Ή Εκκλησία του δήμου

 


Ή Εκκλησία του δήμου ήταν το σώμα που στα πλαίσια της νέας δημοκρατίας έγινε κυρίαρχο, έχοντας σπουδαιότατες δικαιοδοσίες. Στην Εκκλησία έπαιρναν μέρος όλοι οι Αθηναίοι που είχαν πλήρη δικαιώματα, ήταν δηλαδή και οι δύο γονείς τους πολίτες Αθηναίοι, από το 451 Π.Χ. εφαρμόσθηκε αυτός ο όρος με ειδικό νόμο του Περικλέους. Αποκλείονταν από τη συνέλευση του δήμου όσοι είχαν κηρυχθεί «άτιμοι», είχαν χάσει δηλαδή τα πολιτικά τους δικαιώματα. Κάθε πολίτης είχε τη δυνατότητα να μετέχει στις συνεδρίες, από το εικοστό έτος της ηλικίας του, οπότε είχαν λήξει οι διετείς στρατιωτικές του υποχρεώσεις και περιλαμβανόταν στον «εκκλησιαστικό πίνακα».

Ή Εκκλησία ψήφιζε τους νέους νόμους, αφού της είχε υποβληθεί προηγουμένως το σχετικό «προ βούλευμα» από τη Βουλή των πεντακοσίων. Εξέλεγε ορισμένους από τους αιρετούς ή κληρωτούς άρχοντες και ασκούσε τον έλεγχο της διοικήσεως. Επέβαλε την ποινή του θανάτου ή της εξορίας ή και δήμευση περιουσίας, σε ορισμένες περιπτώσεις. Στα έργα των ιστορικών του 5oυ αι. γίνεται λόγος συχνά για τις αρμοδιότητες της Εκκλησίας σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Ή Εκκλησία αποφάσιζε για τη σύναψη ειρήνης ή την κήρυξη πολέμου. Στη δική της εξουσία ήταν να κλίση συμμαχία με οποιαδήποτε πόλη ή ξένο κράτος και νά ορίσει τους αντιπροσώπους της ‘Αθήνας που θα έδιναν τους καθιερωμένους όρκους, κατά την υπογραφή της συμμαχίας. Δεχόταν τους πρέσβεις ή τους κήρυκες άλλων πόλεων, μετά την «επίδοση των διαπιστευτηρίων» τους στη Βουλή, για να ακουστή από τον δήμο ο σκοπός της Αποστόλης τους. Δεχόταν επίσης και τους απεσταλμένους κρατών ή ξένους ιδιώτες που επρόκειτο ή πόλη να τίμηση ιδιαίτερα για μεγάλες υπηρεσίες που της είχαν προσφέρει. Με ψηφοφορία εξέλεγε τους πρέσβεις του αθηναϊκού κράτους και τους έδινε οδηγίες σχετικά με τις ενέργειες που είχαν να κάμουν. Σε εκείνη υπέβαλλαν αυτοί τις αναφορές τους για τις πράξεις τους, όταν επέστρεφαν στην Αθήνα, ώστε να έχει ή Εκκλησία τη δυνατότητα να κρίνει για την επιτυχία της Αποστόλης τους.


Σε πολεμικές περιόδους, ή Εκκλησία αποφάσιζε για τον αριθμό των πολιτών που θα επιστρατεύονταν είτε στον στόλο είτε στο πεζικό, όπως και για τον αριθμό των μετοίκων ή των δούλων που ήταν ανάγκη να πλαισιώσουν τους Αθηναίους πολίτες στις επιχειρήσεις. Υποδείκνυε, ακόμη, τους στρατηγούς που θα είχαν την αρχηγία των δυνάμεων της πόλεως και τους έδινε οδηγίες σχετικά με πολεμικές επιχειρήσεις, χαράσσοντας και τη γραμμή που θα τηρούσαν στον πόλεμο. Στην Εκκλησία παραπέμπονταν οι στρατηγοί που είχαν ηττηθεί, ακόμη και οι νικητές, σε περίπτωση που δεν είχαν τηρήσει τα «νόμιμα». Ή Εκκλησία έκανε την εκλογή των στρατηγών και όλων των άλλων πολεμικών αρχών «καθ’ ό,τι αν τω δήμω δοκό», γράφει ο Αριστοτέλης.

