοῦτο δὲν ἔγινε καὶ ἀναγκάσθηκε νὰ μείνῃ καὶ αὐτὸς κλεισμένος. Κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον, ὅ,τι καλόν, ἔκαμεν ἐχάθηκεν. Εἰς τὴν πολυάριθμον φρουρὰν προσετέθησαν καὶ οἱ στρατιῶται του καὶ ἐξωδεύοντο ταχύτερα τὰ τρόφιμα τοῦ φρουρίου.
Εἰς τὴν ἀθλίαν αὐτὴν κατάστασιν ἦσαν τὰ πράγματα, ὅταν μᾶς ἦλθαν δύο ξένοι, δύο Ἄγγλοι, ὁ στρατηγὸς Τζὼρτζ καὶ ὁ λόρδος Κόχραν.


Ἡ κυβέρνησις ἐνόμισεν ὅτι αὐτοὶ οἱ δύο θὰ μᾶς σώσουν καὶ διώρισε τὸν πρῶτον ἀρχιστράτηγον καὶ τὸν δεύτερον ἀρχηγὸν τοῦ στόλου.


Ὁ Καραϊσκάκης, ἂν καὶ τὸν ἔβαλαν ὑπὸ τὰς διαταγὰς ξένων ἀρχηγῶν, δὲν ἔδειξε καθόλου ὅτι προσεβλήθη, ἀλλὰ ἡμεῖς ὅλοι οἱ στρατιῶται του τὸ ἐπήραμεν κατάκαρδᾳ. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἠμπορεῖ νὰ ἦσαν λαμπροὶ εἰς τὴν πατρίδα των καὶ νὰ εἶχαν ἀγάπην πρὸς τὴν Ἑλλάδα, μᾶς ἔβλαψαν ὅμως χωρὶς νὰ τὸ θέλουν. Ὁ Καραϊσκάκης τὰ προεῖδε καὶ εἶπε:


- Βλέπω πὼς κακὰ θὰ πᾶμε μὲ τούτους τοὺς Φράγκους· φοβοῦμαι πὼς θὰ μᾶς καταστρέψουν μὲ τὴ βία τους.


Καὶ ἀληθινά· ἐνῷ ὁ Ρουμελιώτης στρατηγός, ποὺ ἤξευρε πολὺ καλὰ τὸν τόπον καὶ εἶχεν ἀπὸ τὴν φύσιν νοῦν στρατηγικόν, ἤθελεν ὅλα νὰ γίνωνται τακτικὰ καὶ συλλογισμένα, ὁ Κόχραν ἐβιάζετο καὶ καλὰ νὰ γευματίσῃ ἐπάνω εἰς τὴν Ἀκρόπολιν καὶ ἔδιδεν ἀμοιβὴν δύο χιλιάδας τάλληρα εἰς ἐκεῖνον, ποὺ θὰ ἔστηνε τὴν ἑλληνικὴν σημαίαν εἰς τὸ ἀέτωμα τοῦ Παρθενῶνος. Καὶ ὁ Καραϊσκάκης ἀναγκάσθηκε νὰ ἐνδώσῃ διότι συγχρόνως οἱ πολιορκημένοι ἔστελλαν μηνύματα, ὅτι δὲν ἔχουν δυνάμεις διὰ ν᾿ ἀνθέξουν ἐπὶ πολύ.


Ὁ Καραϊσκάκης ἦτον στρατοπεδευμένος εἰς τὸ Κερατσίνι, καὶ τὰ ἄλλα ἑλληνικὰ στρατεύματα ἦσαν εἰς τὸ Φάληρον. Εἰς τὰς 13 Ἀπριλίου ἔγινεν ἡ πρώτη ἐπίθεσις κατὰ τῶν πολιορκητῶν καὶ ἀπὸ τὰ δύο μέρη· ἐβοηθοῦσε καὶ ὁ ἑλληνικὸς στόλος ἀπὸ τὴν θάλασσαν. Ἡ ἐπίθεσις ἐπέτυχε, πολλὰ τουρκικὰ ὀχυρώματα ἐκυριεύθησαν, τὰ δύο ἑλληνικὰ σώματα ἑνώθηκαν καὶ 300 Ἀλβανοὶ ἀπεμονωμένοι ἐκλείσθησαν εἰς τὸ μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος. Ὁ Καραϊσκάκης ἔστησε τὴν σκηνήν του εἰς τὸν Πειραιᾶ, πλησίον τῆς παραλίας.



Ὁ Κόχραν ἤθελε νὰ ἐξακολουθήσουν τὴν ἐπίθεσιν· ὁ Καραϊσκάκης ἔλεγε νὰ παύσουν τὸν ἀγῶνα πρὸς τὸ παρὸν καὶ νὰ μὴν προχωρήσουν πρὶν παραδοθοῦν οἱ ἐντὸς τοῦ μοναστηρίου Ἀλβανοί, οἱ ὁποῖοι δὲν εἶχαν οὔτε νερόν οὔτε πυρίτιδα. Τότε ἄρχισε κανονοβολισμὸς κατὰ τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος ἀπὸ τὴν θάλασσαν καὶ μετ᾿ ὀλίγον, τὸ μοναστήριον μετεβλήθη εἰς ἐρείπια. Οἱ Ἀλβανοὶ κατέφυγαν εἰς τὰ θολωτὰ ὑπόγεια καὶ ἐπολεμοῦσαν ἀπ᾿ ἐκεῖ. Ἐστείλαμεν νὰ προτείνωμεν παράδοσιν καὶ ἐκεῖνοι ἐφόνευσαν τὸν ἀπεσταλμένον. Αὐτὴ ἡ ἀπιστία μᾶς παρώργισε καὶ ὁ Καραϊσκάκης δέν ἤθελε πλέον νὰ ἔλθῃ εἰς καμμίαν συμφωνίαν μαζί των. Ἤθελε νὰ τοὺς ἀφησῃ νὰ τελειώσουν τὰ πολεμεφόδιά των, νὰ δαμασθοῦν ἀπὸ τὴν δίψαν καὶ τότε νὰ παραδοθοῦν χωρὶς ὅρους.
Ἀλλ᾿ ὁ Κόχραν ἐβιάζετο καὶ ἐφοβέριζεν ὅτι θά φύγῃ. Τί νὰ γίνη λοιπὸν;


Ἐσυμφωνήθη μὲ τοὺς Ἀλβανοὺς νὰ ἐξέλθουν ἔνοπλοι καὶ νὰ ὁδηγηθοῦν εἰς τὸ στρατόπεδον τοῦ Κιουταχῆ ἀπὸ τὸν ἴδιον τὸν Καραϊσκάκην. Ὅταν τὸ ἔμαθαν αὐτὸ οἱ στρατιῶται ἐξαγριώθηκαν. Ἐνῷ ἐλογάριαζαν ὅτι θὰ μοιρασθοῦν τὰ πλούσια ὅπλα τῶν Ἀλβανῶν, τὰ ἔχαναν τώρα μέσα ἀπό τὰ χέρια των. Ἔσυνάχθησαν ὅλοι γύρω εἰς τὸ μοναστήριον καὶ ἐπρόσμεναν τὴν ἔξοδον τῶν ἐχθρῶν. Ὁ Καραϊσκάκης παρετήρησε τὴν ἔξαψιν τῶν στρατιωτῶν του καὶ ἐπροσπάθησε μὲ τὰ πειστικώτερα λόγια του νὰ τοὺς ἡσυχάσῃ. Δὲν τὸ κατώρθωσεν ὅμως.


