Η μυστική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων - Γιατί δεν πέφτει ο Παρθενώνας από τους σεισμούς

 

Το μυστικό που κρατάει τον Παρθενώνα όρθιο επι 2.500 χρόνια χωρίς σχεδόν την παραμικρή ζημιά από τους σεισμούς που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια αποκαλύπτεται μετά από μελέτες που δείχνουν ότι παρά το γεγονός πως δεν έχει καν θεμέλια έχει τριπλή αντισεισμική θωράκιση.

Οπως καταγράφεται στο ιστολόγιο arxaia-ellinika σύμφωνα με την Πολιτικό Μηχανικό, Νίκη Τιμοθέου μελέτες της όλης αρχιτεκτονικής και δομικής του φόρμας, κατέδειξαν πως οι αρχαίοι είχαν από τότε ανακαλύψει, αυτό που σήμερα ονομάζουμε σεισμική μόνωση.



Ο ναός αυτός, σύμφωνα με την κυρία Τιμοθέου, κοντράρει επιτυχώς τη θεωρία της σύγχρονης πολιτικής μηχανικής, διότι χωρίς να έχει καν θεμέλια, είναι τριπλά μονωμένος σεισμικά!
Αυτή η τριπλή μόνωση, όπως μας εξήγησε, εντοπίζεται σε διαφορετικά σημεία του οικοδομήματος. Το πρώτο σημείο βρίσκεται στις στρώσεις τεράστιων οριζόντιων και εξαιρετικά λείων μαρμάρων πάνω στις οποίες πατάει ο Παρθενώνας.



Το δεύτερο παρατηρείται στους μεταλλικούς ελαστικούς συνδέσμους οι οποίοι συνδέουν τις πλάκες κάθε στρώματος, και που στο κέντρο τους εντοπίζονται μικροί σιδηροπάσσαλοι γύρω από τους οποίους έχει χυθεί μολύβι (το μολύβι έχει την ιδιότητα να προστατεύει το σίδηρο από τη σκουριά και να εξασθενεί με την ελαστικότητά του, το όποιο κύμα, αφού μέρος της κινητικής του αυτής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμική).



Και το τρίτο εντοπίζεται στις κολώνες του κτίσματος, οι οποίες δεν τοποθετήθηκαν μονοκόμματες, αφού οι αρχαίοι Έλληνας ήξεραν πως για να αντέξουν στους κραδασμούς της γης, θα έπρεπε να τοποθετηθούν σε φέτες μαρμάρου, τέλεια εφαρμοσμένες η μία πάνω στην άλλη.


Το αποτέλεσμα αυτής της τριπλής μονωτικής φόρμουλας, όπως σημείωσε η κυρία Τιμοθέου, ήταν τα επιφανειακά σεισμικά κύματα να κινούν το ένα στρώμα των μαρμάρινων πλακών, επάνω στο άλλο, την ίδια ώρα που οι σύνδεσμοι εκτόνωναν την κινητική ενέργεια που ανέπτυσσε ο εγκέλαδος!



Οι κολώνες -τέλος- με τον τρόπο που ήταν τοποθετημένες, επέτρεπαν στο όλο οικοδόμημα να ταλαντώνεται, αλλά να μην καταρρέει!

Μαίανδρος - Η λαβή των θεομάχων

 

Κάποτε στο φως του φεγγαριού ο βασιλιάς της Φθίας ο Πηλέας, είδε μια πανώρια θεά να χορεύει μαζί με τις κόρες των νερών. Ήταν η θεά Θέτιδα, που η προφητεία του Προμηθέα την ανάγκαζε να παντρευτεί θνητό, ώστε να μη γεννηθεί αυτός, που θα ανέτρεπε τον παντοδύναμο Δία!

Το υπέροχο αυτό θέμα απεικονίζεται έξοχα στο εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας[1] του 500 π.Χ. που τώρα βρίσκεται στο μουσείο του Δυτικού Βερολίνου. Η έξοχη αυτή απεικόνιση παρουσιάζει τον Πηλέα, να αψηφά τα φίδια της θεϊκής μεταμόρφωσης που τον δαγκώνουν παντού, καθώς και το λιοντάρι που ωρύεται γαντζωμένο στην πλάτη του.  

 

Ο Πηλέας νικά τις μεταμορφώσεις της πεντάμορφη θεάς, χρησιμοποιώντας την ιερή "χειρώνιο λαβή", ή «Μαίανδρο» όπως έγινε αργότερα γνωστό, το διάσημο αρχαιοελληνικό σύμβολο της ήττας των θεών!

 

Τα λεξικά πράγματι επιμένουν στην ανόητη στερεότυπη άποψη, πως Μαίανδρος είναι: «το διακοσμητικό αρχαιοελληνικό σχήμα που υπενθυμίζει τους ελιγμούς του ποταμού της Καρίας Μαίανδρου, όπου πρωτοευρέθη και εκ του οποίου έλαβε το όνομα».  

 

Μπορεί πράγματι να πήρε το όνομα απ’ τον ποταμό πλησίον του οποίου πρωτοευρέθη, αλλά είναι ολότελα ανόητο να πιστεύουμε ότι τα απανταχού της γης ελληνοπρεπή αυτά ευρήματα, απεικονίζουν με πάθος τις χάρες και τους "ελιγμούς" ενός άγνωστου εν πολλοίς ποταμού της Ασιατικής Καρίας.[2]

 

Σημειώνουμε εδώ, ότι ο συσχετισμός της λαβής αυτής, ή μια χούφτα γαντζωμένη μεσ’ στην άλλη, που σαφώς σχηματίζει το διάσημο ελληνοπρεπές γραμμικό σύμβολο του μαίανδρου, είναι εδώ ολοφάνερος.  

 

Δε βλέπω όμως πουθενά να σχολιάζεται έτσι, αυτός ο ολοφάνερος παραλληλισμός, που τόσο τιμά τον «παγκόσμια γνωστό ελληνικό Μαίανδρο», που απλά είναι γνωστός μόνο, ως ένα πανέμορφο διακοσμητικό γραμμικό εφεύρημα και όχι ως πιθανό ιερό σύμβολο ανύψωσης του ανθρώπου στο βάθρο του ισάξιου αντιπάλου των "θεών".  

 

Η μαιάνδριος ζεύξη των χειρών, είναι εξαίρετος συμβολισμός κάθε ηρωισμού και αξιοσύνης.

 

Απ’ το πλήθος των αρχαιοελληνικών αγγειογραφιακών αναπαραστάσεων σαφώς διαφαίνεται ότι η λαβή αυτή, η χειρώνιος λαβή ή χειρώνιο πλέγμα ή όπως αλλιώς κι αν αποκαλούσαν την συγκεκριμένη αυτή λαβή στο παρελθόν, αποτελούσε το ιδιαίτερο ίσως και ιεροπρεπές έμβλημα των θεομάχων Ελλήνων ηρώων!  

 

Το μεγαλειώδες σχηματικό σύνθημα ότι και οι θεοί ηττώνται! Ο Μαίανδρος λοιπόν ήταν πιθανότατα η γραφική παράσταση της θεϊκής ήττας, από ψυχωμένους θεομάχους ήρωες!

 

Την "μαιάνδριο λαβή", όπως δικαίως πλέον θα πρέπει να την αποκαλούμε, τη χρησιμοποιεί κατ’ επανάληψη ο κατ’ εξοχήν θεομάχος Ηρακλής, όπως φαίνεται τονισμένη ξεκάθαρα στην αριστουργηματική αυτή απεικόνιση της πάλης του Ηρακλή με τον Τρίτωνα, σε αγγειογραφία του 550 π.χ. όπου βλέπουμε τον Τρίτωνα να πασχίζει μάταια ν’ ανοίξει μπροστά από το στήθος του, τα κλειδωμένα με την μαιάνδριο λαβή ατσαλένια δάχτυλα του ανίκητου ήρωα!

 

Την ολοφάνερη σχέση διακοσμητικού μαιάνδρου και μαιάνδριας λαβής μπορεί κανείς εύκολα επίσης να διαπιστώσει στο σύμπλεγμα Πηλέα και Θέτιδας[3] όπου η αξία της εν λόγω λαβής στο κέντρο της παράστασης υπερτονίζεται στεφανωμένη ολόγυρα απ’ τον σχηματοποιημένο πλέον μαιάνδριο συμβολισμό.  

 

Δεν πρέπει επίσης να είναι τυχαίο, ότι πλήθος αγγειογραφιών που υπαινίσσονται θεϊκή ήττα, ή υπέρμετρο ηρωισμό, συχνά στεφανώνονται από μαίανδρο!

 

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι δεν είναι καθόλου τυχαία η ευρύτατη διάδοση κατά την αρχαιότητα του παραπάνω μαιανδρικού συμβολισμού. Αποτελούσε ένα διαχρονικό δώρο των μυθολογικών χρόνων, στους κλασικούς και νεότερους χρόνους των μεσογειακών απογόνων του Έλληνα.  

 

Ένα υπέροχο σχηματικό σύνθημα, της υποχρέωσης σε υποχώρηση των εξουσιαστικών "θεών", ιερατείων και θρησκειών.

 

Αν μάλιστα σωστά υποθέτουμε ότι οι ερωτήσεις και οι ερμηνείες, είναι τα δυο χέρια των σοφών. Τότε η μαιάνδριος πεμπτουσία, δεν είναι άλλη απ' την αδιάσπαστη αλυσίδα ερωτήσεων και ερμηνειών, που αχρηστεύουν τους θεοποιημένους αινιγματοποιούς, μαζί με τα αινίγματά τους!

 

Μπορεί σαν λαός (αυτό αφορά μόνο τους σημερινούς έλληνες) να πάσχουμε (επειδή κάποιοι έτσι το θέλουν) από βαριά ιστορική αμνησία, δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος να αφαιρούμε επίμονα αξία απ’ τους συμβολισμούς των προγόνων μας, επιμένοντας με πάθος σε τυχάρπαστες ερμηνείες που κάποιοι εντελώς αβασάνιστα πρότειναν υποτιμώντας βάναυσα τον εξαίσιο αυτόν ιερό συμβολισμό.

 

 

Ο μαίανδρος είναι ένα γραμμικό παράγγελμα των προγόνων μας, για μάχη ενάντια στο αδύνατο! Μια υπέροχη σχηματική υπενθύμιση ότι στα δύο σου "χέρια" κρατάς το μυστικό της ήττας των καταδυναστευτών σου.

 

Και αν μόνο τα δικά σου "χέρια" δεν επαρκούν, τότε ένωσέ τα με άλλους σ’ ένα αδιάσπαστο αρμονικό σύνολο, ελληνοπρεπούς, μαχητικής, μαιανδρικής αλυσίδας, επιθετικών ερωτήσεων και απομοιθοποιητικών ερμηνειών!

 

Αυτή είναι και η αποτελεσματικότερη μάχη ενάντια σε κάθε αυθαίρετης εξουσίας! 

 

Ο ιερός μαίανδρος είναι ένα αιώνιο σύμβολο νίκης, που το χαρίζει η ελληνική αρχαιότητα στην πανανθρώπινη ελπίδα της τελικής απελευθέρωσης απ’ τη δουλεία όλων ανεξαιρέτως των αρχαίων και νεότερων "θεών".