Ασκούσε και οικονομικές αρμοδιότητες: είχε δηλαδή τον κύριο λόγο για τον προσδιορισμό των εξόδων του πολέμου, άλλο. και της Αποστόλης πρεσβειών ή της κατασκευής δημοσίων κτιρίων. Στη δικαιοδοσία της υπαγόταν ή ψήφιση νόμων οικονομικού περιεχομένου, σχετικών με το νόμισμα, τα μέτρα και τα σταθμά, καθώς και τα τελωνεία.


Ή Εκκλησία συνερχόταν σε τέσσερις τακτικές συνεδριάσεις στη διάρκεια κάθε «πρυτανείας» - επομένως, στο διάστημα του έτους, συνεδρίαζε κανονικά σαράντα φορές. Ή πρώτη από τις τέσσερις συνεδρίες κάθε πρυτανείας λεγόταν «κυρία Εκκλησία» και είχε καθορισμένα θέματα. Σ’ αυτήν γινόταν ή «επιχειροτονία», η ψηφοφορία δηλαδή για την κρίση της χρηστής διοικήσεως των αρχόντων. Σ’ αυτή την «κυρία» Εκκλησία λαμβάνονταν αποφάσεις για την προμήθεια σίτου τον 4ο αι., όπως φαίνεται από την «Αθηναίων Πολιτεία» του Αριστοτέλους. Τον 5ο αι. ήταν τόσο ελεύθερες οι κινήσεις του αθηναϊκού στόλου, ώστε ο επισιτισμός της πόλεως δεν αποτελούσε πρόβλημα σε πολεμικές όμως περιόδους, γινόταν από τους Αθηναίους ειδικός έλεγχος για την εξαγωγή σίτου από τον Πόντο. Κάθε σύμμαχος-πόλη, για να προμηθευθεί σίτο κατευθείαν από τον Πόντο, έπρεπε να πάρει ειδική άδεια από την Εκκλησία του δήμου της Αθηνάς.


Στην εξουσία της άνηκε ακόμη η λήψη διαφόρων μέτρων σχετίσαμε την άμυνα στα σύνορα του κράτους η για θέματα που σχετίζονταν με το ναυτικό. Επίσης, στην πρώτη συνεδρία κάθε πρυτανείας, και μόνο αν υπήρχε απαρτία (έξη χιλιάδες πολίτες ήταν απαραίτητοι), έπαιρναν απόφαση για την πολιτογράφηση ενός ατόμου, ξένου η κατοίκου της Αθήνας, με αιτιολογικό τις σπουδαιότατες υπηρεσίες που είχε προσφέρει στην πόλη. Οποίος πολίτης ήθελε, στην ίδια «κυρία Εκκλησία», είχε τη δυνατότητα να υποβάλει «εισαγγελία», καταγγελία δηλαδή για εσχάτη προδοσία. Στην πρώτη συνεδρία της έκτης πρυτανείας, τα μέλη της Εκκλησίας αποφάσιζαν αν έπρεπε να γίνει οστρακοφορία εκείνο τον χρόνο (και σ’ αυτή την περίπτωση χρειάζονταν έξη χιλιάδες ψήφοι). Έπρεπε ακόμη να αποφασίσουν αν θα λαμβάνονταν υπ’ όψη κατηγορίες που είχαν ήδη, υποβληθεί για συκοφαντία.
Ούτε η «κυρία Εκκλησία», ούτε οι υπόλοιπες τρεις (οι «νόμιμες») γίνονταν σε καθορισμένες ημερομηνίες. Από ένα λόγο του Δημοσθένους συμπεραίνεται ότι στον 4ο αι. τουλάχιστον, δύο συνεδρίες μόνο, στη διάρκεια του χρόνου, ήταν προκαθορισμένες :