Οἱ Ἀλβανοὶ ἄρχισαν νὰ ἐξέρχωνται ἐκ τοῦ μοναστηρίου· ἐμπρὸς ἐπήγαινεν ὁ Καραϊσκάκης, εἰς τὸ μέσον δύο τρεῖς Ἕλληνες ὁπλαρχηγοί, ὡς ὅμηροι. Ἀπὸ τὸ ἕν μέρος καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο ἦσαν συναγμένοι οἱ Ἕλληνες στρατιῶται, ὠργισμένοι, ἀλλὰ ἥσυχοι. Ἔξαφνα ἕνας ἀπὸ τοὺς στρατιώτας βλέπει εἰς τὴν μέσην ἑνὸς Ἀλβανοῦ λαμπρὸν γιαταγάνι καὶ ἁπλώνει νὰ τὸ πάρῃ. Ὁ Ἀλβανὸς χωρὶς νὰ χάση καιρὸν τὸν πιστολίζει. Τότε ὅλοι οἱ στρατιῶται ἀρχίζουν φοβερὸν ἐκ τοῦ πλησίον τουφεκισμὸν κατὰ τῶν Ἀλβανῶν. Οἱ ἀρχηγοὶ προσπαθοῦν νὰ τοὺς ἐμποδίσουν μὲ κίνδυνον τῆς ζωῆς των· ὁ ἴδιος ὁ Καραϊσκάκης, ἀφοῦ εἶδεν ὅτι τίποτε δὲν κατορθώνει, ἐγύρισε τὸ στῆθος καὶ ἐφώναξε πρὸς τοὺς Ἀλβανούς:

– Σκοτῶστε με καθὼς σᾶς σκοτώνω!
Διακόσιοι ἑβδομήντα ἐξῆλθαν ἀπὸ τὸ μοναστήριον καὶ μόνον ἑβδομήντα ἔφθασαν εἰς τὸ στρατόπεδον τοῦ Κιουταχῆ.


Ὁ Καραϊσκάκης ἔγινεν ἔξω φρενῶν ἀπὸ τὸν θυμὸν καὶ τὴν λύπην του. Μίαν στιγμὴν μάλιστα ἔφθασεν εἰς τόσον παροξυσμόν, ὥστε εἶπεν ὅτι θὰ φύγῃ, διότι δὲν ἐννοεῖ πλέον νὰ διοικῇ στρατιώτας ἐπίορκους καὶ ἀπίστους.


Τὸ βέβαιον εἶναι, ὅτι ἔπταιαν οἱ στρατιῶται, ἀλλὰ πολὺ περισσότερον οἱ ἀσυλλόγιστοι Φράγκοι ἀρχηγοί. Ὁ Θεὸς μ᾿ ἐφύλαξε καὶ δὲν ἔλαβα καθόλου μέρος εἰς τὴν ἀπιστίαν αὐτήν, δὲν αἱμάτωσα τὰ χέρια μου!



Ὁ Καραϊσκάκης ἡσύχασε ὀλίγον ἐπὶ τέλους, ἀφοῦ οἱ ἄλλοι ἀρχηγοὶ τὸν παρεκάλεσαν νὰ μείνῃ καὶ νὰ μὴν ἀφὴσῃ τὴν πατρίδα του ἴσα-ἴσα εἰς τὴν κακὴν αὐτὴν ὥραν. Ἀποφάσισε λοιπὸν νὰ κάμῃ ἀνακρίσεις διὰ νὰ εὕρη τοὺς πρωταιτίους καὶ νὰ τοὺς τιμωρήσῃ παραδειγματικῶς. Ἔξαφνα λαμβάνει ἔγγραφον ἀπὸ τὸν ἀρχιστράτηγον Τζώρζ. Διεμαρτύρετο διὰ τὴν πρᾶξιν καὶ ἐφαίνετο ὡσὰν νὰ ἐθεωροῦσεν αἴτιον τὸν Καραϊσκάκην. Τότε ἄναψε πάλιν ἀπὸ θυμόν, ἐκτύπησε τὸ πόδι καὶ ἐφώναξεν:
- Από τὴν γολέτταν του λοιπὸν κάθεται καὶ βλέπει τὸν πόλεμον καὶ στέλλει ἔπειτα διαμαρτυρήσεις καὶ ἡμᾶς ποὺ ἐχομεν νὰ κάνωμεν μὲ χίλιους διαβόλους!



Διὰ νὰ μὴν φέρη ὅμως διχόνοιαν ἐκατάπιε πάλιν τὴν δικαίαν ὀργήν του καὶ ἐσυμφώνησε μὲ τοὺς Ἄγγλους ἀρχηγοὺς εἰς τὰς 23 Ἀπριλίου νὰ γίνῃ ἡ γενικὴ ἐπίθεσις κατὰ τοῦ στρατοπέδου τοῦ Κιουταχῆ. Ἀλλ᾿ αἱ τόσαι ἠθικαὶ ταραχαὶ καὶ οἱ σωματικοὶ πόνοι ἐνήργησαν βλαβερῶς ἐπὶ τῆς ὑγείας του καὶ εἰς τὰς 22 κατελήφθη ἀπὸ πυρετὸν καὶ ἔμεινεν ἐξαπλωμένος εἰς τὴν σκηνήν του.
Ἐνῷ ὅμως ὅλα εἶχαν ἑτοιμασθῇ διὰ τὴν ἐπίθεσιν τῆς ἑπομένης ἡμέρας, ἔξαφνα ἀκούονται τουφεκισμοὶ καὶ μετ᾿ ὀλίγον ἡ μάχη γενικεύεται. Τὴν πρώτην αἰτίαν ἔδωκαν Κρῆτες στρατιῶται μεθυσμένοι. Αὐτοὶ ἐπετέθησαν ἀσυλλόγιστα ἐναντίον ἑνὸς τουρκικοῦ ὀχυρώματος. Ὁ Καραϊσκάκης ἐξυπνᾶ ἀπὸ τὸν κρότον τῆς συμπλοκῆς, βλέπει τὴν γενικὴν σύγχυσιν καὶ μ᾿ ὅλον τὸν πυρετόν του ἱππεύει ἄοπλος, ἁρπάζει ἑνὸς στρατιώτου τὸ γιαταγάνι καὶ ρίπτεται κατὰ τῶν ἐχθρῶν.



Ἡ παρουσία του δίδει εἰς ὅλους δύναμιν καὶ θάρρος καὶ οἱ Τοῦρκοι ἀπωθοῦνται εἰς τὰ ὀχυρώματά των. Τότε ὁ Κιουταχῆς στέλλει κατ᾿ αὐτοῦ ὅλον τὸ ἱππικόν. Ὁ Καραϊσκάκης, ἀναγκασμένος νὰ ὑποχωρήσῃ, μένει, τελευταῖος διὰ νὰ προστατεύσῃ τοὺς ἄλλους, ἀλλ᾿ ἐκεῖ τὸν εὑρίσκει μία σφαῖρα εἰς τὴν κοιλίαν. Πίπτει ἀπὸ τὸν ἵππον καὶ κατορθώνει πάλιν ν᾿ ἀναβῇ. Ἡ φωνή του κόπτεται καὶ ὅμως ἐνθαρρύνει τοὺς ὀλίγους ἱππεῖς του νὰ συσσωματωθοῦν διὰ νὰ προστατεύσουν τὴν ὑποχώρησιν τῶν πεζῶν.