 

 

Του Μιχάλη Καλόπουλου

Απ' το βιβλίο του "ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΨΕΜΑ" 1995 Σελίδες: 219-222

Ποιός ήταν μορφωμένος άνθρωπος, για τον Σωκράτη;

 




Όταν ρωτήσανε τον Σωκράτη να τους δώσει τον ορισμό του μορφωμένου ανθρώπου, δεν ανέφερε τίποτε για την συσσώρευση γνώσεων. 


«Η μόρφωση είπε, είναι θέμα συμπεριφοράς...

Ποιους ανθρώπους λοιπόν θεωρώ μορφωμένους;

 

 

 

1. Πρώτα απ'όλους αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις , αντί να ελέγχονται από αυτές... 

 

 

 

2. Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα & λογική.. 

 

 

 

3. Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές.. 

 

 

 

4. Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς καλοπροαίρετα.. 

 

 

 

5. Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους.. 

 

 

 

6. Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες & τις αποτυχίες τους.. 

 

 

 

7. Τελικά αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους...»

 

 

 

Τελικά, μήπως η μόρφωση δεν είναι τόσο θέμα πανεπιστημίων όσο..παιδείας...Και η παιδεία μεταλαμπαδεύεται κυρίως στα παιδικά χρόνια, από την οικογένεια, τις κοινωνικές συναναστροφές, το σχολείο και ό,τι άλλο μαθαίνει το παιδί..

 

Μόρφωση είναι να ξέρεις να χειρίζεσαι ανόμοιες καταστάσεις, να γίνεσαι σοφότερος και να μπορείς να διαχειρίζεσαι τα πάθη σου..Αλλά ας μείνουμε σε αυτά που είπε ο Σωκράτης, προς το παρόν..

 

ellinonpaligenesia

Όταν ο Καβάφης διεκδικούσε τα Μάρμαρα του Παρθενώνα

 

Λάβρος κατά Βρετανών

 

 

 

Πολλοί δεν ξέρουν ότι ο μεγάλος Αλεξανδρινός ήταν ο πρώτος που στηλίτευσε δημόσια, με πύρινα και ειρωνικά άρθρα, τους Βρετανούς ζητώντας την επιστροφή τους. Όλοι θυμόμαστε τους αγώνες της Μελίνας Μερκούρη για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο.
Άλλωστε η Μελίνα μας έμαθε να τα λέμε «Μάρμαρα του Παρθενώνα» και όχι Ελγίνεια, όπως τα ονόμασαν οι Βρετανοί αποικιοκράτες. Κάποιοι αναγνώστες ίσως θυμούνται τις επιστολές του Καβάφη, στις οποίες είχε θέσει δημόσια το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων. 


Είναι η εποχή που η Αίγυπτος είναι κομμάτι της βρετανικής αυτοκρατορίας. Οι Βρετανοί είναι οι απόλυτοι κυρίαρχοι της Ανατολικής Μεσογείου και απαιτούν να βάλουν χέρι και στο εμπόριο του βαμβακιού, στο οποίο μέχρι τότε δραστηριοποιείται η ελληνική παροικία.



Όταν ο λόγιος και αρχηγός της ομάδας των Άγγλων θετικιστών Φρέντερικ Χάρισον δημοσίευσε στο αγγλικό περιοδικό «19ος Αιών» το πρώτο άρθρο με το οποίο ζητούσε να επιστραφούν οι αρχαιότητες στην Ελλάδα, ο Καβάφης δεν σκέφτηκε να γράψει. Πενθούσε ακόμη τον θάνατο του αδελφού του Πέτρου Ιωάννη. Μα όταν ο πανίσχυρος διευθυντής του περιοδικού Τζέιμς Νόουλς απαντά ειρωνικά στο Χάρισον και επιτίθεται χυδαία στους Έλληνες, ο ποιητής θα παρέμβει. «Δυο άρθρα, “Τα Ελγίνεια Μάρμαρα” και “Νεώτερα περί των Ελγινείων Μαρμάρων”, δημοσίευε ενυπόγραφα ο Αλεξανδρινός μας ποιητής στην εφημερίδα της Αθήνας “Εθνική” το 1891», γράφει ο Στρατής Τσίρκας.



Ο Καβάφης απαντάει γεμάτος θυμό στον Τζέιμς Νόουλς αποκαλώντας τον υβριστή και εμπαθή. Πιστεύει ότι το άρθρο γράφτηκε σε μια στιγμή παροξυσμού του κ. Νόουλς, ο οποίος λέει εξωφρενικά πράγματα: «Εκθειάζει του Έλγιν την αρπαγήν. Μυκτηρίζει τον Βύρωνα» γράφει ο ποιητής μας με το χαρακτηριστικό ειρωνικό ύφος του.



Στις δύο μακροσκελείς επιστολές ο Καβάφης αντικρούει τα ανιστόρητα επιχειρήματα και κακεντρεχή σχόλια του Άγγλου αρθρογράφου με ειρωνεία και αυστηρότητα. Πότε ξερά και πότε με καυστική διάθεση, ο Αλεξανδρινός ποιητής επισημαίνει τις ιστορικές ανακρίβειες του άρθρου και τα ταπεινά ένστικτα που οδήγησαν τον αρθρογράφο στην επίθεση εναντίον της Ελλάδας. Στις ύβρεις και τους «φόβους» του Νόουλς περί «ολιγοβίων» κυβερνήσεων της Ελλάδας, οι οποίες είναι ανίκανες να διαφυλάξουν τα αρχαία μας, ο Καβάφης απαντά:



«H Ακρόπολις είναι άριστα προφυλαγμένη. Δεν είναι ολιγώτερον ασφαλής του Βρετανικού Μουσείου». Ο ποιητής υπενθυμίζει στον διευθυντή του περιοδικού και τους αναγνώστες ότι οι κυβερνήσεις της Ελλάδας κατέβαλαν τις μεγαλύτερες φροντίδες για τα αρχαία, έκαναν νόμους που απαγορεύουν το παράνομο εμπόριο και έφτιαξαν μουσεία.



Στις 29 Απριλίου του 1891, ο Καβάφης θα δημοσιεύσει στην αντιτρικουπική εφημερίδα «Εθνική» τα «Νεώτερα περί των Ελγινείων μαρμάρων». Ξεκινώντας την επιστολή με τη φράση «Ο θάνατος των πολιτικών ή διεθνών ζητημάτων είναι η λήθη», ο ποιητής μας απαντά στο νέο άρθρο του Χάρισον, αναζωπυρώνοντας τη συζήτηση για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην κοιτίδα τους. Στο επιχείρημα των Άγγλων ότι κινδυνεύουν τα Μάρμαρα από το Μεσανατολικό, ο Καβάφης θα τους προτείνει να λύσουν το πρόβλημα που εκείνοι δημιούργησαν.



«Πλάι και πέρα από τον ποιητικό υπάρχει και ο πολιτικός Καβάφης» υποστηρίζει ο Τσίρκας στη μελέτη του «Ο πολιτικός Καβάφης». Δεν είναι τυχαίο πως ζητά από το 1891 να γυρίσουν τα Μάρμαρα στην πατρίδα τους, κι από το 1893 να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα. Ο Καβάφης μέσα από τα άρθρα του καταγγέλλει τον ιμπεριαλισμό της Μεγάλης Βρετανίας και αρνείται να δεχτεί την αρπαγή των αρχαίων των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου μόνο και μόνο για να στολίσουν το Βρετανικό Μουσείο.


[Πηγή: Εφημερίδα "Το Ποντίκι"]

Η μεγάλη λεηλασία των Eλληνικών αρχαιοτήτων

 





Οι λεηλασίες των Ελληνικών αρχαιοτήτων την περίοδο της κατοχής από του Γερμανούς είναι αναρίθμητες. 



Μάλιστα, για να καταλάβει κανείς το μέγεθος της καταστροφής που υπέστησαν οι θησαυροί μας αρκεί να λάβει υπόψη του τη δήλωση του δημοσιογράφου Γιώργου Λεκάκη στην εφημερίδα Real News ότι μόνο τα κινητά κλεμμένα αντικείμενα είναι βάσει των καταλόγων πάνω από 8.500. Όσο για την αξία τους, αν πωλούνταν σήμερα σε οίκους δημοπρασιών αυτή θα έφτανε το 1 τρισ. ευρώ !
Ο κατάλογος των λεηλασιών είναι μακρύς. Οι Γερμανοί δε σεβάστηκαν ούτε τον Παρθενώνα. Εγκατέστησαν μέσα στην Ακρόπολη αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες το 1941. Εγκατέστησαν διμοιρίες στρατιωτών που επιδόθηκαν σε απερίγραπτες κακουργίες. Πυροβολούσαν τα αγάλματα και χρησιμοποιούσαν ως αφοδευτήριο τα Προπύλαια. 



Το μουσείο της Λιβαδειάς το μετέτρεψαν σε συνεργείο επισκευής ποδηλάτων. Χρησιμοποίησαν επιστρατευμένους αρχαιολόγους για να ληστεύουν μουσεία, για να κάνουν ανασκαφές όπου θέλουν και να τρομοκρατούν την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, επιστρέφοντας τις αγωνίες των Ελλήνων αρχαιολόγων ως απαράδεκτες. 



Το 1944, όταν έφευγαν από την Αθήνα, πυροβόλησαν στον Κεραμεικό και ακρωτηρίασαν το ανάγλυφο του Χάρωνος. Στη Θήβα, στη Χαιρώνεια και στην Τανάγρα άρπαξαν θησαυρούς. Στις Μυκήνες πυροβολούσαν τους Λέοντες της Πύλης και προκάλεσαν σημαντικές φθορές στον θησαυρό του Ατρέως. 



Όργια όμως έγιναν και στην Κνωσό, όπου ο στρατηγός Ρίνγκελ κατάκλεψε το μουσείο, καθώς νύχτα-μέρα στρατιώτες μετέφεραν στην έπαυλή του κιβώτια με μινωικά, χάλκινα και λίθινα αγάλματα. 



Όπως επισημαίνει ο κ. Λεκάκης, τα εγκλήματα αυτά είναι εγκλήματα κατά του πολιτισμού, τα οποία σύμφωνα με την UNESCO είναι απαράγραπτα, αλλά η Γερμανία είναι η μοναδική χώρα που δεν έχει υπογράψει τη σχετική συμφωνία.

ΠΗΓΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΙ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΠΕΡΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΑΤΡΟΙ

 

Περιοδικό "Μ' ενδιαφέρει", της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας
Τεύχ. 44, Ιούν. - Ιούλ. 2005, σελ. 85 - 87

Το αξιόλογο βιβλίο του Καθηγητού-Ακαδημαϊκού Αριστ. Κούζη, (1872-1961), Ο καρκίνος παρά τοις αρχαίοις Ελλησιν ιατροίς, Αθήνα 2004, το οποίο είχε κυκλοφορήσει πριν από εκατό και πλέον χρόνια, πρόσφατα το επανεκδώσαμε, ώστε να γίνει προσιτό σε εκείνους που θα ήθελαν να γνωρίσουν τις γνώσεις περί καρκίνου των αρχαίων Ελλήνων ιατρών: Ιπποκράτους, Γαληνού, Αρεταίου, Ρούφου του Εφεσίου, Διοσκουρίδου, Αρχιγένους, Φιλόξενου, ΄Αντύλλου, Ορειβασίου, Παλλαδίου, Αετίου, Παύλου Αιγινήτου, Θεοφάνους Νόννου, Μιχαήλ Ψελλού, Συμεώνος Σήθη και Ιωάννου Ακτουαρίου. Στο πλαίσιο της ενημέρωσης αυτής στη συνέχεια θα παρατεθούν συνοπτικά μερικά στοιχεία που επιλέχθηκαν και τα οποία θα είναι δυνατόν να δώσουν στον αναγνώστη μία γεύση του πλούτου των γνώσεων τους.
Οι πληροφορίες περί καρκίνου υπάρχουν από τότε που έχουμε ιατρικά κείμενα, δηλ. από τη εποχή του Ιπποκράτους και μετά, αν και παλαιότερα είχαν γραφεί ιατρικά κείμενα όπως μας πληροφορεί ο Σωκράτης «πολλά γαρ των ιατρών έστι συγγράμματα», (Ξενοφώντος, Απομνημονεύματα Δ, β, 10).
Ενδιαφέρον έχει να αναφέρουμε σχετικά με την ονοματολογία ότι οι αρχαίοι ιατροί έδωσαν στη νεοπλασία το όνομα «καρκίνος» από την εξωτερική του μορφή. Συγκεκριμένα ο Γαληνός (΄Εκδ. G.C. Kuehn, Γαληνού ΄Απαντα, Λειψία, 1826, τόμ. ΧΙ, σελ. 140) σημειώνει ότι όπως στο ζώο καρκίνο (κάβουρα) τα πόδια του είναι εκατέρωθεν του σώματός του, κατά τον ίδιο τρόπο στον μαστό της γυναικός από τον παρά φύσιν όγκο οι φλέβες είναι διογκωμένες και καταφανείς, που παρομοιάζονταν με τα πόδια του καβουριού. Και έκτοτε ο όρος αυτός γενικεύθηκε για όλες τις νεοπλασίες του σώματος και χρησιμοποιείται από όλους τους αρχαίους ΄Ελληνες ιατρούς, ενώ παράλληλα απαντάται και ο όρος καρκίνωμα. Οι όροι αυτοί έφθασαν μέχρι τις ημέρες μας και καθιερώθηκαν στην διεθνή ιατρική ορολογία.

Σχετικά με τα είδη του καρκίνου, σημειώνεται ότι διακρίνονται με διαφορετικές ορολογίες: στον κρυπτό και τον επιφανειακό, τον «εν τω βάθει» και τον «επιπολής», τον «ανέλκωτο» και τον «ηλκωμένο», τον «σύμφυτον» και «μη σύμφυτον» καρκίνον, δηλ. τον επίκτητο.
Οσον αφορά την αιτιολογία του καρκίνου αυτή ήταν σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής περί χυμών, που πρέσβευαν. Συγκεκριμένα υποστήριζανοι αρχαίοι Ελληνες ιατροί ότι ο καρκίνος προέρχονταν από τη «μέλαινα χολή» και το «μελαγχολικό χυμό». Εάν η κάθαρση του περιττώματος αυτού, που γίνονταν στον σπλήνα, δεν ήταν καλή τότε η περίσσεια αυτού του χυμού ήταν δυνατόν να δημιουργήσει καρκίνο. Και ανάλογα με την δριμύτητα του «μελαγχολικού χυμού» θα δημιουργούνταν ο ανέλκωτος ή ο μεθ' έλκους καρκίνος. Επί πλέον παράγοντες στη δημιουργία του καρκίνου αναφέρονται η «κακοχυμία», η «δυσκρασία», και η δίαιτα.
Ο καρκίνος κατά τους αρχαίους Ελληνες συγγραφείς είχε διάφορο μέγεθος, «από οφθαλμού ιχθύων μέχρι πέπονος», όπως σημειώνεται από τον Ορειβάσιο ( έκδ. Daremberg, τόμ. IV, σελ. 18), με επιφάνεια ανώμαλη και οχθώδη και σκληρή κατά κανόνα σύσταση και με χροιά μελανώτερη από τα φλεγμαίνοντα μέρη, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Γαληνός (G.C. Kuehn, τόμ. VII, σελ. 720). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι αρχαίοι Ελληνες ιατροί είχαν παρατηρήσει την μεγάλη ανάπτυξη του αγγειακού συστήματος στους όγκους, οι οποίοι «και κεκιρσωμένας έχων τας πέριξ φλέβας», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει εκτός των άλλων ιατρών και ο Αέτιος στον 16ο Λόγο του, (έκδ. Σκεύου Ζερβού, σελ. 60).
Ο εντοπισμός του καρκίνου σημειώνουν ότι είναι δυνατόν να γίνει σε κάθε μέρος του σώματος, αλλά όμως τονίζουν ότι ο συχνότερος εντοπισμός είναι στο γυναικείο μαστό και στη μήτρα. Ο Γαληνός σχετικά γράφει: «Οι καρκινώδεις όγκοι εν άπασι τοις μορίοις γίνονται. Μάλιστα δε τοις τιτθοίς (μαστοίς) των γυναικών», (έκδ. G. C. Kuehn, τόμ. ΧV, σελ. 331).

Για την συμπτωματολογία του καρκίνου ενδιαφέροντα είναι αυτά που έχουν γράψει στα κείμενά τους οι αρχαίοι ιατροί. Είναι δυνατόν η έναρξη του καρκίνου να είναι λανθάνουσα, να προκαλεί αβλυχρά και ήπια συμπτώματα, αλλά επίσης και μεγάλα, ισχυρά και σαφή, όπως σημειώνει ο Γαληνός. (έκδ. G. C. Kuehn, τόμ. Χ, σελ. 976). Μάλιστα ο Ιπποκράτης είχε παρατηρήσει ότι κατά την έναρξη του καρκίνου οι ασθενείς αισθάνονται μία πικρία στο στόμα, «καρκίνου γενομένου το στόμα πικραίνεται» (έκδ. G. C. Kuehn, τόμ. ΙΙΙ, σελ. 466) και συνοδεύεται από ανορεξία.
Κατά την εξέταση του ασθενούς είχαν παρατηρήσει ότι ο καρκινωματώδης όγκος όταν ήταν ψηλαφητός ήταν σκληρός στην αφή, ανώμαλος στο σχήμα, προσφυόμενος στους περιβάλλοντας ιστούς με διεύρυνση των φλεβών και όχι θερμός και μερικές φορές με έλκη. Προκαλεί διόγκωση και σκλήρυνση των παρακειμένων λεμφαδένων και δεν συνοδεύεται από πυρετό. Άλλο σύμπτωμα χαρακτηριστικό του καρκίνου κατά τους αρχαίους ιατρούς ήταν ο πόνος, όπως ιδιαίτερα τονίζει ο Παύλος ο Αιγινήτης «καρκίνος εστίν όγκος επώδυνος» (έκδ. Briau, σελ. 210) και η αιμορραγία.
Επισημαίνουμε ότι ο Αριστ. Κούζης στη σημαντική αυτή μελέτη του για τις αντιλήψεις περί καρκίνου των αρχαίων Ελλήνων ιατρών κάνει και μία ιδιαίτερη διάκριση του όρου «σκίρρος», που απαντάται στα αρχαία ιατρικά κείμενα, με τον σύγχρονο όρο «σκίρρος», τονίζοντας ότι οι παλαιοί ιατροί με τον όρο σκίρρο θεωρούσαν τις χρόνιες φλεγμονές με σκλήρυνση των ιστών, τις κιρρώσεις των σπλάχνων και τους καλοήθεις όγκους.
Η πρόγνωση του καρκίνου κατά του αρχαίους ήταν χειρίστη. «Ολέθρια τα καρκινώδεα» τονίζει ο Αρεταίος όπως επίσης και ο Αέτιος ότι ο καρκίνος είναι «δυσίατος ή ανίατος» με τελική έκβαση το θάνατο.
Όσον αφορά τη θεραπευτική αγωγή την οποία ακολουθούσαν οι αρχαίοι ΄Ελληνες ιατροί στον καρκίνο, παρατηρούμε ότι στα πρώτα στάδια αναπτύξεώς του εφάρμοζαν θεραπεία με διάφορα βοηθήματα και φάρμακα και σε περίπτωση αποτυχίας επακολουθούσαν τη χειρουργική θεραπεία. Τα βοηθήματα που εφάρμοζαν ήταν σύμφωνα με τις αντιλήψεις περί αιτίου του καρκίνου, τον μελαγχολικό χυμό του αίματος, που δημιουργούσε τον καρκίνο και γι' αυτό ακολουθούσαν πρακτικές ώστε να μειωθεί ο πλεονάζον αυτός αιτιοπαθολογικός χυμός με την κάθαρση, τη φλεβοτομία και τα φάρμακα. Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς τα θεραπευτικά αυτά μέσα είχαν αποτέλεσμα ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια του καρκίνου. Χαρακτηριστικά σημειώνει ο Ορειβάσιος ότι «δυνατόν μην τους αρχομένους καρκίνους κωλύειν αύξεσθαι καθαίροντας τον μελαγχολικόν χυμόν πριν εν τω πεπονθότι μορίω στηριχθήναι», (έκδ. Bassemaker-Daremberg, τόμ. V, σελ. 346).
Πολλές ήταν οι φαρμακευτικές ουσίες, σκευασίες και τα θεραπευτικά σχήματα, που χρησιμοποιούνταν για τον καρκίνο, δηλωτικό και αυτό του ανιάτου του καρκίνου. Ας μνημονευθούν μερικές από αυτές που χρησιμοποιούσαν, όπως τα βότανα ασκληπιάς, ακαλύφη ή κνίδη, αριστολοχία, δρακοντία, ερύσιμον, ερέβινθος, ελλέβορος, ερίκης καρπός, ελατήριον ή σίκυς άγριος στρύχνου χυλός και επίθυμον. Επίσης ως αντικαρκινικά φάρμακα χρησιμοποιούνταν οι ποτάμιοι καρκίνοι, η καδμεία, ο λιθάργυρος, ο μόλυβδος και η χαλκίτις.
Στις περιπτώσεις που αποτύγχανε η θεραπεία με τις φαρμακευτικές ουσίες και τα βοηθήματα τότε οι αρχαίοι Ελληνες ιατροί κατέφευγαν στη χειρουργική θεραπεία του καρκίνου. Βέβαια για τους «κρυπτούς», δηλ. τους εν τω βάθει καρκίνους ακολουθούσαν την προτροπή του Ιπποκράτους ο οποίος στους «Αφορισμούς», Τμήμα ΄Εκτο, 38, τονίζει ότι είναι καλλίτερο να μην θεραπεύονται διότι με την αρχή της θεραπείας οι άρρωστοι πεθαίνουν γρήγορα. Ο Γαληνός συνιστούσε την χειρουργική θεραπεία μόνον για τους επιπολής καρκίνους και μάλιστα κατορθώνοντας να τους εκτέμνει με τις ρίζες τους μέχρι τους υγιείες ιστούς, «πάσης μεν χειρουργίας εκκοπτούσης όγκον παρά φύσιν ο σκοπός εστιν εν κύκλω πάντα όγκον περικόψαι, καθ ά τω κατά φύσιν έχοντι πλησιάζει» (έκδ. G. C. Kuehn, τόμ. ΧVΙΙΙ, Α, σελ. 60 και ΧΙ, σελ. 141).
Πριν από την χειρουργική θεραπεία χορηγούνταν τα κατάλληλα φάρμακα για την κάθαρση του μελαγχολικού χυμού και στη συνέχεια αφαιρούνταν ο όγκος «ξυραφίοις πεπυρωμένοις ομού τέμνουσι και διακαίουσιν», ένα είδος δηλ. θερμοκαυτήρος, ώστε να αποφεύγεται η αιμορραγία από τα αγγεία. Ακολουθούσε μετά μία υγιεινή τονωτική διατροφή, γυμναστική και αναληπτική αγωγή για την ευχυμία του σώματος.
Συμπερασματικά μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι οι αρχαίοι Ελληνες Ιατροί όχι μόνο έδωσαν το όνομα «καρκίνος» στη νοσολογική αυτή οντότητα της νεοπλασματικής κακαοηθείας, αλλά επί πλέον διέκριναν την αιτιολογία και καθόρισαν την συμπτωματολογία, τον εντοπισμό, τη μορφολογία, τις εκδηλώσεις, την πρόγνωση και τη θεραπευτική αγωγή, φαρμακευτική και χειρουργική του καρκίνου.
.karaberopoulos.gr
"ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ"/visaltis.blogspot

thesecretrealtruth

Οι Έλληνες πρωτοπόροι και στις τηλεπικοινωνίες!