της 11ης του μηνός Έκατομβαιωνος και της 21ης Ελαφηβολιώνος, ύστερα από το τέλος της εορτής των μεγάλων Διονυσίων. Από τις τρεις «νόμιμες» συνεδρίες, η μία λεγόταν η«ταίς ίκετηρίαις». Είχε δικαίωμα σ’ αυτήν ο κάθε πολίτης να ζήτηση την «άδεια», βεβαίωση ατιμωρησίας δηλαδή, για να μιλήσει προς τον δήμο για ιδιωτικές ή δημόσιες υποθέσεις που ήταν αντίθετες σε νόμο που υπήρχε, ή για κρίση που είχε ήδη γίνει στην Εκκλησία. Στις δύο υπόλοιπες τακτικές συνεδρίες κάθε πρυτανείας συζητούσαν υποθέσεις θρησκευτικού χαρακτήρας, τρεις για εξωτερικές υποθέσεις και τρεις σχετικές με τη διοίκηση ή με άλλα θέματα.
Υπήρχε δυνατότης, εκτός από τις τακτικές, να γίνουν και έκτακτες συνεδρίες (οι «σύγκλητοι») σε δύο περιπτώσεις: ή όταν δεν είχε τελειώσει η συζήτηση για κάποια υπόθεση ή όταν υπήρχε επείγουσα ανάγκη.
Οι εργασίες της Εκκλησίας άρχιζαν νωρίς το πρωί και τελείωναν με τη δύση του ηλίου. Τον 5ο αι. συνεδρίαζε στην Αγορά (όταν χρειαζόταν «δήμος πληθύων», δηλαδή παρουσία 16.000 πολιτών), ή στην Πνύκα, όπου υπήρχε και βωμός του Αγοραίου Διός, ή στο θέατρο του Διονύσου.

Αρμόδιος για τη σύγκλησή της, όπως και για τον καταρτισμό της ημερησίας διατάξεως – έπρεπε να είναι έτοιμη τέσσερις ημέρες πριν από τη σύγκληση της Εκκλησίας – ήταν ο«επιστάτης των πρυτάνεων» που προήδρευε και στη συνεδρία. Τον βοηθούσαν ένας κήρυξ και ο «γραμματεύς της Βουλής». Οι πρυτάνεις κάθονταν εμπρός, στην πρώτη σειρά, και φρόντιζαν για τη διατήρηση της τάξεως με τη βοήθεια σώματος από Σκυθές τοξότες. Στη διαδικασία της συνελεύσεως βοηθούσαν τους πρυτάνεις και οι τριάντα «συλλογείς» (μια επιτροπή από μέλη της Βουλής). Αν ένας στρατηγός ή άλλoς ανώτατος άρχων το ζητούσε από τον «επιστάτη των πρυτάνεων», έπρεπε να συνεδριάσει η Εκκλησία, στις περιπτώσεις που εκκρεμούσε θέμα ζωτικό για την πόλη και έπρεπε να λυθεί επειγόντως.
Από την «Αθηναίων Πολιτεία» του Αριστοτέλους φαίνεται ότι η διαδικασία στις συνεδριάσεις της Εκκλησίας διαμορφώθηκε διαφορετικά.

Το 378/7 π.χ. τον παλαιό ρόλο των πρυτάνεων στις συνεδριάσεις τον ανέλαβαν οι «πρόεδροι». Όταν οι πρυτάνεις συγκέντρωναν τον δήμο, ο επιστάτης των πρυτάνεων κλήρωνε εννέα προέδρους, έναν από κάθε φυλή εκτός από την πρυτανεύουσα, και από τους προέδρους έβγαζε με κλήρο πάλι έναν άλλο επιστάτη και τους παρέδιδε την ημερησία διάταξη. Ύστερα από αυτό, επέβλεπαν (όλοι αυτοί) την τάξη (στην πορεία) της συνεδρίας και παρουσίαζαν τα θέματα που επρόκειτο να συζητηθούν, ή ρύθμιζαν άλλα ζητήματα και αποφάσιζαν για τη λήξη της συνεδρίας. Επιστάτης των προέδρων μόνο μια φορά τον χρόνο ήταν δυνατόν να γίνει κανείς, μπορούσε όμως να είναι πρόεδρος μια φορά σε κάθε πρυτανεία», πληροφορεί ο Αριστοτέλης.