Μόνον ὅταν εἶδεν ἐκτὸς κινδύνου τὸν στρατόν, τότε ἐσυλλογίσθη τὴν πληγήν, ποὺ τοῦ ἐσπάρασσε τὰ σπλάγχνα. Αἱ δυνάμεις του παρέλυσαν πλέον· τὸν ἐσήκωσαν καὶ τὸν ἔφεραν μὲ μίαν βάρκαν εἰς τὴν γολέτταν, ὅπου εἶχε τὸ στρατηγεῖον του ὁ Τζώρτζ.



Ὁ ἑτοιμοθάνατος στρατηγὸς δὲν ἔχασε τὴν ἀταραξίαν του μέχρι τῆς τελευταίας στιγμῆς τῆς ζωῆς του. Ἐζήτησε τὸν πνευματικὸν καὶ ἐξωμολογήθη· εἶπεν εἰς ὅλους ὅσοι τὸν ἐπεριστοίχιζαν νὰ τὸν συγχωρήσουν, καὶ ἔπειτα ἔκαμε τὴν διαθήκην του. Εἰς τὰ τελευταῖα ἔκραξε κοντά του τοὺς δύο ἀγαπημένους συμπολεμιστάς του, τὸν Γαρδικιώτην Γρίβαν καὶ τὸν Χατζηπέτρον καὶ εἶπεν:
- Ἐλᾶτε τώρα νὰ σᾶς ἀσπασθῶ.



Καὶ ὅταν εἶδεν ὅτι οἱ γενναῖοι ἐκεῖνοι ἄνδρες ἔκλαιαν, ἐπροσπάθησεν ὁ ἴδιος νὰ τοὺς παρηγόρησῃ καὶ τοὺς παρήγγειλε νὰ φροντίσουν διὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἀκροπόλεως.
- Πρὸ πάντων ἐσεῖς οἱ παλαιοὶ συναγωνισταί μου, εἶπε, νὰ μὴν ντροπιασθῆτε.
Κατὰ τὰ ἐξημερώματα ἀπέθανε – ἀπέθανε τὴν ἡμέραν τῆς ἑορτῆς τοῦ ὀνόματός του.
Ἡ εἴδησις τοῦ θανάτου του ἔφερε γενικὴν ἀπελπισίαν εἰς τὸν στρατόν. Ἡ λύπη μας ἦτο μεγάλη καὶ γενική. Εἶδα στρατιώτας νά σφογγίζουν τὰ δακρυσμένα μάτια μὲ τὴν φουστανέλλαν των· εἶδα ἄλλους εἰς τὸν παροξυσμὸν τῆς λύπης των νὰ θέλουν νὰ σπάσουν τὰ ὅπλα των ἐπάνω εἰς τὰς πέτρας καὶ νὰ φύγουν.


Καὶ ἐνῷ ἤμεθα ὅλοι εἰς αὐτὴν τὴν θλιβερὰν κατάστασιν, ὁ ἀνυπόμονος Κόχραν προσκαλεῖ τὸ πρωῒ τοὺς ὁπλαρχηγοὺς εἰς συμβούλιον διὰ νὰ ἐρωτήσῃ ἂν εἶναι ἕτοιμοι διὰ τὴν προσβολήν.
- Ὄχι! ἀποκρίθηκαν ὅλοι.


Ἐκεῖνος ἄρχισε πάλιν νὰ φωνάζῃ καὶ νὰ ὑβρίζῃ δειλοὺς τοὺς Ἕλληνας καὶ ἐφοβέρισεν, ὅπως καὶ πρίν, ὅτι θὰ πάρῃ τὰ πλοῖα καὶ θὰ φύγῃ. Ἀναγκάσθηκαν λοιπὸν νὰ ἐνδώσουν οἱ ὁπλαρχηγοὶ καὶ μόνον ἀνεβλήθη διὰ τὴν ἑπομένην ἡ ἐπίθεσις.


Καὶ ἔγινεν εἰς τὰς 24 Ἀπριλίου ἡ φονικὴ ἐκείνη μάχη τοῦ Φαλήρου, ὅπου ἐπάθαμεν φοβερὰν καταστροφήν. Εἰς καμμίαν ἄλλην μάχην δὲν ἐχάσαμεν περισσοτέρους καὶ καλυτέρους ἄνδρας, καμμία ἄλλη ἡμέρα δὲν ἦτον τόσον μαύρη καὶ σκοτεινὴ διὰ τὴν Ἐπανάστασιν.
Εἰς αὐτήν τὴν μάχην ἔχασα κ᾿ ἐγὼ τὸ χέρι μου ἀπὸ σφαῖραν κανονιοῦ. Ἕνας Φράγκος χειρουργὸς ἐκαθάρισε καὶ ἔδεσε τὴν πληγήν μου. Μ᾿ ἔστειλαν μὲ ἄλλους πληγωμένους εἰς τὴν Αἴγιναν, ἔπειτα εἰς τὸ Ναύπλιον, καὶ ἔμεινα πολὺν καιρὸν ἐκεῖ διὰ νὰ ἰατρευθῶ ἐντελῶς.

Γεώργιος Δροσίνης

Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013

Ποιός κατέστρεψε την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας;

 


 Τι συνέβη στη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας; Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ιδρύθηκε από τον Πτολεμαίο Β' Σωτήρα. 

Αποτελούσε τμήμα του Μουσείου που βρισκόταν στο βασιλικό ανάκτορο της Αλεξάνδρειας.

Αυτή η μεγάλη αρχαία πόλη, που κατέχει ένα μικρό κομμάτι γης στις ακτές της Μεσογείου, ιδρύθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο κατά την επίσκεψή του στην Αίγυπτο και έγινε η πρωτεύουσα της τελευταίας δυναστείας των Φαραώ, η οποία καταγόταν από το στρατηγό του Αλεξάνδρου Πτολεμαίο. Η Βασιλική Βιβλιοθήκη, αποτελούσε μέρος του Μουσείου, όμως παραμένει ασαφές αν αποτελούσε ξεχωριστό κτίριο.

Διάφορες ιστορίες για την εξαφάνιση της κυκλοφορούν εδώ και αιώνες και χρονολογούνται τουλάχιστον από τον πρώτο μ.Χ. αιώνα. Διαπιστώνουμε ότι για την καταστροφή ευθύνονται οι τρεις δυνάμεις κατοχής που κυβέρνησαν την Αλεξάνδρεια αφού την έχασαν οιΈλληνες. Θα αναφερθούμε πρώτα στις ιστορίες όπως τις ακούμε σήμερα - χωρίς αναφορές και μερικές σε μεγάλο βαθμό ανακριβείς. Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε να εξακριβώσουμε ποιός ήταν ο υπαίτιος της καταστροφής της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.

Οι ύποπτοι είναι ένας ρωμαίος, ένας χριστιανός και τέλος ένας μουσουλμάνος - ο Ιούλιος Καίσαρας, ο πατριάρχης Θεόφιλος της Αλεξάνδρειας και ο Χαλίφης Ομάρ της Δαμασκού. Θα προσπαθήσουμε να φτάσουμε στην πιο αξιόπιστη ιστορία σχετικά με τηνκαταστροφή της βιβλιοθήκης, αναλύοντας την πληθώρα σχετικών πηγών.