 



Του Κων/νίνου Ν. Ζήκου, Πτυχιούχου Α.Τ.Σ. ΟΤΕ



Είναι σε όλους γνωστό ότι η ανάγκη του ανθρώπου να επικοινωνήσει να διαδώσει και να πληροφορηθεί για ότι συμβαίνει γύρω του αποτέλεσε διαχρονικά αντικείμενο έρευνας και σπουδής, με αποτέλεσμα να έχει σήμερα μπροστά του την τεράστια πρόοδο που έχει σημειωθεί στον Τομέα των Τηλεπικοινωνιών.



Οι σημαντικές ημερομηνίες που κατά καιρούς έγιναν ανακαλύψεις επηρέασαν πολύ την εξέλιξη των επικοινωνιών, δεδομένου ότι πριν από τον 19ο αι. δεν είχε ανακαλυφθεί το ηλεκτρικό ρεύμα.
Στη σημερινή μας παρουσίαση θ’ ασχοληθούμε με την εξέλιξη των Τηλεπικοινωνιών στην πατρίδα μας από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Θα παρουσιάσουμε συνοπτικά τους τρόπους και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά για την επικοινωνία των συνανθρώπων μας.
Μελετώντας κανείς τις τεχνικές, τους τρόπους και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν, θα μείνει έκθαμβος με τη φαντασία και την εφευρετικότατα που ανέπτυξαν οι Έλληνες στο θέμα της από μακριά επικοινωνίας τους (δηλ. της Τηλεπικοινωνίας).



Οι τεχνικές αυτές των αρχαίων Ελλήνων, αποτέλεσαν τη βάση για τη σημερινή εξέλιξη και εύλογα προκάλεσαν το θαυμασμό μας. Είναι δε εκπληκτικό ότι αρκετές από τις μεθόδους επικοινωνίας που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι χθες, χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα και αποτελούν βελτιωμένους τρόπους τηλεπικοινωνίας, με την προσθήκη μηχανικών μέσων.
Είναι επίσης κοινά παραδεκτό ότι κανένας άλλος λαός δεν επέδρασε τόσο πολύ στην πρόοδο της ανθρωπότητας στον Τομέα των Τηλεπικοινωνιών όσο ο Ελληνικός.



Η μεταφορά μηνυμάτων υπήρξε και αποτελεί αναγκαιότητα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα μια και αυτά είχαν εμπορική και στρατιωτική σημασία. Οι φυσικοί φορείς μεταφοράς μηνυμάτων ήταν πάντοτε ο ήχος και το φως και η αξία της μεταφοράς τους ήταν στο να ικανοποιηθούν δύο βασικοί παράγοντες: η ταχύτητα και η αξιοπιστία.

Όμως η ανακάλυψη της φωτιάς έγινε αργότερα, οπότε ο άνθρωπος για τη μετάδοση μηνυμάτων χρησιμοποιούσε μόνο ηχητικά μέσα.



Τα ηχηρά συνθηματικά ταμ-ταμ, ο ήχος του κέρατος, οι καμπάνες, οι χρωματιστές σημαίες, οι μεταλλικές ασπίδες που αντανακλούσαν το ηλιακό φως, ήταν μερικά από τα μέσα που κάλυπταν την αδήριτη ανάγκη για την επικοινωνία των ανθρώπων. Η όραση, η ακοή και η φωτιά ήταν τα πρωτόγονα μέσα της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και πάνω σ’ αυτά θα στηριχτούμε για να παρουσιάσουμε στους αναγνώστες μας τα μέσα και τις μεθόδους Τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.



Μέσα επικοινωνίας στην Αρχαία Ελλάδα
Στις πόλεις και τα κράτη της Αρχαίας Ελλάδας δεν υπήρχε οργανωμένο δίκτυο επικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Οι πόλεμοι των προχριστιανικών χρόνων και αργότερα του μεσαίωνα, με τις καταλήψεις, τις πειρατείες και τα σκλαβοπάζαρα, ανάγκασαν πολλούς να καταφύγουν στα βουνά απ’ όπου με διάφορους τρόπους επεδίωκαν να στείλουν και να πάρουν μηνύματα με σκοπό τη λευτεριά τους.
Η Ίριδα ήταν η πρώτη ουράνια μαντατοφόρισα των θεών του Ολύμπου την οποία διαδέχθηκε ο Ερμής.
Πρώτος τρόπος επικοινωνίας ήταν οι πεζοί ή οι έφιπποι αγγελιοφόροι δρομείς (ημερόδρομοι), που για πρώτη φορά μετέφεραν από το Μαραθώνα στην Αθήνα το νικηφόρο μήνυμα της μάχης των Ελλήνων κατά των Περσών. 



Ο πρώτος που μετέφερε αυτό το μήνυμα το 490 π.Χ. ήταν ο μαραθωνοδρόμος Φιλιππίδης, που αναφώνησε και το γνωστό «νενικήκαμεν» και άφησε την τελευταία του πνοή. Οι έφιπποι αγγελιοφόροι διέσχιζαν μεγάλες αποστάσεις εναλλάσσονταν μεταξύ τους, μαζί με τα άλογά τους για την αποφυγή της κόπωσης.
Το αγώνισμα της σκυταλοδρομίας των Λακεδαιμονίων ήταν ένα ταχυδρομικό σύστημα μετάδοσης κρυπτογραφημένων πληροφοριών. Συνίστατο από μια ξύλινη κυλινδρική ράβδο, πάνω στην οποία τυλίγονταν μια στενή ταινία από περγαμηνή πάνω στην οποία γράφονταν το μήνυμα. Όταν ξετυλίγονταν για να διαβαστεί αντίκριζες άτακτα γράμματα χωρίς νόημα. Την τυλιγμένη ταινία την έστελναν σε στρατηγούς ή ναυάρχους, οι οποίοι μόλις την έπαιρναν, την τύλιγαν στη δική τους σκυτάλη και έτσι διάβαζαν τις πληροφορίες. 



Το κείμενο ήταν γραμμένο σε στήλες –ένα γράμμα σε κάθε έλικα- και όταν ξετυλίγονταν η λωρίδα, το κείμενο ήταν ακατάληπτο, λόγω της ανάμειξης των γραμμάτων. Το κλειδί ήταν η διάμετρος της σκυτάλης.



Η ανάγκη για γρήγορη μετάδοση των μηνυμάτων ήταν αιτία να γεννηθούν οι φρυκτωρίες (110-500 π.Χ.). Ήταν ένα σύστημα συνεννόησης με σημάδια που μεταβιβάζονταν από περιοχή σε περιοχή με τη χρήση φωτιάς ή καπνού, ανάλογα με την ώρα. Χρησιμοποιήθηκε για να μεταδοθεί από την Τροία στην Αθήνα, μέσα σε μία νύχτα, το μήνυμα ότι η Τροία έπεσε στα χέρια των Ελλήνων.
Η διαδρομή του μηνύματος, ήταν από τα σημεία Ίδη της Τροίας, Έρμαιο της Λήμνου, Όρος Άθως, Μάκιστος Εύβοιας, ο Κιθαιρώνας, τα Μέγαρα και τελικά οι Μυκήνες. Εφευρέτης του συστήματος αυτού ήταν ο Παλαμήδης, γιος του βασιλιά της Αργολίδας.



Εδώ μπορούμε να μιλήσουμε ότι οι «φρυκτωρίες», αποτέλεσαν την προϊστορία του τηλέγραφου.
Μεταξύ των παραπάνω σημείων ήταν απαραίτητο να υπάρχει οπτική επαφή κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι βοήθησε η μορφολογία των νησιών του Αιγαίου με τις ψηλές βουνοκορφές. Αν ήταν νύχτα οι υπεύθυνοι στρατιώτες (φρυκτωροί), άναβαν μεγάλες φωτιές για τη μετάδοση των μηνυμάτων, ενώ αν ήταν μέρα χρησιμοποιούσαν καπνό από εύφλεκτα υλικά. Για τα φωτεινά αυτά σήμερα μέσω των φρυκτών (πυρσών), ευνόητο είναι ότι υπήρχε εκ των προτέρων συμφωνία από τις δύο πλευρές με στόχο την ακριβή μετάφρασή τους.



Η σημασία των θέσεων αυτών που είχαν επιλεγεί φαίνεται ακόμη και σήμερα, αφού οι ίδιες θέσεις έχουν επιλεγεί για τη λειτουργία των σύγχρονων αναμεταδοτών. Λέγεται δε ότι το σύστημα χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1850.



Άλλοι τρόποι
Τα ταχυδρομικά περιστέρια (σύμβολα ειρήνης), χρησιμοποιήθηκαν τις παλιές εποχές για τη μετάδοση μηνυμάτων σε μεγάλες αποστάσεις καθότι η ταχύτητά τους ήταν μεγαλύτερη από του έφιππου αγγελιοφόρου.



Ο ακουστικός τηλέγραφος του Μ. Αλεξάνδρου το γνωστό «κέρας», ήταν ένα μεγάλο χωνί (μεγάφωνο), που κρεμόταν σε τρίποδα ύψους 4 μέτρων, για να έχει τη δυνατότητα περιστροφής και μετάδοσης του μηνύματος σε όλες τις κατευθύνσεις.
Το ηχητικό σήμα μπορούσε ν’ ακουστεί καθαρά σε απόσταση 4 χλμ. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε από το στρατό του Μεγ. Αλεξάνδρου για τις ακουστικές επικοινωνίες.