Πριν αρχίσει η συζήτηση των θεμάτων, γινόταν θυσία και προσευχή και ειδικοί υπάλληλοι, με το αίμα των χοίρων που θυσιάζονταν, σχημάτιζαν γύρω από τους παρευρισκομένους έναν ιερό κύκλο, ενώ ο κήρυξ επαναλάμβανε δυνατά την προσευχή προς τους θεούς, που ο γραμματεύς απήγγελλε, ώστε να ευλογήσουν οι θεοί τους πολίτες, για να πάρουν σωστές αποφάσεις. Σε λόγους ορισμένων ρητόρων αναφέρεται ότι εκφραζόταν και «άρα» εναντίον εκείνων που θα επιχειρούσαν να παρασύρουν τον δήμο σε εσφαλμένες αποφάσεις, θα αποκάλυπταν μυστικά στον εχθρό, θα επιδίωκαν συνεννόηση με τους Πέρσες ή θα πρότειναν απερίσκεπτα αλλαγή νόμου ή ψηφίσματος.

Ύστερα, σύμφωνα με τη σειρά της ημερησίας διατάξεως, διάβαζε ο κήρυξ τα «προ βουλεύματα» της Βουλής, για τα θέματα που επρόκειτο να συζητηθούν. Οι νόμοι όριζαν να μη συζητείται «μη δεν απροβούλευτον» από την Εκκλησία, ώστε να υπάρχει η ασφάλεια για τον δήμο πως η Βουλή είχε ήδη ελέγξει και κρίνει σε πρώτη φάση τα θέματα.

Ή Βουλή των πεντακοσίων δεν είχε δικαίωμα να αρνηθεί να υποβάλει προβούλευμα για ζητήματα που δεν συμφωνούσε. Αναλύοντας στις αναφορές της προς την Εκκλησία πως ακριβώς είχε το ζήτημα, άφηνε στον δήμο το δικαίωμα να αποφασίσει προσθέτοντας τη φράση: «ό,τι αν αυτώ δοκει άριστον είναι». Μετά την ανάγνωση κάθε προβουλεύματος, ακολουθούσε η συζήτηση για το θέμα. Ή έγκριση γινόταν με ανάταση των χεριών.


Αφού ο επιστάτης επιβεβαίωνε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, το ανακοίνωνε στην Εκκλησία. Κάθε πολίτης είχε δικαίωμα να ζητήσει τον λόγο, για να κάμει παρατηρήσεις (για να είναι απαραβίαστος ο ομιλητής φορούσε στο κεφάλι του στεφάνι από μυρτιά, όπως φαίνεται από την Αττική κωμωδία). Στον 5ο αι. όμως παρενέβαιναν κυρίως και προέβαλλαν τις απόψεις τους οι αρχηγοί ή τα στελέχη των κομμάτων. Πάντως, εκείνος που θα πρότεινε οτιδήποτε, έπρεπε να έχει συνείδηση της ευθύνης του και να προσέχει πολύ τις εισηγήσεις του, εφόσον μπορούσε με τους λόγους του να παρασύρει τον δήμο. Γι’ αυτό στα ψηφίσματα γινόταν μνεία του ονόματος εκείνου που είχε κάμει την πρόταση για το θέμα («ο τάδε είπεν»), όπότε ήταν δυνατόν, αργότερα, αν η εισήγησή του δεν ήταν σωστή, να τιμωρηθεί. Όμως ακόμη και αν είχε αποφασισθεί ένα ζήτημα και ο δήμος άλλαζε γνώμη, σύμφωνα με πληροφορία του Θουκυδίδου, είχε τη δυνατότητα ο «επιστάτης των πρυτάνεων», με δική του πρωτοβουλία ή ύστερα από αίτηση άλλου βουλευτού ή οποιουδήποτε πολίτη, να ζητήσει επανάληψη της συζητήσεως σε προσεχή συνεδρία.
Επιτροπές της Εκκλησίας φρόντιζαν για την εκλογή των αιρετών ή των κληρωτών αρχόντων. Οι διάφοροι άρχοντες, ανώτεροι ή κατώτεροι, έπρεπε να είναι απόλυτα αρεστοί στον δήμο. Στην πρώτη συνεδρία της Εκκλησίας, σε κάθε πρυτανεία, οι άρχοντες λογοδοτούσαν στον κυρίαρχο δήμο για τις ενέργειές τους και ήταν απαραίτητο να τους δοθεί ψήφος εμπιστοσύνης διαφορετικά απολύονταν από το αξίωμα και παραπέμπονταν στα δικαστήρια, για να κριθεί ο βαθμός της ένοχής τους και να τους επιβληθεί η ανάλογη τιμωρία.