Ιούλιος Καίσαρας

Ας δούμε πρώτα την κυρίαρχη ιστορία:

"Λέγεται συχνά ότι οι Ρωμαίοι ήταν πολιτισμένοι, όμως ο πιο διάσημος στρατηγός τους είναι υπεύθυνος για τη μεγαλύτερη πράξη βανδαλισμού της αρχαιότητας. Ο Ιούλιος Καίσαρας επιτέθηκε στην Αλεξάνδρεια, καταδιώκοντας τον μεγαλύτερο αντίπαλο του Πομπήιο, όταν κατάλαβε πως ο Αιγυπτιακός στόλος επρόκειτο να τον αποκόψει. Συνειδητοποιώντας ότι αυτό θα τον αφήνε σε απελπιστικά δύσκολη θέση, έδρασε αποφασιστικά στέλνοντας φλεγόμενα πλοία στο λιμάνι. Το σχέδιο του πέτυχε και ο εχθρικός στόλος σύντομα πήρε φωτιά. Αλλά η φωτιά δεν σταμάτησε στα πλοία.

Πέρασε στην αποβάθρα η οποία ήταν γεμάτη με εύφλεκτα υλικά, έτοιμα για εξαγωγή. Κατόπιν εξαπλώθηκε στην πόλη και πριν προλάβει κανείς να τη σταματήσει, πήρε φωτιά η ίδια η Μεγάλη Βιβλιοθήκη με αποτέλεσμα 400.000 ανεκτίμητοι χειρόγραφοι πάπυροι να γίνουν στάχτη. Όσο για τον ίδιο τον Καίσαρα, δεν θεώρησε το γεγονός αυτό αρκετά σημαντικό ώστε να το αναφέρει στα απομνημονεύματά του".

Ο Ιούλιος Καίσαρας βρισκόταν πράγματι στην Αλεξάνδρεια το 47-48 π.Χ. καταδιώκοντας τον αντίπαλο του Πομπήιο. Ο Καίσαρας κατάφερε να καταλάβει την πόλη χωρίς κανένα πρόβλημα μετά την καταστροφή του Αιγυπτιακού στόλου και διέμενε στο παλάτι με την Κλεοπάτρα, όταν άρχισαν τα προβλήματα. Μερικά από τα πρωτοπαλίκαρα του Φαραώ επιτέθηκαν με μια αρκετά μεγάλη δύναμη και ο Καίσαρας βρέθηκε ξαφνικά κολλημένος σε μια εχθρική πόλη με πολύ λίγες δυνάμεις. Το ότι κέρδισε παρ'ολα αυτά οφείλεται στην τύχη του και τις ηγετικές του ικανότητες. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο αλλά για να διαλευκάνουμε την τύχη της Βασιλικής Βιβλιοθήκης θα πρέπει να εξετάσουμε τις αρχαίες πηγές.

Ιούλιος Καίσαρας - Οι εμφύλιοι πόλεμοι

Η παλαιότερη αναφορά που έχουμε για αυτά τα γεγονότα βρίσκεται στο βιβλίο "Εμφύλιοι πόλεμοι" που γράφτηκε από τον ίδιο τον Ιούλιο Καίσαρα (πέθανε το 44 π.Χ). Σε αυτό εξηγεί πώς έπρεπε να πυρπολήσει τα ναυπηγεία και τον Αλεξανδρινό στόλο για την ασφάλεια του, καθώς βρισκόταν σε δεινή θέση. Δεν κάνει όμως καμία αναφορά στο αν η φωτιά εξαπλωθηκε πέρα από την ακτή και κατέστρεψε και τη Βασιλική Βιβλιοθήκη.

Η αφήγηση στο βιβλίο σταματάει στην έναρξη της εκστρατείας στην Αίγυπτο και η ιστορία συνεχίζεται στο βιβλίο "Αλεξανδρινός πόλεμος", από έναν από τους υπολοχαγούς του, τον Χίρτιο (πέθανε το 43 π.Χ). Δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά σχετική με την πυρπόληση της Αλεξάνδρειας, αντίθετα αναφέρει πως η πόλη δε μπορούσε να καεί εφόσον ήταν χτισμένη όλη από πέτρα.

Αν και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως δήλωση αθωότητας, αξίζει να πούμε πως ένας λόγος για τον οποίο ανέφερε ότι η Αλεξάνδρεια δε μπορούσε να καεί μπορεί να είναι το ότι ήθελε να αποκρύψει την πράξη του.

Η μεταγενέστερη ιστορία απέδειξε πολλές φορές ότι η Αλεξάνδρεια καίγεται ακριβώς όπως και οποιαδήποτε άλλη πόλη.

Η φωτιά αυτή δεν αναφέρεται ούτε στους Φιλιππικούς του Κικέρωνα εναντίον του συμμάχου του Καίσαρα, Μάρκου Αντώνιου. Αυτό, παρόλο που αποτελεί μια πολύτιμη μαρτυρία για την υπεράσπιση του Καίσαρα, μια που ο Κικέρωνας δε συμπαθούσε καθόλου τον τελευταίο, δεν αποτελεί αδιάσειστο επιχείρημα μια που είναι πολύ πιθανό ο Κικέρωνας να μη γνώριζε όλα όσα συνέβησαν, δεν έκρινε απαραίτητο να αναφέρει το συγκεκριμένο γεγονός ή αναφέρεται σε αυτό σε απόσπασμα των έργων του το οποίο δε σώζεται.

Στράβων - Γεωγραφία

Ο Στράβωνας (πέθανε μετά το 24 μ.Χ) βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια το 20 π.Χ και πουθενά μέσα στις λεπτομερείς περιγραφές του για το παλάτι και το Μουσείο δεν αναφέρει τη βιβλιοθήκη. Η παράλειψη αυτή εξηγείται συχνά από λόγιους οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η βιβλιοθήκη βρισκόταν μέσα στο Μουσείο ή ήταν προσαρτημένη σε αυτό. Όμως ακόμη κι αν ήταν έτσι, η σιωπή του Στράβωνα είναι ύποπτη. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η βιβλιοθήκη δεν υπήρχε πλέον αλλά πολιτικοί περιορισμοί επέβαλαν να μην αναφέρεται η τύχη της.

Λίβιος και Φλόρος - Η Επιτομή της Ιστορίας της Ρώμης

Η πρώτη αναφορά της πυρκαγιάς στην Αλεξάνδρεια θα μπορούσε φαινομενικά να προέρχεται από το Λίβιο (πέθανε το 17 μ.Χ) στο έργο του "Η Ιστορία της Ρώμης". Το βιβλίο στο οποίο είχε συμπεριληφθεί η αναφορά αυτή έχει χαθεί, και οι 'Περιλήψεις' που έχουν διασωθεί είναι πολύ σύντομες για να τη περιέχουν.

Ωστόσο, η "Επιτομή" του 2ου αι. που γράφτηκε από το Φλόρο σώθηκε και λέει ότι η φωτιά ξεκίνησε από τον Καίσαρα για να καθαρίσει την περιοχή γύρω από τη θέση του, ώστε ο εχθρός να μην έχει καμία κάλυψη από τα βέλη του στρατού του. Η ίδια η βιβλιοθήκη δεν αναφέρεται από τον Φλόρο, αν και ήταν στην ίδια περιοχή της πόλης που βρισκόταν το παλάτι το οποίο είχε καταλάβει ο Καίσαρας.