Ένα άλλο αρχέγονο μέσο επικοινωνίας που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ανάκλαση των ηλιακών ακτίνων πάνω στις ασπίδες (σημερινός ηλιόγραφος). Χρησιμοποιήθηκε από το στρατηγό Μιλτιάδη κατά τη διάρκεια της μάχης του Μαραθώνα που είναι παγκόσμια γνωστή.
Η Λακεδαιμονική σκυτάλη (7ος αιών. π.Χ.) συνίστατο στη χρήση δύο πανομοιότυπων σκυταλών τυλιγμένων με λεπτή ταινία από κατεργασμένο δέρμα πάνω στις οποίες ήταν γραμμένα τα μηνύματα. Τη μία κρατούσαν οι Έφοροι της Σπάρτης και την άλλη ο Αρχιστράτηγος της εκστρατείας.
Ο δίσκος της Φαιστού (1700 π.Χ.) στα ανάκτορα στην Κρήτη. Ανακαλύφθηκε στις 3-7-1908 από έναν Ιταλό αρχαιολόγο και χαρακτηρίστηκε σαν μία από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις σχετικά με τα μυστήρια της Αρχαίας Ελλάδας. Ήταν το πρώτο τυπογραφικό κείμενο της αρχαιότητας που χρονολογείται στον 17ο αι. π.Χ. Φτιαγμένος από πηλό έχει διάμετρο 15 εκ. και πάχος 2 εκ. Πάνω του υπάρχουν χαραγμένα πάνω από 45 διαφορετικά σύμβολα τα οποία παρά τις προσπάθειες των αρχαιολόγων δεν κατορθώθηκε ακόμη να διαβαστούν.



Πυρσεία (150 π.Χ.) (ή ο οπτικός τηλέγραφος της αρχαιότητας), ήταν μια εφεύρεση των Κλεόξενου και Δημόκλειτου και αποτελεί πρόγονο των σημερινών αναλογικών και ψηφιακών μεταδόσεων πληροφοριών. Στηρίζονταν στη χρήση δύο πεντάδων από μεγάλους πυρσούς που διακρίνονταν από μεγάλες αποστάσεις με τη βοήθεια βέβαια μεγάλων διοπτρών. Ο συνδυασμός αναμμένων και σβηστών πυρσών από κάθε πεντάδα, μεταφράζονταν σε γράμματα του αλφαβήτου.
Για να επιτευχθεί η γρήγορη και σωστή μετάδοση κάποιου μηνύματος ήταν απαραίτητο οι χρήστες της «Πυρσείας» να γνωρίζουν άριστα ανάγνωση, γραμματική και ορθογραφία στα οποία και εκπαιδεύονταν.



Δεν παραλείπω να σας αναφέρω ότι σύμφωνα με τους ιστορικούς υπήρχαν και άλλοι τρόποι τηλεπικοινωνίας που άλλοι λαοί επινόησαν και εφήρμοσαν με αξιοζήλευτες αλλά πρωτόγνωρες μεθόδους. Μερικές από αυτές χρησιμοποιήθηκαν σαν βάση για τις μετέπειτα τεχνικές ανακαλύψεις.



Πρωτοπόροι…
Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι από τα παλιά χρόνια ο Έλληνας βάζοντας το μυαλό του να δουλέψει συνέβαλε τα μέγιστα στις τηλεπικοινωνίες. Λέγεται δε ότι ακόμη και οι Ρωμαίοι έμαθαν από τους Έλληνες πολλά για θέματα επιστήμης της Τηλεγραφίας.



Οι τρόποι επικοινωνίας που επινόησαν οι Αρχαίοι Έλληνες και που προαναφέραμε ήταν πολύπλοκοι και δύσκολοι. Αποτέλεσαν όμως τη βάση, ώστε με την απλοποίησή τους, αργότερα και σταδιακά να φτάσουμε στο σήμερα που με τη βοήθεια και των δορυφόρων, επικοινωνούμε κάθε στιγμή και με κάθε σημείο του πλανήτη παρακολουθώντας τα γεγονότα την ώρα που διαδραματίζονται.



Ο ηλεκτρισμός -που τυχαία ανακαλύφθηκε το 1764- έδωσε μεγάλη ώθηση στην εξέλιξη των Τηλεπικοινωνιών μια και σ’ αυτόν στηρίχθηκε μια πλειάδα εφευρέσεων όπως ο Ηλεκτρικός Τηλέγραφος το 1844, το Τηλέφωνο του Γκράχαν Μπελ το 1876, ο ασύρματος του Μαρκόνι το 1895 κ.α. Στη συνέχεια μια σειρά από άλλες εφευρέσεις στον Τομέα των Τηλεπικοινωνιών (ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινητό τηλέφωνο, δορυφορικές λήψεις) συνέβαλαν τα μέγιστα στον πολιτισμό.



Οι άνθρωποι αλλά και οι λαοί μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους και ν’ ανταλλάσσουν σκέψεις και ιδέες που αφορούν τους τομείς της τεχνολογίας, των επιστημών, των τεχνών, των γραμμάτων, της ψυχαγωγίας, κλπ. Όμως μπορεί να βγει το συμπέρασμα ότι από το πρώτο βλέμμα, από το πρώτο άγγιγμα, από την πρώτη κραυγή του ανθρώπου μέχρι τις μέρες μας του διαδικτύου, των δορυφόρων και των i-pad και e-mail, η επιθυμία για την επικοινωνία των ανθρώπων παραμένει η ίδια, απλώς έχουν αλλάξει οι τρόποι.

ΠΗΓΗ

Η δομή του Σπαρτιατικού στρατού!

 


Ο σπαρτιατικός στρατός δεν αποτελείτο μόνο από Σπαρτιάτες αλλά και από άλλους Λάκωνες. Η ραχοκοκαλιά του όμως ήταν οι Σπαρτιάτες όμοιοι, οι οποίοι στρατεύονταν από το εικοστό μέχρι και το εξηκοστό έτος της ηλικίας τους. 

Η δομή του σπαρτιατικού στρατού άρχισε να αλλάζει περίπου στις αρχές του 8ου αιώνα, με την εμφάνιση της φάλαγγας. Η φάλαγγα ήταν επιμήκης παράταξη η οποία είχε βάθος από τέσσερις έως δώδεκα άνδρες, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν την νέα και μεγάλη στρογγυλή ασπίδα που κάνει την εμφάνιση της εκείνη την εποχή, και αντικαθιστά την οκτάσχημη δερμάτινη ασπίδα. Η φάλαγγα συνήθως είχε βάθος οκτώ ανδρών, αν και μπορούσε να αλλάξει ανάλογα με την περίσταση. 

 

Στις εκστρατείες των Σπαρτιατών λάμβαναν μέρος και οι συμμαχικές προς αυτούς πόλεις, οι οποίες βοηθούσαν τους Σπαρτιάτες ανάλογα με την στρατιωτική τους δύναμη. Ο στρατός της Σπάρτης ποτέ δεν εκστράτευε ολόκληρος, αλλά μόνο ένα τμήμα του (περίπου το 1/3), ενώ το υπόλοιπο τμήμα του έμενε στην Σπάρτη για την περίπτωση εξέγερσης των ειλώτων. Πόλεις κράτη συμμαχικά προς την Σπάρτη τα οποία καλούσαν τους Σπαρτιάτες σε βοήθεια ήταν υποχρεωμένα να εκστρατεύουν με όλες τους τις δυνάμεις. 

 

Ο σπαρτιατικός στρατός διαιρείτο σε έξι μόρες που αποτελούσαν και το μεγαλύτερο στρατιωτικό τμήμα του. Πιο αναλυτικά ο Σπαρτιατικός στρατός αποτελείτο από τα εξής στρατιωτικά τμήματα:

 

ΣΥΣΚΗΝΙΕΣ – ΕΝΩΜΟΤΙΕΣ

 

Το μικρότερο στρατιωτικό τμήμα του Σπαρτιατικού στρατού ήταν η συσκηνία. Αποτελείτο από μια ομάδα δεκαέξι έως δεκαοκτώ ανδρών περίπου, οι οποίοι ονομάζονταν σύσκηνοι. Οι άνδρες αυτοί από τα εφηβικά τους χρόνια ζούσαν μαζί, κοιμόντουσαν στην ίδια σκηνή, έτρωγαν μαζί, εκπαιδευόντουσαν σαν ομάδα στα στρατιωτικά γυμνάσια, και στις πολεμικές συρράξεις ήταν συμμαχητές.  

 

Αυτό είχε σαν συνέπεια να αναπτύσσουν μεταξύ τους στενούς φιλικούς δεσμούς, πράγμα που τους έκανε ιδιαίτερα μαχητικούς και οργανωτικούς κατά την διάρκεια της μάχης.  

 

Αν κάποιος σύσκηνος χανόταν στην μάχη την θέση του έπαιρνε κάποιος άλλος, κατόπιν εξετάσεως και ψηφοφορίας των υπολοίπων. Η ενωμοτία αποτελείτο από δυο συσκηνίες, δηλαδή από περίπου τριάντα δυο έως τριάντα έξι άνδρες.

 

ΜΟΡΕΣ

 

Το μεγαλύτερο στρατιωτικό τμήμα του Σπαρτιατικού στρατού είναι η Μόρα. Ο χωρισμός του στρατού σε Μόρες λέγεται ότι έγινε από τον Λυκούργο, ο οποίος χώρισε σε μόρες τόσο τους οπλίτες, όσο και τους ιππείς. 

 

Κάθε μόρα οπλιτών χωρίζεται σε τέσσερις λόχους, κάθε λόχος σε δυο πεντηκοστίες και κάθε πεντηκοστία σε δυο ενωμοτίες. Η κάθε μόρα έχει σαν διοικητή τον πολέμαρχο, και σαν αξιωματικούς τέσσερις λοχαγούς, οκτώ πεντηκόνταρχους, και δεκαέξι ενωμοτάρχες.  

 

Ένα μεγάλο επίσης στρατιωτικό τμήμα, το οποίο συναντάται σε αρχαία ελληνικά συγγράμματα είναι και η μοίρα, η οποία κατά τον Έφορο αποτελείται από πεντακόσιους άνδρες, κατά τον Καλλισθένη από επτακόσιους και κατά τον Πολύβιο από εννιακόσιους. Επειδή όμως οι πληροφορίες γι’ αυτό το στρατιωτικό τμήμα είναι περιορισμένες εικάζεται ότι πρόκειται για την μόρα με άλλη ονομασία.

 

ΑΓΕΛΕΣ

 

Κάθε αγόρι που γεννιόταν στην Σπάρτη ήταν υποχρεωμένο να συμμετέχει στην αγέλη. Μετά την συμπλήρωση του 7ο έτους της ηλικίας τους τα αγόρια εγγράφονταν στις αγέλες, από τις οποίες ξεκινούσε η σπαρτιατική αγωγή. Εκεί μάθαιναν χορό και μουσική, γραφή και ανάγνωση, και εκπαιδεύονταν στην πειθαρχία, η οποία αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο της Σπαρτιατικής αγωγής. Εκεί επίσης μάθαιναν τα πρώτα πράγματα στην πολεμική τέχνη, ασκούνταν με διάφορες φυσικές ασκήσεις και μάθαιναν τα πρώτα πολεμικά τους παιχνίδια. 

 

Η αγέλη εμφυσούσε στα Σπαρτιατόπουλα την έννοια της συλλογικότητας αφού τα μάθαινε να συμβιώνουν αλλά και να πολεμούν μαζί, καθώς και την αγάπη τους προς την Σπάρτη.  