Ή Εκκλησία του δήμου, όπως είναι φυσικό, με την παντοδυναμία που απέκτησε, μετά το 462 π.χ., έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο στα θέματα που αφορούσαν τις σχέσεις αθηναϊκού κράτους και πόλεων της συμμαχίας. Αρχικά, η εξουσία της περιοριζόταν ίσως στη λήψη αποφάσεων για τα μέτρα που λαμβάνονταν για τις πόλεις που αποστατούσαν. Πολύ σύντομα όμως, άρχισε να έχει λόγο ή Εκκλησία για όλα τα θέματα της συμμαχίας.

 Με δικό της «ψήφισμα», πριν από το 430 π.χ., αποφασίσθηκε ότι έπρεπε όλες οι συμμαχικές πόλεις να χρησιμοποιούν το αθηναϊκό νόμισμα και τα αθηναϊκά μέτρα και σταθμά. Ακόμη, σε άλλο ψήφισμα, λίγο αργότερα – στην περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου (μεταξύ 423 και 419 π.Χ.) αποφασίσθηκε να αφιερώνονται οι απαρχές των συγκομιδών στις θεότητες της Ελευσίνας σε αναλογία 1/600 για το κριθάρι και 1/1.200 για το σιτάρι. Ή απόφαση αυτή είχε υποχρεωτική ισχύ για όλες τις πόλεις της συμμαχίας, όπως και για τους δήμους της Αττικής, δεν εφαρμόσθηκε όμως από όλους τους συμμάχους. Μόνο οι πολίτες και οι κληρούχοι Αθηναίοι, όπως και ορισμένες συμμαχικές πόλεις – οι τελευταίες για ένα διάστημα – έσπευσαν να συμμορφωθούν με την απόφαση. Τέλος, σε ορισμένες πιστές συμμάχους πόλεις, ή Εκκλησία του δήμου παραχωρούσε ειδικά προνόμια.

Και στον θρησκευτικό τομέα ή Εκκλησία έπαιζε ρόλο. Μετά τη μεταρρύθμιση του Έφιάλτου δεν αφαιρέθηκε από τις παλαιές μεγάλες αθηναϊκές οικογένειες το κληρονομικό δικαίωμα της ιεροσύνης σε ορισμένες λατρείες. Ή Εκκλησία όμως έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε όλους τους τομείς της επίσημης θρησκείας. Με δική της απόφαση μόνο, ήταν δυνατόν να ιδρυθούν νέοι ναοί η να εισαχθεί ή λατρεία ξένων θεοτήτων στην πόλη. Έρρύθμιζε τον μισθό των ιερέων και των ιερειών, όπως φαίνεται από ορισμένα ψηφίσματα που έχουν διασωθεί. Ακόμη, εκείνη διέτασσε δημόσιες θυσίες η καθόριζε νέους κανονισμούς στις επίσημες λατρείες.


Στις αποφάσεις της Εκκλησίας δεν γινόταν κανένας έλεγχος από όσα όμως ήδη αναφέρθηκαν, φαίνεται καθαρά πως είχε ληφθεί σοβαρή μέριμνα, ώστε ή κυριαρχία που χάριζε στον δήμο το πολίτευμα, να μην αποβαίνει σε βάρος του. Σκληρές ήταν οι τιμωρίες που επιβάλλονταν σε εκείνους που επιχειρούσαν να εκμεταλλευθούν το δικαίωμα του λόγου, που με γενναιοδωρία προσέφερε ή δημοκρατία, για να επιτύχουν αποφάσεις αντίθετες προς το κρατικό συμφέρον. Ή «γραφή παρανόμων» ήταν, όπως αποδείχθηκε, σπουδαίος φρουρός της εύρυθμης λειτουργίας του αθηναϊκού πολιτεύματος, φόβος για κάθε βέβηλο, επίορκο η πονηρό ρήτορα.

Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι για θέματα πoλύ σοβαρά, όπως ήταν η οστρακοφορία, η «εισαγγελία», η «άδεια», η πολιτογράφηση, ασφαλώς και η λήψη αποφάσεως για την κήρυξη πολέμου ή τη σύναψη ειρήνης, για την επιβολή ειδικών φόρων η τη χρησιμοποίηση θησαυρών από ιερά για την εξυπηρέτηση κρατικών αναγκών, χρειαζόταν ή παρουσία όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού πολιτών, ώστε οι σχετικές αποφάσεις της Εκκλησίας να αντιπροσωπεύουν πραγματικά τη γνώμη των πολλών.