Σενέκας - Σχετικά με την ηρεμία του μυαλού

Στην πραγματικότητα ξέρουμε ότι η Βασιλική Βιβλιοθήκη αναφέρεται από το Λίβιο, επειδή αργότερα μνημονεύεται από τον Σενέκα (πέθανε το 65 μ.Χ) στο διάλογο του "Σχετικά με την ηρεμία του μυαλού", στον οποίο αναφέρει επίσης πως καταστράφηκε μεγάλος αριθμός βιβλίων. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο Σενέκας έχει πάρει όλες τις πληροφορίες σχετικά με την καταστροφή της βιβλιοθήκης από τον Λίβιο, αλλά μια προσεκτική ανάγνωση του διαλόγου δεν αποδεικνύει κάτι τέτοιο.

Ο Σενέκας στην πραγματικότητα το μόνο που αναφέρει είναι ότι ο Λίβιος θεωρούσε τη βιβλιοθήκη ως "το πιο διακεκριμένο επίτευγμα της καλαισθησίας και της μέριμνας των βασιλέων" και αυτό μόνο και μόνο για να μπορέσει να διαφωνήσει.

Πλούταρχος και Δίων Κάσσιος - Η ζωή του Καίσαρος και η Ρωμαϊκή Ιστορία

Ο Πλούταρχος (πέθανε το 120 μ.Χ), στο έργο του "Η ζωή του Καίσαρος" κάνει μια αδιάφορη σχετικά αναφορά στην καταστροφή της βιβλιοθήκης. Ο Πλούταρχος παρόλο που δεν έχει κάτι εναντίον του Καίσαρα, τον επικρίνει με ευχαρίστηση, επομένως θα πρέπει να λάβουμε αυτή την αναφορά στα σοβαρά. Επιπλέον, είχε επισκεφθεί την Αλεξάνδρεια και κατά πάσα πιθανότητα θα είχε παρατηρήσει εάν η βιβλιοθήκη εξακολουθούσε να υφίσταται.

Ο Δίων Κάσσιος (πέθανε το 235 μ.Χ) μας λέει ότι οι αποθήκες των βιβλίων που βρίσκονταν κοντά τις αποβάθρες κάηκαν τυχαία από τους άνδρες του Καίσαρα. Τα λόγια του δεν είναι ξεκάθαρα και έχουν οδηγήσει ορισμένους μελετητές στο συμπέρασμα ότι καταστράφηκαν μόνο τα βιβλία που προορίζονταν για εξαγωγή.

Αύλος Γέλλιος - Αττικές Νύχτες

Ο Γέλλιος (πέθανε το 180 μ.Χ.), συμπεριέλαβε στις Αττικές Νύχτες ένα σύντομο απόσπασμα σχετικό με βιβλιοθήκες όπου η καταστροφή της Βασιλικής Βιβλιοθήκης αναφέρεται ότι έγινε από ατύχημα κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου των Ρωμαίων κατά της Αλεξάνδρειας, όταν βοηθητικοί στρατιώτες έβαλαν φωτιά. Αυτός ο πρώτος πόλεμος ήταν η εκστρατεία του Καίσαρα και ο δεύτερος ήταν όταν ο Οκταβιανός πήρε την Αίγυπτο από το Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα. Ο Γέλλιος αναφέρει πως κάηκαν 700.000 βιβλία.

Αμμιανός Μαρκελλίνος και Ορόσιος - Ρωμαϊκή Ιστορία και Ιστορία κατά των ειδωλολατρών

Ένας από τους τελευταίους ειδωλολάτρες Ρωμαίους ιστορικούς, ο Αμμιανός Μαρκελλίνος (πέθανε το 395 μ.Χ.), μας λέει για την τύχη της βιβλιοθήκης γράφοντας για την πόλη της Αλεξάνδρειας στη "Ρωμαϊκή Ιστορία" του. Αναφέρει ότι το γεγονός πως η πυρκαγιά ξεκίνησε από τον Ιούλιο Καίσαρα αποτελεί την "ομόφωνη άποψη των αρχαίων συγγραφέων", αλλά συγχέει το κτίριο της βιβλιοθήκης με το Σεράπειο και αυξάνει τον αριθμό των παπύρων που καταστράφηκαν σε 700.000 (ίσως η πηγή του είναι ο Γέλλιος).

Η ιστορία επαναλαμβάνεται από τον Ορόσιο, έναν πρώιμο χριστιανό ιστορικό (πέθανε μετά το 415 μ.Χ.), ο οποίος αναφέρει στην "Ιστορία κατά των ειδωλολατρών" πως οι κατεστραμμένοι πάπυροι αριθμούσαν τους 400.000.

Και οι δύο αυτοί συγγραφείς είναι πολύ μεταγενέστεροι για να αποτελούν ακριβείς πηγές από μόνοι τους, όμως μας λένε ότι από τον τέταρτο αιώνα πιστεύονταν ευρέως οτι η Βασιλική Βιβλιοθήκη είχε καταστραφεί από τον Ιούλιο Καίσαρα. Θα τους ξαναδούμε παρακάτω σε σχέση με την καταστροφή του Σεράπειου, που συνέβη στα δικά τους χρόνια.


Συγκεντρώνοντας τις παραπάνω πηγές, μπορούμε να συμπεράνουμε τα εξής:

* Οι πρώτες περιγραφές τoυ Αλεξανδρινoύ Πολέμου, γραμμένες είτε από τον Καίσαρα είτε από τους στενούς φίλους του, καλύπτουν εσκεμμένα οτιδήποτε αντανακλά άσχημα πάνω στον σπουδαίο άνδρα. Δεν αποτελεί συνεπώς έκπληξη η σιωπή τους για τον εμπρησμό της μεγαλύτερης βιβλιοθήκης του κόσμου, ακόμα και αν συνέβη τυχαία.

* Η βιβλιοθήκη δεν υπήρχε ως ξεχωριστό κτίριο την εποχή της επίσκεψης του Στράβωνα το 20 π.Χ.

* Η πεποίθηση ότι Καίσαρας είχε καταστρέψει τη βιβλιοθήκη ήταν διαδεδομένη από την εποχή που η οικογένεια του έπαψε να κατέχει τον αυτοκρατορικό θρόνο στα τέλη του πρώτου μ.Χ. αιώνα. Ο Πλούταρχος, ο Γέλλιος και ο Σενέκας αποτελούν την απόδειξη γι' αυτό. Πρέπει επομένως να υποθέσουμε ότι η βιβλιοθήκη δεν υπήρχε τότε. Ο Πλούταρχος ιδιαίτερα, ως Έλληνας, σίγουρα θα ήξερε εάν υπήρχε.

Μπορεί τα αναγνωστήρια, τα οποία αποτελούσαν μέρος του Μουσείου, να επέζησαν, όμως όπως μας λένε όλες οι πηγές, τα βιβλία κάηκαν από τον Ιούλιο Καίσαρα.

Θεόφιλος

Και πάλι, ας δούμε πρώτα την κυρίαρχη ιστορία:

Ο Θεόφιλος, ο Πατριάρχης της Αλεξανδρείας, είναι επίσης και ο προστάτης άγιος των εμπρηστών. Καθώς ο Χριστιανισμός στραγγάλιζε σιγά-σιγά τον κλασικό πολιτισμό, τον τέταρτο αιώνα ήταν πολύ δύσκολο να είναι κανείς ειδωλολάτρης. Στην Αλεξάνδρεια βρισκόταν ο μεγάλος ναός του Σέραπι, που ονομαζόταν Σεράπειο και κολλητά σε αυτό ήταν η Μεγάλη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, όπου διατηρούνταν όλη η σοφία των αρχαίων.