 

Για να συνηθίσουν τον λιτό τρόπο ζωής τα παιδιά κοιμόντουσαν πάνω σε αχυρένια στρώματα που έφτιαχναν οι ίδιοι χρησιμοποιώντας καλάμια από τις όχθες του Ευρώτα. Τον χειμώνα για να ζεσταίνονται έβαζαν κάτω από το στρώμα τους ένα φυτό με θερμαντικές ικανότητες, το λυκοφάνους όπως μας αναφέρει ο Ξενοφώντας.

 

 Τον χειμώνα δεν ντύνονταν βαριά αλλά φορούσαν μόνο ένα ιμάτιο το οποίο έπαιρναν και έπρεπε να το κρατήσουν για ένα χρόνο. Πλένονταν πάντα με κρύο νερό από τις όχθες του Ευρώτα η από τα δημόσια λουτρά, χωρίς να χρησιμοποιούν κανένα είδος αρωματικού φυτού η ελαίου.

 

 

 

ΒΟΥΕΣ – ΥΛΕΣ

 

Οι βούες ήταν μια ομάδα από αγέλες. Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες, αλλά από συμπεράσματα που μπορούμε να βγάλουμε αν μελετήσουμε τον Ξενοφώντα στο «Λακεδαιμονίων Πολιτεία» οι βούες θα πρέπει να αποτελούνταν από έξι η δώδεκα αγέλες.

 

 Ετσι λοιπόν οι νεαροί Σπαρτιάτες ανήκαν σε στις βούες σε μικρή ηλικία και όταν μεγάλωναν από την ηλικία δηλαδή των 13 – 20 ετών άνηκαν στις ίλες. Αρχηγός της ίλης ήταν ο είρην που ήταν και ο μεγαλύτερος σε ηλικία. Οι βούες έδιναν περισσότερο στους νεαρούς Σπαρτιάτες πνευματικά εφόδια, ενώ οι ίλες ήταν πλέον συγκροτημένες ομάδες οι οποίες ακολουθούσαν στρατιωτική πειθαρχία και δίδασκαν τους νέους τα μυστικά της πολεμικής τέχνης.

 

ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ

 

Σε αντίθεση με την σημερινή έννοια της λέξεως, στην αρχαιότητα οι πρόσκοποι ήταν στρατιωτικά τμήματα που αναλάμβαναν δύσκολες αποστολές, κάτι σαν τις σημερινές ειδικές δυνάμεις. Στον στρατό των Λακεδαιμονίων τον ρόλο των προσκόπων αναλάμβαναν οι Σκιρίτες, οι οποίοι κατάγονταν από την Σκιρίτιδα την περιοχή δηλαδή που βρίσκεται στο βόρειο άκρο της Λακωνίας προς την Αρκαδία, οι οποίοι προπορεύονταν του Σπαρτιατικού στρατού και πολλές φορές μάλιστα πιο μπροστά και από τους έφιππους ανιχνευτές. 

 

Οι πρόσκοποι κατά την διάρκεια της μάχης, σαν επίλεκτο σώμα παρατασσόταν δίπλα από τους τριακόσιους, την επίσημη δηλαδή φρουρά του βασιλιά. Αποτελείτο από εξακόσιους περίπου άνδρες με μεγάλη σωματική δύναμη, και ψυχικό σθένος, αναλαμβάνοντας τις δυσκολότερες αποστολές του Σπαρτιατικού στρατού, όπως την συνοδεία όσων Σπαρτιατών εκτός στρατοπέδου, την βραδινή φύλαξη του στρατοπέδου κ.τ.λ.

 

ΑΝΙΧΝΕΥΤΕΣ ΕΔΑΦΟΥΣ

 

Πρόκειται για ιππείς οι οποίοι προηγούνταν του κυρίως τμήματος του ιππικού, και είχαν σαν σκοπό την ανίχνευση του εδάφους ώστε σε περιπτώσεις εμποδίων η ενέδρας το κυρίως τμήμα που ακολουθούσε να μην βρεθεί σε αδιέξοδο.  

 

Σε τέτοιες περιπτώσεις εκτός από την ενημέρωση του κυρίως τμήματος σχετικά με το είδος του εμποδίου η της ενέδρας, ήταν επιφορτισμένοι να βρίσκουν εναλλακτικές λύσεις η άλλα ασφαλή δρομολόγια ώστε να διασφαλίσουν την ασφαλή προσπέλαση του κυρίως τμήματος.

 

 Στην περίπτωση στρατοπέδευσης των στρατιωτικών τμημάτων οι ανιχνευτές εδάφους στρατοπέδευαν σε σημεία από τα οποία μπορούσαν να διακρίνουν από μακριά τους εχθρούς και τις κινήσεις τους.

 

ΙΠΠΙΚΟ

 

Το ιππικό του Σπαρτιατικού στρατού δεν ήταν μεγάλο σε αριθμό σε σχέση με τους οπλίτες, και διαιρείτο και αυτό σε έξι μόρες. Κάθε μόρα διαιρείτο σε ουλαμούς και κάθε ουλαμός είχε περίπου πενήντα ιππείς. Κύριο καθήκον του ιππικού ήταν η φύλαξη των νότων και των πτερύγων της φάλαγγάς. Αρχηγός της κάθε ιππικής μόρας ήταν ο Ιππαρμοστής. 

 

Σαν ιππείς στο Σπαρτιατικό ιππικό προτιμούνταν οι ελαφρότεροι σε σωματικό βάρος οπλίτες, ώστε το λιγοστό βάρος να κάνει τα άλογα περισσότερο ευκίνητα τόσο στην μάχη όσο και στις πορείες. 

 

 

Από πληροφορίες του Ξενοφώντα συμπεραίνουμε ότι το Σπαρτιατικό ιππικό ήταν πολύ πονηρό, και γι’ αυτό συνήθως προστάτευε το κυρίως στράτευμα σαν σώμα προφυλακής το οποίο πορευόταν μπροστά και αποτελείτο συνήθως από μια μόρα ιππέων.  

 

Σε περίπτωση ενέδρας η άλλου κολλήματος οι ιππείς αυτοί ειδοποιούσαν το κυρίως στράτευμα ώστε αυτό να λάβει τις κατάλληλες θέσεις και τους κατάλληλους σχηματισμούς σε περίπτωση εμπλοκής.  

 

Το Σπαρτιατικό ιππικό χρησιμοποιήθηκε και αρκετές φορές σε περιπτώσεις πολέμου δολιοφθορών (ανταρτοπόλεμου), η σε περιπτώσεις αιφνιδιασμού, και γενικά σε περιπτώσεις παρενοχλήσεων του αντιπάλου για την δημιουργία κυρίως εντυπώσεων.

 

ΕΚΔΡΟΜΟΙ 

 

Οι εκδρόμοι ήταν ακροβολιστές του Σπαρτιατικού στρατού οι οποίοι δρούσαν ανεξάρτητα από την οπλιτική φάλαγγα, και σκοπός τους ήταν να προκαλέσουν σύγχυση στις τάξεις του εχθρού. Ο οπλισμός του ήταν σχετικά ελαφρότερος από αυτόν των υπολοίπων οπλιτών, πράγμα που τους έκανε πιο ευάλωτους σε συγκρούσεις σώμα με σώμα. Στόχοι των εκδρόμων οι οποίοι αποτελούσαν και ένα είδος καταδρομέων της εποχής, ήταν οι πελταστές, αλλά και ορισμένες τάξεις βαρέως πεζικού αλλά και οι εκδρόμοι του αντίπαλου στρατού. 

 

Το σώμα των εκδρόμων δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Σπάρτη για να αντιμετωπίσει τους πελταστές του Ιφικράτη, και αργότερα επεκτάθηκε και σε άλλες Ελληνικές πόλεις όπως στην Αθήνα

 

 

 

ΤΡΙΑΚΟΣΙΟΙ

 

Το σώμα των τριακοσίων αποτελούσε την σωματοφυλακή του βασιλιά το οποίο παρατασσόταν δίπλα του στην μάχη. Οι οπλίτες που το αποτελούσαν ονομάζονταν ιππείς αν και άνηκαν στο πεζικό, ονομασία η οποία παρέμεινε από τα αρχαϊκά χρόνια (7ος – 6ος αιώνας), όταν αποτελείτο από ιππείς. Στα κλασσικά χρόνια το όνομά τους ήταν απλώς τριακόσιοι. 

 

 

Το σώμα των τριακοσίων διοικείτο από τους τρεις Ιππαγρέτες που ήταν κάτω από τις διαταγές του βασιλιά. Οι τρεις αυτοί Ιππαγρέτες επιλέγονταν από τους Εφόρους της Σπάρτης, ανάμεσα από τους ακμαιότερους και πιο ρωμαλέους άνδρες της πόλης. Ο κάθε Ιππαγρέτης διάλεγε εκατό άτομα οι οποίοι ήταν κάτω από τις διαταγές του, συμπληρώνοντας έτσι την φρουρά των τριακοσίων.

 

 Ο κάθε Ιππαγρέτης ήταν υποχρεωμένος να μετά την επιλογή των εκατό ανδρών να δίνει εξηγήσεις στους εφόρους με πια κριτήρια επέλεξε τους εκατό αυτούς άνδρες. Το σώμα των τριακοσίων ήταν το εκλεκτότερο του Σπαρτιατικού στρατού, και η συμμετοχή κάποιου οπλίτη σε αυτό θεωρείτο τιμητική.  

 

Δεν έφτανε όμως η επιλογή κάποιου οπλίτη από τους τρεις Ιππαγρέτες ώστε αυτός να μπορέσει να συμμετέχει στο σώμα των τριακοσίων, αλλά και η επιτυχία του στις κατάλληλες εξετάσεις που γίνονταν για τον σκοπό αυτό.  

 

Οι Ιππαγρέτες ήταν κριτές σε αυτές τις εξετάσεις, όπως και σε άλλες αθλητικές εκδηλώσεις, και αν κάποιος δεν περνούσε επιτυχώς τις εξετάσεις μπορούσε να προσπαθήσει σε επόμενες. 

 

Οι οπλίτες που συμμετείχαν σε αυτό το σώμα έπρεπε επίσης να είναι σωστοί απέναντι στον νόμο και τις επιταγές της πολιτείας διαφορετικά μπορούσαν να χάσουν την τιμητική αυτή θέση, την οποία καταλάμβανε κάποιος άλλος οπλίτης.

 

ΟΠΛΙΤΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ

 

Ο σχηματισμός της φάλαγγας αποτελείτο συνήθως από οκτώ μακριούς στοίχους οπλιτών. Η οπλιτική φάλαγγα υπάκουγε πάντα στα παραγγέλματα του βασιλιά και βάδιζε προς την μάχη στοιχισμένη και με ρυθμικό βήμα. 

 

Στο δεξί χέρι κρατούσαν το δόρυ και στο αριστερό την ασπίδα, παραταγμένοι κατά στοίχους ώστε να προφυλάσσονται μεταξύ τους κατά την διάρκεια της μάχης. Στα άκρα της φάλαγγας και ιδιαίτερα στις γωνίες, τοποθετούνταν οι πιο ρωμαλέοι οπλίτες, γιατί αυτά τα σημεία έμεναν συνήθως ακάλυπτα. 