Ή Εκκλησία του δήμου, τέλος, είχε δικαίωμα να ζητήσει από τη Βουλή να ακούσει τον οποιοδήποτε πολίτη που είχε να εκθέσει ένα θέμα. Μπορούσε ακόμη να προτείνει να εισαχθεί ένα θέμα προς συζήτηση στη Βουλή.

Bότανα: Τι έτρωγε ο στρατός του Μέγα Αλέξανδρου για ενέργεια-Τι είναι 50 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και φυτρώνει στην Ελλάδα;

 


 Τα παρακάτω βότανα είναι θρεπτικά όπως επίσης και θεραπευτικά και μπορούν να μας βοηθήσουν ως συμπυκνωμένες πηγές τροφίμων την εποχή που δεν υπάρχουν πολλά φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, ξηροί καρποί και σπόρια.

Extra
Πως επιβιώνεις με λίγο φαγητό, παίρνοντας βιταμίνες από ένα μόνο φυτό.
Τι δίνουμε για να πάρουν βάρος ασθενείς που δεν τρώνε.
Τι έτρωγε ο στρατός του Μέγα Αλέξανδρου για ενέργεια-Τι είναι 50 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και φυτρώνει στην Ελλάδα;
Τι χρησιμοποιούμε σε σοβαρές εξωτερικές πληγές και γάγγραινες.

Μηδική η ήμερος, τριφύλλι (Ελλοβόκαρπα ή Χεδρωπά) Medicago sativa, alfalfa (Leguminosae)

 

  Μηδική (αραβικά ο «πατέρας των τροφίμων»
Περιέχει πρωτεΐνες, χλωροφύλλη, βιταμίνες Α, Β12, Κ, C, P, ασβέστιο, μαγνήσιο, φωσφόρο και κάλιο. Η υπόγεια ρίζα της μηδικής μπορεί να επεκταθεί βαθειά αρκετά μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, μαζεύοντας πολλά μεταλλικά στοιχεία από τα έγκατα της γης. Ένα φυτό με μικρότερη κοντότερη ρίζα δεν μπορεί να το κάνει αυτό. Η μηδική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τρόφιμο ή συμπλήρωμα διατροφής. Περιέχει βασικές ορμόνες και ένζυμα που είναι απαραίτητα για να κρατήσουν σε λειτουργία την υπόφυση και τους αδένες των επινεφριδίων.
Υπάρχει μια ιστορία που έχουμε πει σε πολλές διαλέξεις και μαθήματα, για την οικογένεια, η οποία ήταν έγκλειστη σε στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Ευρώπης. Η συγκεκριμένη οικογένεια βρήκε τη δύναμη να τα καταφέρει μέχρι το τέλος του πολέμου, όπου απελευθερώθηκαν. Το κλειδί ήταν ένα φυτό τριφυλλιού που μεγάλωνε στη γωνία εντός της περίφραξης στην εσωτερική μεριά του φράχτη. Κάθε μέλος της οικογένειας έπαιρνε μυστικά μερικά φύλλα του φυτού κάθε μέρα ... επιτρέποντας στο τριφύλλι να αναπληρώνει τα φύλλα του καθ 'όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η οικογένεια λάμβανε τα αναγκαία θρεπτικά συστατικά από το φυτό. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά δεν παρέχονταν από τα κακής ποιότητας και σπάνια συσσίτια. Η οικογένεια διατήρησε την υγεία τους, ενώ άλλοι γύρω τους πέθαιναν από υποσιτισμό.

Ασκόφυλλο, Φύκος το φυσκώδες (Φυκίδες) Fucus vesiculosus, Kelp ή Dulse (Fucaceae)

 