Ο Θεόφιλος ήξερε ότι όσο υπήρχε αυτή η γνώση, οι άνθρωποι θα έτειναν λιγότερο να πιστέψουν στην Αγία Γραφή, έτσι ξεκίνησε να καταστρέψει όλους τους ειδωλολατρικούς ναούς. Αλλά το Σεράπειο ήταν ένα τεράστιο κτίσμα, πάνω σε ανάχωμα και πέρα από τις ικανότητες των μαινόμενων χριστιανών φανατικών να το πλήξουν.

Ο Πατριάρχης λοιπόν επικοινώνησε με τη Ρώμη. Από εκεί, ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Μέγας, ο οποίος είχε διατάξει την εξολόθρευση του παγανισμού, έδωσε την άδειά του για την καταστροφή του Σεραπείου. Συνειδητοποιώντας πως δεν θα είχαν καμία τύχη, οι ιερείς και οι ιέρειες εγκατέλειψαν το ναό τους στα νύχια του όχλου ο οποίος εισέβαλε σε αυτόν με αποτέλεσμα το οικοδόμημα να καταστραφεί συθέμελα και τα χειρόγραφα να καούν σε τεράστιες πυρές στους δρόμους της Αλεξάνδρειας.

Ο Θεόφιλος ήταν πράγματι ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας την εποχή που το Σεράπειο είχε μετατραπεί σε χριστιανική εκκλησία αλλά ο ίδιος ποτέ δεν έγινε άγιος. Η ημερομηνία που δίνεται συνήθως για τα γεγονότα είναι το 391 μ.Χ., όταν ήταν αυτοκράτορας ο Θεοδόσιος, ο οποίος "προσηλύτιζε" τους υπηκόους του στο Χριστιανισμό με μεγάλο ζήλο. Η αντιδικία που υπάρχει εδώ είναι ότι υπήρχε και μια άλλη βιβλιοθήκη στο Σεράπειο και ήταν αυτή που κατέστρεψε ο όχλος των χριστιανών κατά τη λεηλασία του ναού. Πρέπει επομένως να διαπιστώσουμε εάν όντως υπήρχε ακόμη μία βιβλιοθήκη εκεί και επίσης αν όντως την κατέστρεψε ο Θεόφιλος.

Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΣΤΟ ΣΕΡΑΠΕΙΟΝ.

Μία από τις πιο γνωστές μαρτυρίες για τη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας προέρχεται από το 1780 περίπου και είναι αυτή του σημαντικού ιστορικού και οπαδού του Διαφωτισμού, Έντουαρντ Γκίμπον ο οποίος για την καταστροφή κατηγόρησε αποκλειστικά τους χριστιανούς κατά τη διάρκεια των γεγονότων του 391 μ.Χ. επί επισκόπου Θεοφίλου.

Ιστορικοί που διακρίνουν στοιχεία προκατάληψης από τον Γκίμπον ενάντια στον Xριστιανισμό, θεωρούν ότι ο Γκίμπον, από εσφαλμένη εκτίμηση, συνέχεε τη βασιλική βιβλιοθήκη με εκείνη που βρισκόταν κοντά στον ναό του Σέραπι. Σχετικά με τις αναφορές του Γκίμπον για το θέμα αυτό, θα πρέπει να επισημανθεί ότι σε μια αντίστοιχη περίπτωση της ιστορίας, με ευκολία αθώωνε τους Άραβες για την μεγάλη μαρτυρούμενη καταστροφή βιβλίων στην Αλεξάνδρεια στις αρχές του 7ου αιώνα και είναι ενδεικτικό ένα απόσπασμα στο οποίο υπερασπίζει τους Άραβες:

«Αν όμως, οι ογκώδεις τόμοι των διχογνωμιστών, αρειανών και μονοφυσιτών, χρησιμοποιήθηκαν πραγματικά για τη θέρμανση των δημόσιων λουτρών, ο φιλόσοφος θα παραδεχτεί χαμογελώντας ότι εντέλει θυσιάστηκαν για το καλό της ανθρωπότητας»

Τα χρόνια που μεσολάβησαν

Στα χρόνια που μεσολάβησαν, οι πηγές δεν αναφέρουν τίποτα για τη βιβλιοθήκη. Ωστόσο, η Αλεξάνδρεια παρέμεινε το κέντρο των επιστημών ενώ υπήρχαν και άλλες βιβλιοθήκες. Ο αυτοκράτορας Κλαύδιος ίδρυσε την επώνυμη Κλαυδιανή βιβλιοθήκη ως κέντρο ιστορικών μελετών και ο Αδριανός ίδρυσε μια βιβλιοθήκη στο ναό του Καίσαρα κατά την επίσκεψή του στην Αλεξάνδρεια. Ο δε Πλούταρχος μας πληροφορεί ότι ο Μάρκος Αντώνιος έδωσε στην Κλεοπάτρα ως δώρο όλο το περιεχόμενο - περίπου 200.000 πάπυροι - της βιβλιοθήκης της Περγάμου.

Ο Ιωάννης Τζέτζης, βυζαντινολόγος του 12ου αιώνα, στα "Προλεγόμενα στον Αριστοφάνη" δίνει κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με τον κατάλογο του ποιητή Καλλίμαχου (πέθανε μετά το 250π.Χ), ο οποίος είπε ότι υπήρχαν περίπου 500.000 πάπυροι στη Βασιλική Βιβλιοθήκη και άλλοι 42.000 περίπου στην εξωτερική ή δημόσια βιβλιοθήκη.

Ο Καλλίμαχος είναι γνωστός ως προς τις αναφορές του στη βιβλιοθήκη του Σεραπείου αν και συχνά οι αναφορές αυτές διεξάγονται συμπερασματικά.

Ο Επίσκοπος Επιφάνιος της Κύπρου (πέθανε το 402 μ.Χ.) στο έργο του "Μέτρα και Σταθμά" (μια ερμηνεία της βίβλου) αναφέρει ότι υπήρχαν πάνω από 50.000 τόμοι στη "θυγατρική" βιβλιοθήκη την οποία τοποθετεί στο Σεράπειο. Οι προηγούμενες παρατηρήσεις μας σχετικά με τους αριθμούς εφαρμόζονται πλήρως εδώ αν και θα ήταν δίκαιο να πούμε ότι υπήρχαν πολλοί λιγότεροι πάπυροι στη θυγατρική από ότι στη Βασιλική Βιβλιοθήκη.

Παρά τη συνέχιση της ακαδημαϊκής δραστηριότητας, η Αλεξάνδρεια υπέστη πολλά μέχρι το 391 μ.Χ. Ο Αύγουστος την υποβάθμισε, οΚαρακάλλας κατέσφαξε πολλούς από τους πολίτες της ως αντίποινα προσβολής που θεώρησε ο ίδιος ότι έγινε στο πρόσωπο του και οΑυρήλιος επίσης λεηλάτησε την πόλη και το παλάτι στο οποίο βρισκόταν το Μουσείο. Τέλος, η πόλη καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από το Διοκλητιανό στις αρχές του τετάρτου αιώνα.