 

Κατά την διάρκεια της συμπλοκής με τον εχθρό προσπαθούσαν να μην διασπάσουν αυτή την διάταξη, και συμπλέκονταν μαζί του σώμα με σώμα μέχρι να τον συντρίψουν η να τον τρέψουν σε φυγή. 

 

Σε περίπτωση φυγής του εχθρού οι Σπαρτιάτες δεν τον καταδίωκαν, πρώτα γιατί δεν ήθελαν να διασπαστεί η συνοχή της φάλαγγας, και έπειτα γιατί θεωρούσαν υποτιμητικό να έχουν για εχθρό τους κάποιον που έφευγε τρέχοντας από το πεδίο της μάχης, δηλαδή έναν δειλό.  

 

Την φυγή οι Σπαρτιάτες την θεωρούσαν υποταγή, και σε αυτή την περίπτωση ο εχθρός περισσότερο τον οίκτο τους κέρδιζε παρά την αντιπαλότητά τους. 

 

Ο Σπαρτιατικός στρατός εκτελούσε με μεγάλη ευκολία και ακρίβεια διάφορους ελιγμούς οι οποίοι σε άλλους στρατούς της εποχής θα ισοδυναμούσαν με διάλυση της συνοχής των τμημάτων. Διάφορα τέτοια παραδείγματα μας δίνει ο Ξενοφώντας στην Λακεδαιμονίων Πολιτεία, αναφέροντας μας για παράδειγμα την επί κέρας πορεία.  

 

Σε αυτή την διάταξη πορείας η φάλαγγα βαδίζει κατά ενωμοτίες και σε περίπτωση εμφάνισης εχθρικής φάλαγγας ο ενωμοτάρχης διευθύνει την ενωμοτία προς τα αριστερά σχηματίζοντας έτσι όλες οι ενωμοτίες την φάλαγγα παραταγμένη κατά μέτωπο. 

 

Αν τώρα εμφανιστεί εχθρική φάλαγγα στα νώτα τους ο κάθε στοίχος αραιώνει και κάνοντας μεταβολή βρίσκεται αντιμέτωπος με το εχθρικό στράτευμα. Ο κάθε στοίχος είναι έτσι συντεταγμένος ώστε σε τέτοια περίπτωση απέναντι από το εχθρικό στράτευμα, στην πρώτη γραμμή δηλαδή, να βρίσκονται οι πιο ανδρείοι πολεμιστές. 

 

Σύμφωνα με την προηγούμενη διάταξη ο αρχηγός της φάλαγγας βρίσκεται στο αριστερό κέρας, αν όμως για οποιονδήποτε λόγο θεωρηθεί ότι ο στρατηγός πρέπει να βρεθεί στο δεξιό κέρας στρέφουν την φάλαγγα προς τα δεξιά η αριστερά ώστε ο στρατηγός να βρεθεί στο δεξιό κέρας και η οπισθοφυλακή να έρθει στο αριστερό.  

 

Μελετώντας την Λακεδαιμονίων πολιτεία του Ξενοφώντα, μπορούμε να δούμε αναλυτικά διάφορους ελιγμούς των στρατιωτικών τμημάτων στην επί κέρας πορεία και να καταλάβουμε γιατί δίκαια ο στρατιωτικός μηχανισμός των Λακεδαιμονίων θεωρείτο ίσως ο κορυφαίος της εποχής. 

 

Ο σεβασμός προς τον Βασιλιά και αρχιστράτηγο του Σπαρτιατικού στρατού, κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις φαίνεται και από την διάταξη της φάλαγγας, όταν αυτή βαδίζει προς την μάχη.

 

 Όταν λοιπόν η φάλαγγα πορεύεται προς την μάχη κανείς εκτός των Σκιριτών και των ανιχνευτών δεν επιτρέπεται να προπορεύεται του Βασιλιά. Σε περίπτωση όμως που η φάλαγγα συναντηθεί με τον εχθρό, τότε ο βασιλιάς παίρνει την πρώτη μόρα και την οδηγεί προς τα δεξιά της παράταξης, ενώ οι υπόλοιπες μόρες αναπτύσσονται είτε προς τα αριστερά της πρώτης, είτε έχοντας την πρώτη στο μέσον και αυτές τίθενται αριστερά και δεξιά της, πάντα υπό την καθοδήγηση των πολεμάρχων.

 

 

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ - ΤΑΚΤΙΚΟΙ ΕΛΙΓΜΟΙ

 

Η οργάνωση του σπαρτιατικού στρατού γινόταν πάντα σύμφωνα με τις ανάγκες της πόλης. Οι συχνές πολεμικές επιχειρήσεις στις οποίες εμπλεκόταν ο Σπαρτιατικός στρατός, δημιούργησε την ανάγκη για χωρισμό του στρατεύματος σε αυτόνομα και αυτοδιοικούμενα τμήματα, τα οποία μπορούσαν να δράσουν ανεξάρτητα και σε διαφορετικά μέτωπα όταν χρειαζόταν.

 

Τα μεγαλύτερα αυτοδιοικούμενα τμήματα του σπαρτιατικού στρατού ήταν οι μόρες, είτε αυτές ήταν οπλιτικές είτε του ιππικού.

 

Έτσι, αν για παράδειγμα η Σπάρτη χρειαζόταν να στείλει σε κάποια πόλη Σπαρτιατική φρουρά για να έχει υπό τον έλεγχο της την διοίκηση της πόλης, μπορούσε να στείλει για παράδειγμα μια μόρα η οποία θα αναλάμβανε αυτή την αποστολή, αφήνοντας το υπόλοιπο στράτευμα στην διάθεση της πολιτείας για άλλες αποστολές. 

 

Η κάθε μόρα είχε δύναμη εξακοσίων περίπου οπλιτών μαζί με τους αξιωματικούς. Όταν η μόρα παρατασσόταν σε μάχη υποβοηθούμενη από το ιππικό, τότε η ιππική μόρα παρατασσόταν στα πλάγια της μόρας, ανάλογα βέβαια με το είδος της μάχης, αλλά και την δομή των αντιπάλων στρατευμάτων. 

 

Σε περιπτώσεις περικύκλωσης της μόρας τότε τα δύο αυτά τμήματα μπορούσαν να δράσουν ανεξάρτητα, ώστε το ιππικό να αποκρούσει επίθεση από τα νώτα της μόρας η να διαλύσει τμήματα πελταστών.

Η ιππική μόρα διαιρείτο σε δυο ουλαμούς των πενήντα ανδρών, και ο κάθε ουλαμός σε πέντε στοίχους των πέντε ανδρών οι οποίοι ονομάζονταν πεμπάδες, και διοικούντο από τον πεμπάδαρχο.

 

 Οι ιππικές μόρες αποτελούνταν από Σπαρτιάτες ιππείς αλλά και από περίοικους και νεοδαμώδεις, και παρατάσσονταν σε τετράγωνο σχηματισμό.

Όταν δινόταν το παράγγελμα επιθέσεως ηχούσε η σάλπιγγα και οι οπλίτες ξεκινούσαν να βαδίζουν προς το μέρος του εχθρού με τα δόρατα σε φύλαξη, ρυθμίζοντας τον βηματισμό τους με τον ήχο των αυλών.  

 

Όταν η φάλαγγα έφτανε σε μικρή απόσταση από τον εχθρό, οι σάλπιγγα σήμαινε έφοδο και οι οπλίτες επιτίθονταν τρέχοντας προς το μέρος του εχθρού, προσέχοντας όμως να μένουν πάντα στοιχισμένοι στους ζυγούς τους κρατώντας τον σχηματισμό της χελώνης. Οι Σπαρτιάτες πραγματοποιούσαν τον σχηματισμό αυτό τοποθετώντας τις ασπίδες τους πάνω από το κεφάλι τους σχηματίζοντας ουσιαστικά μια σκεπή η οποία τους κάλυπτε από τα εχθρικά βέλη των τοξοτών.  

 

Ονομάστηκε έτσι γιατί από μακριά έδινε το σχήμα του καύκαλου μιας χελώνας, και είχε την δυνατότητα να προστατεύει όλο τον σχηματισμό, ιδιαίτερα σε περίπτωση υποχώρησης για αναζήτηση καλύτερου εδάφους για συμπλοκή, η σε περιπτώσεις που ο σχηματισμός πλησίαζε τείχη πολιορκούμενης πόλεως και δεχόταν βέλη από ψηλά.

 

Σε περίπτωση που η φάλαγγα δεχόταν επίθεση εχθρικού ιππικού, οι οπλίτες κρατούσαν το δόρυ τους με την λόγχη προς τα εμπρός, ενώ το πίσω μέρος του στερεωνόταν στο έδαφος. Ο οπλίτης γονάτιζε στο ένα πόδι, και τοποθετούσε κάθετα την ασπίδα μπροστά του ώστε να τον προστατεύει

Ωραία Ελένη

 





Ένα από τα πλέον τραγικά πρόσωπα της Μυθιστορίας μας, το οποίον έχει ταυτισθεί με την αιτία του Τρωϊκού πολέμου, είναι η Ελένη, η σύζυγος του Μενελάου, η αποκαλούμενη και Ωραία Ελένη!
Αν ανατρέξουμε στην Μυθολογία, θα εύρουμε τις ακόλουθες πληροφορίες δι’αυτήν: 



Ήταν κόρη του Διός και της Λήδας, ή κατά μίαν άλλην εκδοχήν, του Διός και της Νεμέσεως, ή ακόμη φέρεται και ως κόρη του Διός και της Αφροδίτης. Σαν επίσημος πατέρας της, φέρεται ο Τυνδάρεως, βασιλεύς του Άργους.

 

Είχεν αδελφούς από την Λήδα τους Διόσκουρους Κάστορα και Πολυδεύκην, την Τιμάνδρα, την Κλυταιμνήστρα και την Φιλονόην.



Η Ελένη, ήταν ξακουστή διά την θεϊκήν ομορφιά της. Όταν ήταν ακόμη μικρή, την απήγαγεν ο Θησεύς με την βοήθειαν του Πειρίθου και την έκρυψεν στις Αφίδνες της Αττικής, αναθέτοντας την φροντίδα της στην μητέρα του Αίθρα. Κάποτε όμως που ο Θησεύς έλειπε στον Άδη, τα αδέλφια της οι Διόσκουροι την ελευθέρωσαν, αφού κατέλαβαν τις Αφίδνες και η Ελένη επέστρεψε στο Άργος, με την φήμη της πλέον περιζήτητης νύφης σε όλην την Ελλάδα. Ήταν όμως έγκυος από τον Θησέα και εγέννησε την Ιφιγένεια, την οποία παρέδωσε στην αδελφή της Κλυταιμνήστρα σύζυγο του Αγαμέμνονος, διά να την μεγαλώσει.