Αμμιανός Μαρκελλίνος - Ρωμαϊκή Ιστορία

Στην Ρωμαϊκή Ιστορία, ο Αμμιανός υμνεί το Σεράπειο αλλά στη συνέχεια τα συγχέει λίγο και λέει ότι οι βιβλιοθήκες που βρίσκονταν σε αυτό ήταν εκείνες που κάηκαν από τον Καίσαρα κατά τον Αλεξανδρινό πόλεμο. Το σημείο αυτό είναι σημαντικό, επειδή ο Αμμιανός είχε επισκεφθεί την Αλεξάνδρεια, όμως παρόλα αυτά λέει πως "στο Σεράπειο υπήρξαν πολύτιμες βιβλιοθήκες" σε συντελεσμένο χρόνο. Αυτό ήταν πριν το 391 μ.Χ., όταν ο Θεόφιλος και η συμμορία του άρχισαν το "έργο" τους και υποδηλώνει με έμφαση ότι δεν υπήρχαν βιβλία στο ναό κατά τη στιγμή της καταστροφής του.

Ρουφίνος Τυράννιος - Εκκλησιαστική Ιστορία

Η πρώτη περιγραφή για τη λεηλασία του Σεραπείου ήταν σίγουρα αυτή του Σωφρονίου Α', ενός χριστιανού λόγιου, γνωστού από το έργο του "Σχετικά με την ανατροπή του Σέραπι" που έχει χαθεί. Ο Ρουφίνος (πέθανε το 410 μ.Χ.) ήταν ένας Λατίνος ορθόδοξος χριστιανός που πέρασε πολλά χρόνια της ζωής του στην Αλεξάνδρεια. Έφτασε σε αυτήν το 372 μ.Χ. και μολονότι δε γνωρίζουμε αν ήταν ή όχι παρών κατά την καταστροφή του Σεραπείου, ήταν σίγουρα εκεί την ίδια περίπου χρονική περίοδο.

Έκανε μια μάλλον ελεύθερη μετάφραση της Ιστορίας της Εκκλησίας του Ευσέβιου στα λατινικά και στη συνέχεια, πρόσθεσε σε αυτή τα δικά του βιβλία X και XI, συνεχίζοντας την αφήγηση μέχρι τη δική του εποχή. το βιβλίο ΧΙ αποτελεί την καλύτερη πηγή για τα γεγονότα στο Σεράπειο, τα οποία περιγράφει λεπτομερώς. Η αναφορά του σχετικά με τον αριθμό των βιβλίων συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με αυτή που δίνεται παραπάνω. Φαίνεται να εκφράζει τη λύπη του για την καταστροφή του Σεραπείου αλλά θέτει ξεκάθαρα την ευθύνη στους ειδωλολάτρες που υποκίνησαν τον όχλο των χριστιανών.

Ευνάπιος - Βίοι φιλοσόφων

Ο ειδωλολάτρης συγγραφέας Ευνάπιος από την Αντιόχεια (πέθανε μετά το 400 μ.Χ) συμπεριέλαβε τη λεηλασία του Σεραπείου στο βιβλίο του "Βίος Αντωνίου" ο οποίος, πριν πεθάνει το 390 μ.Χ, είχε προφητέψει ότι όλοι οι ειδωλολατρικοί ναοί της Αλεξάνδρειας θα καταστρέφονταν. Εκτός από το ότι ήταν ειδωλολάτρης, ο Ευνάπιος ήταν έντονα αντιχριστιανός και κατέβαλε κάθε προσπάθεια να κάνει τον Θεόφιλο και τους οπαδούς του να φαίνονται όσο το δυνατόν ανόητοι. Η αφήγηση του είναι γεμάτη δηλητήριο και σαρκασμό καθώς περιγράφει τη λεηλασία του ναού ως μάχη δίχως εχθρό. Συνεπώς, αν είχε καταστραφεί η μεγάλη βιβλιοθήκη τότε ο Ευνάπιος σίγουρα θα το είχε αναφέρει. Όμως δεν το κάνει.

Σωκράτης ο Σχολαστικός, Ερμίας και Θεοδώρητος

Ο Σωκράτης ο Σχολαστικός (πέθανε μετά το 450 μ.χ) έγραψε επίσης ένα βιβλίο με τίτλο "Ιστορία της Εκκλησίας" ως συνέχεια αυτή του Ευσέβιου. Ήταν πιο λεπτομερής και γραμμένη στα ελληνικά. Περιέχει ένα κεφάλαιο σχετικά με την καταστροφή του Σεραπείου στο οποίο καταθέτει ότι η πράξη διατάχθηκε από τον αυτοκράτορα, ότι το κτίριο κατεδαφίστηκε και ότι μετατράπηκε αργότερα σε εκκλησία. Και πάλι όμως δεν γίνεται καμία αναφορά στα βιβλία που θα μπορούσαν να βρίσκονται στο Σεράπειο ή τι μπορούσε να έχει συμβεί σε αυτά.Το κείμενο του σχετικά με τα ιερογλυφικά σε σχήμα σταυρού που βρέθηκαν στο ιερό μας δίνει μια ιδέα για το πώς ο Χριστιανισμός μετέτρεπε διάφορα ειδωλολατρικά σύμβολα προς όφελός του.

Οι ιστορίες του Ερμία (πέθανε το 443 μ.Χ.) και του Θεοδώρητου (πέθανε μετά το 457 μ.Χ.) καλύπτουν μια παρόμοια περίοδο. Παρά την ικανοποίηση τους να εκθέσουν λεπτομερώς την καταστροφή του Σεραπείου, δεν αναφέρουν καθόλου τα βιβλία αν και ο Θεοδώρητος λέει ότι κάηκαν τα ξύλινα είδωλα του Σέραπι. Και οι δύο αυτές ιστορίες εξαρτώνται άμεσα από αυτή του Σωκράτη του Σχολαστικού, όμως περιλαμβάνουν στοιχεία και από άλλες πηγές.

Ορόσιος - Ιστορία κατά των ειδωλολατρών

Ο Ορόσιος (πέθανε μετά από το 415 μ.Χ.) ήταν φίλος του Αγίου Αυγουστίνου και έγραψε την Ιστορία κατά των ειδωλολατρών, η οποίαείχε στόχο να δώσει κακή εικόνα σε οτιδήποτε μη-χριστιανικό. Έτσι, ως ιστορικός είναι άχρηστος αλλά στην αναφορά του για τη Μεγάλη Βιβλιοθήκη λέει κάτι που ξεφεύγει από τη συνηθισμένη του μεροληψία, υποδηλώνοντας πως οι χριστιανοί έκαναν κάτι που ήταν λάθος. Διαβάζουμε: "... υπάρχουν στους ναούς κιβώτια με βιβλία που εμείς οι ίδιοι έχουμε δει και όταν λεηλατήθηκαν τα ιερά αυτά, μας λένε, εκκενώθηκαν από δικούς μας ανθρώπους στη δική μας εποχή."

Η δήλωσή του ότι δεν υπήρχε άλλη σημαντική βιβλιοθήκη στην Αλεξάνδρεια κατά την εκστρατεία του Καίσαρα είναι ενδιαφέρουσα και πηγαίνει αντίθετα με την ύπαρξη μιας βιβλιοθήκης μέσα στο Σεράπειο εκείνη την εποχή. Ωστόσο, ο Ορόσιος αποτελεί πολύ μεταγενέστερη πηγή ώστε να φέρει βάρος σε αυτό το θέμα.


Στο μνημειώδες έργο του Edward Gibbon "η Παρακμή και η Πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας" συναντάμε τις πρώτες αναφορές για την καταστροφή της Μεγάλης Βιβλιοθήκης από τους χριστιανούς. Η ιστορία αυτή έγινε δημοφιλής από τον Carl Sagan που την συμπεριλαμβάνει στο Cosmos. Εκεί αναφέρει και τη δολοφονία της φιλοσόφου Υπατίας . Η δράση της Υπατίας θεωρήθηκε επικίνδυνη για την εξάπλωση του Χριστιανισμού. Έτσι, σταδιακά καλλιεργήθηκε κλίμα εναντίον της που οδήγησε στη βίαιη δολοφονία της από ομάδες φανατικών μοναχών. Παρότι η ίδια είχε πολλούς φίλους χριστιανούς, προτίμησε να μείνει πιστή στις αρχαιοελληνικές παραδόσεις.

Ο φόνος της Υπατίας περιγράφεται στα γραπτά του χριστιανού ιστορικού Σωκράτη του Σχολαστικού:

"Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη, ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι.

Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Caesarium, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν."

Ηθικός αυτουργός θεωρήθηκε ο επίσκοπος της Αλεξάνδρειας, Κύριλλος, ο οποίος είχε έρθει σε μεγάλη αντίθεση με τον Ρωμαίο Κυβερνήτη της Αιγύπτου και φιλικά διακείμενου προς την Υπατία, Ορέστη.

Χαλίφης Ομάρ

Η ιστορία σύμφωνα με το θρύλο:

Οι μουσουλμάνοι εισέβαλαν στην Αίγυπτο κατά τον έβδομο αιώνα, καθώς ο φανατισμός τους, τους οδηγούσε σε κατακτήσεις οι οποίες θα σχημάτιζαν μια αυτοκρατορία που θα εκτεινόταν από την Ισπανία έως την Ινδία. Η Αίγυπτος δεν αντιστάθηκε σχεδόν καθόλου και οι ντόπιοι βρήκαν την εξουσία του Χαλίφη πιο ανεκτική από εκείνη των Βυζαντινών πριν από αυτόν. Ωστόσο, όταν ένας Χριστιανός που ονομαζόταν Ιωάννης ενημέρωσε τον τοπικό Άραβα στρατηγό ότι υπήρχε στην Αλεξάνδρεια μια μεγάλη βιβλιοθήκη η οποία κρατούσε όλες τις γνώσεις του κόσμου, αυτός αναστατώθηκε.

Τελικά έστειλε μήνυμα στη Μέκκα από όπου ο Χαλίφης Ομάρ διέταξε πως όλα τα βιβλία στη βιβλιοθήκη θα έπρέπε να καταστραφούν, επειδή, όπως είπε "είτε θα αντικρούουν το Κοράνι, και στην περίπτωση αυτή θα είναι αιρετικά, είτε θα συμφωνούν με αυτό, οπότε θα είναι περιττά".

Ως εκ τούτου, όλα τα βιβλία και οι πάπυροι της βιβλιοθήκης δόθηκαν ως καύσιμο στα λουτρά της πόλης. Τόσο τεράστιος ήταν ο όγκος της βιβλιογραφίας ώστε χρειάστηκαν έξι μήνες για να απανθρακωθούν θερμαίνοντας τις σάουνες των κατακτητών.

Ο επικεφαλής των Μουσουλμανικών δυνάμεων ο οποίος κατέλαβε την Αίγυπτο το 640 μ.Χ. ονομαζόταν 'Amr και ήταν αυτός που υποτίθεται ότι ρώτησε τον Ομάρ τι να κάνει με την περίφημη βιβλιοθήκη που βρέθηκε υπό τον έλεγχο του.

Λίγες μόνο πηγές χρειάζεται να εξετάσουμε και είναι πολύ μεταγενέστερες. Η πρώτη προέρχεται από το 12ο αιώνα και είναι γραμμένη από τον Abd al Latif (πέθανε το 1231) ο οποίος, στο βιβλίο "Απολογισμός της Αιγύπτου", καθώς περιγράφει την Αλεξάνδρεια, αναφέρει τα ερείπια του Σεραπείου. Τα προβλήματα με αυτό ως ιστορικό ντοκουμέντο, είναι τεράστια και ανυπέρβλητα, καθώς παραδέχεται ότι η πηγή των πληροφοριών του προέρχεται από φήμες.

Το δέκατο τρίτο αιώνα ο μεγάλος Ιακωβίτης χριστιανός Επίσκοπος Γρηγόριος Μπαρ (Hebræus-πέθανε το 1286), που ονομάζεται Abû 'l Faraj στα αραβικά, ξεκαθαρίζει την ιστορία και περιλαμβάνει το περίφημο επίγραμμα από το Κοράνι. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο σχετικό με το πού βρήκε την ιστορία, αλλά φαίνεται ότι πρόκειται για μια ιστορία που έκανε το γύρο μεταξύ των Χριστιανών που ζούσαν κάτω από την κυριαρχία των μουσουλμάνων.

Ο Γρηγόριος κατέγραψε άφθονες παρατραβηγμένες ιστορίες σχετικά με οιωνούς και τερατουργήματα έτσι θα πρέπει αυτή η ιστορία να αντιμετωπιστεί με καχυποψία.

Στο βιβλίο "Η Εξαφανισμένη Βιβλιοθήκη", ο Canfora αναφέρει ένα Συριακό χειρόγραφο που δημοσιεύθηκε στο Παρίσι στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, του François Nau. Γράφτηκε από έναν χριστιανό μοναχό τον ένατο αιώνα και περιγράφει με λεπτομέρειες τη συνομιλία μεταξύ του Ιωάννη και του Χαλίφη Ομάρ. Στη γαλλική μετάφραση του βιβλίου αυτού όμως δεν υπάρχει αναφορά σε καμία βιβλιοθήκη και φαίνεται να αποτελεί παράδειγμα θεολογικού διαλόγου μεταξύ δύο ατόμων. Με άλλα λόγια, δεν είναι ιστορικό και ούτε αξιώνεται ως τέτοιο.

Τα σφάλματα στις πηγές είναι προφανή και η ίδια η ιστορία είναι σχεδόν εντελώς απίστευτη. Κατ 'αρχάς,ο Γρηγόριος Μπαρ εκπροσωπεί το χριστιανό στην ιστορία του, δηλαδή κάποιον Ιωάννη από το Βυζάντιο, ο οποίος ήταν νεκρός την εποχή της μουσουλμανικής εισβολής. Επίσης, το ότι η βιβλιοθήκη έκανε έξι μήνες για να καεί είναι απλά φαντασία και το είδος της υπερβολής που μπορεί να περιμένει κανείς από τους αραβικούς θρύλους όπως οι "Αραβικές Νύχτες".

Ωστόσο, η διάσημη παρατήρηση του Alfred Butler, ότι τα βιβλία της βιβλιοθήκης ήταν φτιαγμένα από περγαμηνή, η οποία είναι υλικό που δεν καίγεται, δεν είναι αλήθεια. Οι πολύ μεταγενέστερες πηγές είναι ύποπτες, καθώς δεν υπάρχει ίχνος αυτής της θηριωδίας σε καμία προγενέστερη λογοτεχνία - ακόμη και στο Κοπτικό Χριστιανικό χρονικό του Ιωάννη Νικίου (πέθανε το 640 μ.Χ.) ο οποίος κατέγραψε την Αραβική εισβολή.Τέλος, η ιστορία προέρχεται από έναν χριστιανό διανοούμενο ο οποίος ήταν πολύ πρόθυμος να κακολογήσει τη μουσουλμανική θρησκεία. Εδώ ίσως Θα πρέπει λοιπόν να την απορρίψουμε ως θρύλο.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Floating Vertical Bar With Share Buttons widget by Making Different