Σαν μνηστήρες της φέρονται οι πλέον επιφανείς Έλληνες βασιλείς και βασιλόπαιδες. Μεταξύ αυτών διακρίνονται οι Ήρωες: 



Οδυσσεύς του Λαέρτη, Διομήδης του Τυδέως, Αντίλοχος του Νέστωρος, Αγαπήνωρ του Αγκαίου, Σθένελος του Καπανέως, Αμφίλοχος και Αλκμαίων του Αμφιάραου, Αμφίμαχος του Κτέατου, Θάλπιος του Εύρυτου, Θόας του Ανδραίμονος, Ιδομενεύς του Δευκαλίωνος, Μενεσθεύς του Πετεού, Κλυτίος του Έρυτου, Μέγης του Φυλέως, Σχεδίος και Επίστροφος του Ιφίτου, Πολύξενος του Αγασθένη, Πηνέλεως του Ιππαλκίμου, Αίας του Οϊλέως, Λήιτος του Αλέκτορος, Ασκάλαφος και Ιάλμενος του Άρεως, Εύμηλος του Αδμήτου, Ελεφήνωρ του Χαλκόδοντος, Πολυποίτης του Πειρίθου, Ποδαλείριος και Μαχάων του Ασκληπιού, Φιλοκτήτης του Ποία, Ευρύπυλος του Ευαίμονος, Πρωτεσίλαος του Ιφίκλου, Μενέλαος του Ατρέως, Αίας και Τεύκρος του Τελαμώνος, Λεοντεύς του Κόρωνος, Λυκομήδης του Κρείονος, Μηριόνης του Μώλου, Πολύξενος του Αγασθένους, Πρόθοος του Τενθρεδώνος, Τληπόλεμος του Ηρακλέους, Φείδιππος του Θεσσαλού και Πάτροκλος του Μενοιτίου.



Από τους μνηστήρες αυτούς, παντρεύτηκε τον Μενέλαο, βασιλέα της Σπάρτης και απέκτησε μαζί του την Ερμιόνη και τον Ιππόστρατο. Όλοι οι υποψήφιοι μνηστήρες είχαν δεσμευθεί με όρκο, ότι θα δεχθούν την επιλογήν της και θα συντρέχουν πάντα το ζευγάρι, όταν έχει την ανάγκη τους . 

 

Με την συνέργεια της Αφροδίτης, ερωτεύτηκε τον Πάρι, τον υιό του Πριάμου, βασιλέα της Τροίας, όταν αυτός επισκέφθηκε την Σπάρτην και τον ακολούθησε στην Τροία, πυροδοτώντας τοιουτοτρόπως με την πράξιν αυτήν την έναρξιν του Τρωϊκού πολέμου. Μετά τον θάνατό του, φέρεται ότι πανδρεύτηκε τον αδελφό του Δηίφοβο και όταν η Τροία εκπορθήθηκε, ακολούθησε τον Μενέλαο στην Σπάρτην, όπου έφθασε ύστερα από περιπέτειες οκτώ χρόνων.
Σύμφωνα με κάποιον άλλον μύθο, ο Μενέλαος γυρίζοντας μόνος από την Τροία, έφθασε στην Αίγυπτο, όπου συνάντησε την πραγματική Ελένη, η οποία του
εκμυστηρεύτηκε ότι η Ωραία Ελένη, διά την οποίαν πολεμούσαν δέκα χρόνια, δεν ήταν η πραγματική, αλλά ένα ψεύτικο είδωλό της.



Ανεξαρτήτως όμως με την ιστορικότητα του προσώπου της Ελένης, κωδικοποιούνται γύρω από την ιστορία της πολλά και πολυεπίπεδα κρυφά νοήματα, τα οποία ο κάθε αναγνώστης του μύθου, καλείται να αποσυμβολίσει με την προσωπικήν του προσέγγισιν. Έναν τέτοιον μερικόν αποσυμβολισμόν θα επιχειρήσω να κάνω κι εγώ, με την επίγνωση, ότι είναι καθαρά υποκειμενικός και ως εκ τούτου, ούτε μοναδικός, αλλά ούτε και αδιαμφισβήτητος μπορεί να χαρακτηρισθεί.



Και πρώτον θα ξεκινήσω από την έννοια, την οποίαν υποδηλώνει το όνομα Ελένη. Η λέξις Ελένη φαίνεται ότι ετυμολογείται από την δασυνόμενη ρίζα (ελ–), η οποία δηλώνει την φωτεινότητα, και την βεβαιωτικήν ή συσσωρευτική κατάληξιν (–νη). Κατά μίαν άλλην παρεμφερή ετυμολογία, μπορεί να συντεθεί από την ρίζα (ελ–), την πρόθεση (εν) και την θυλικήν κατάληξιν (–η).



Και στις δύο περιπτώσεις το όνομα Ελένη δηλώνει το πολύ φωτεινό όν ή το φωτεινό εσωτερικώς όν.
Με την ετυμολογικήν αυτήν προσέγγισιν του ονόματος και με το γεγονός ότι η Ελένη είχεν ως επίδοξους διεκδικητές της συζυγίας της, όλους σχεδόν τους γνωστούς ήρωες της εποχής των Τρωϊκών, όπως και με το γεγονός, ότι η ωραιότης αυτής κρατούσε τουλάχιστον δύο γενεές (από την εποχή του Θησέως έως και το τέλος του Τρωϊκού πολέμου), κάνω την σκέψιν, ότι ίσως πίσω από το όνομα της Ελένης, να μην απεικονίζεται μόνον ένα φυσικόν πρόσωπο, αλλά να υποκρύπτεται και ένα ιδεατόν σχήμα, πολύ επιθυμητόν, το οποίον απετέλεσε το αντικείμενον της διεκδικήσεως, τόσον των Ελλήνων Ηρώων, όσον και του ανταγωνιστού της εποχής, δηλαδή των Τρώων!



Αλλά ενώ οι Έλληνες το διεκδίκησαν έντιμα και συμμορφώθηκαν στην θέλησίν του, ορκιζόμενοι μάλιστα να το υπερασπίζονται, όταν κινδυνεύει, ο εκπρόσωπος της Τροίας, Πάρις, το έκλεψε και το μετέφερε στην πατρίδα του, όπου παρά τις αντιρρήσεις κάποιων εχεφρόνων Τρώων, δεν του απαγορεύτηκε τελικά η κατοχή του, ακόμη και από τον βασιλέα Πρίαμο! Ποιό λοιπόν μπορεί να είναι το ιδεατόν, λαμπερόν σχήμα, το οποίον έκλεψεν, ο Πάρις από την Σπάρτην (την διάδοχο των Μυκηνών) και το οποίον δεν ανέχθηκαν οι Έλληνες;

 

Όχι χωρίς επιφυλάξεις, θα εικάσω, ότι το αντικείμενον της κλοπής, ήταν σε κάποιο επίπεδο η ηγεμονία της Ελλάδος στον ευρύτερο χώρο της λεκάνης της ανατολικής Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου! Αυτή η ηγεμονία, ήταν θεόσταλτη (κόρη του Διός), είχε πολύ μεγάλη λαμπρότητα (Ελένη), την οποίαν ποθούσαν και απολάμβαναν εκείνοι, οι οποίοι την είχαν, και την οποίαν με την βοήθεια της Αφροδίτης, (δηλαδή των αισθήσεων και όχι της λογικής της Αθηνάς, ή των ψυχικών αρετών της Ήρας) έκλεψεν ο Πάρις. Επί πλέον διατηρούσε την αίγλη της (Ωραία Ελένη) τουλάχιστον δύο γενεές, από την εποχή του Θησέως (Αργοναυτική εκστρατεία) και μέχρι την λήξη του Τρωϊκού πολέμου. Η επαναφορά δε της ηγεμονίας της περιοχής στην Ελλάδα έγινε περιπετειωδώς και μετά από οκτώ χρόνια, πράγμα το οποίον μπορεί να σηματοδοτεί την ταραχώδη περίοδο ανασυγκρότησης των Ελληνικών δυνάμεων, μετά τα δύσκολα χρόνια του Τρωϊκού πολέμου.



Εξ άλλου, η απαγωγή της Ωραίας Ελένης σε νεαρή ηλικία από τον Θησέα και η μεταφορά της στην Αττική, μπορεί να σημαίνει την ανάληψη της ηγεσίας του
Ελληνισμού από τον Θησέα και την μεταφορά της έδρας της στην Αττική, δι’ όσον διάστημα βασίλευε εκεί αυτός, μέχρις ότου οι Διόσκουροι την επανέφεραν πάλι στην Πελοπόννησον. Τόκος της σχέσεως της Ελένης και του Θησέως η Ιφιγένεια, το άριστον δηλαδή γένος των Ελλήνων, παρεδόθη στην κηδεμονία του φέροντος το σκήπτρον του Διός, βασιλέως των Μυκηνών, Αγαμέμνονος, διά να το προστατεύει και να φροντίζει δι’ αυτό.

Η παραλλαγή δε του μύθου, η οποία αναφέρεται στην απαγωγή, όχι της πραγματικής Ελένης, αλλά ενός ψεύτικου ειδώλου της, ίσως δεικνύει το γεγονός, ότι ποτέ οι Έλληνες δεν απώλεσαν ουσιαστικά την ηγεμονία τους στην περιοχή, ακόμη και όταν οι Τρώες νόμιζαν ότι τα είχαν καταφέρει! 

 

Εκτός τούτων όμως, και σε ένα δεύτερο επίπεδο, στον μύθο της Ωραίας Ελένης, ευρίσκουν 
εφαρμογή τα καταστροφικά αποτελέσματα, τα οποία μπορεί να επιφέρει διά τους πρωταγωνιστές και το περιβάλλον τους, ο παράφορος, αλλά στηριγμένος μόνον στην εξωτερικήν όψιν και όχι σε βαθύτερες της ψυχής και της λογικής ζώνες, Έρως. Έτσι η Ελένη γρήγορα κουράζεται από τον Πάρι, όταν ανακαλύπτει ότι του λείπει η γενναιότης και ότι η παραμονή της στην Τροία την έχει μεταμορφώσει, σύμφωνα με τον Αισχύλο, από Ελένη (φωτεινή) σε έλανδρον (καταστρέφουσα τους άνδρες). 



Ο δε Πάρις, από δειλία και υπερβολική και άλογη προς την Ελένη εξάρτησιν, δεν παρευρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης, αλλά στα μετόπισθεν, ή εντός των τειχών. Και ενώ ο αδελφός του Έκτωρ, αποχαιρετά την σύζυγό του Ανδρομάχη, βαδίζοντας γενναία προς τον θάνατο, αυτός κρύπτεται στον κοιτώνα της Ελένης. Ένας τέτοιος Έρως είναι καταδικασμένος να αποτύχει και να δημιουργήσει μεγάλα δεινά! Διότι ο Έρως όπως και ο Θάνατος, σαν τελεσίδικες πράξεις των κύκλων ολοκλήρωσης της Ψυχής, απαιτούν πάνω απ’ όλα γενναιότητα!



Κλείνοντας αυτό το κείμενο, θα έλεγα ότι διά τους Έλληνες, πάντα θα υπάρχει μία Ωραία Ελένη, ένα απείρου κάλλους και λαμπρότητος πρότυπον, ένα ύψιστον ιδανικόν, διά το οποίον θα αξίζει να αγωνίζονται και να θυσιάζονται, προκειμένου να μην το απωλέσουν! Αυτή η Ελένη, η συνυφασμένη άρρηκτα με την Ελλάδα, όπως και το όνομά της μαρτυρεί, θα φλογίζει διαχρονικά τις καρδιές τους και θα τους κάνει να μεγαλουργούν!