  Φύκια αποξηραμένα και τριμμένα σκόνη ή σε κόκκους
Αυτά τα φυτά κατάγονται από τον ωκεανό (ιθαγενές στις ακτές του Βορείου Ατλαντικού και της Δυτικής μεσογείου). Περιέχουν επίσης απαραίτητη πρωτεΐνη, βιταμίνες (συμπεριλαμβανομένης της Β12), μέταλλα, συν περίπου 35 ιχνοστοιχεία που χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργήσει καλά. Το οργανικό ιώδιο που παρέχεται από τα φύκια θα ξαναφτιάξει και θα φροντίσει το θυρεοειδή αδένα. Τα φύκια kelp έχουν μια αλμυρή γεύση, λόγου της υψηλής περιεκτικότητας τους σε κάλιο, έτσι θα δώσουν γεύση σε άλλα τρόφιμα ως ένα εξαιρετικό υποκατάστατο αλατιού, χωρίς τις αρνητικές συνέπειες του.
Γνωρίζουμε για ένα ζευγάρι που ζούσε σε μια παραλία μακριά από το "πολιτισμό". Όταν τα μανιτάρια και τα άλλα άγρια χόρτα ήταν λίγα και σπάνια στην ενδοχώρα, επιβίωναν με φρέσκια νωπά φύκια kelp που ξεβράζονταν από τη θάλασσα. Συχνά έκαναν σούπα φύκια kelp ή ποτό φυκιών kelp που γλύκαιναν με μέλι και με φρέσκο νερό.

Πτελέα η πυρόχρους, κοινός φτελιά (Ουλμίδες) - Ulmus Rubra, slippery elm (Ulmaceae)

    


Σκόνη φτελιάς
Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και φυτική ζελατίνη. Κάποιος θα μπορούσε να αναπτυχτεί πολύ καλά με Φτελιά και μόνο. Έχουμε παρακολουθήσει αρκετές περιπτώσεις όπου μικρά παιδιά έχαναν βάρος γρήγορα και γίνονταν αδύνατα από κάποια αποδυναμωτική ασθένεια. Συχνά δεν μπορούν να κρατήσουν μέσα τους, κανένα κανονικό φαγητό. Όταν τοποθετήθηκαν σε χυλό Φτελιάς, ένα συνδυασμό σκόνη φτελιάς, νερό και μέλι φτιαγμένο σαν λεπτή πάστα, όχι μόνο επέζησαν, αλλά στην πραγματικότητα κέρδισαν το βάρος και ανέκτησαν την υγεία τους. Η γεύση είναι πάρα πολύ καλή επίσης. Είναι ευχάριστη, θρεπτική και σε «γεμίζει».

 


Γλυκόριζα η λεία, ρεγολίτσα, αγλυκόρριζα (Χεδρωπά) - Glycyrrhiza Glabra, Liquorice (Leguminosae)

 


 Σκόνη ρίζας γλυκόριζας
Τα επινεφρίδια χρειάζονται μία «δύναμη» κάθε 5 ώρες, για να διατηρήσουν την ενέργεια του σώματος. Εάν ένα γεύμα ή κάποια άλλη τροφή δεν είναι διαθέσιμη, η ρίζα της γλυκόριζας θα τροφοδοτήσει τα επινεφρίδια.

 

Οι στρατιές του Μεγάλου Αλεξάνδρου μετέφεραν ρίζες γλυκόριζας στις μεγάλες πορείες της εκστρατείας τους, για να παίρνουν ενέργεια, δύναμη και αντοχή. Ένα πολύ ανώτερο τονωτικό ενέργειας, από την σημερινή μπάρα, ζάχαρης, σοκολάτας, καραμέλας που δίδονται για τους φτωχούς GI, από τον στρατό. Η γλυκόριζα σταματάει απίσεις τη πείνα και τη δίψα.
Μια κουταλιά της σούπας σκόνη ρίζας γλυκόριζας σε ένα λίτρο νερού (ανακινείται καλά) και λαμβανόμενη με γεμάτες γουλιές κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα διατηρήσει την ενέργεια ενός ανθρώπου που χρειάζεται να μείνει σε εγρήγορση, σε ένα μεγάλο ταξίδι με αυτοκίνητο για παράδειγμα.
Το τσάι γλυκόριζας είναι ένα υπέροχο αναζωογονητικό pick-me-up!
Μια ομάδα γυναικών που εργάζονταν νυχτερινή βάρδια σε ένα γνωστό εργοστάσιο ραδιοφώνων φέρονταν νευρικά από τη καφεΐνη που έπαιρναν για να παραμείνουν ξύπνιες. Άλλαξαν σε δισκία γλυκόριζας και διαπίστωσαν ότι η ενέργεια τους μπορούσε να διατηρηθεί καθ 'όλη τη νύχτα, χωρίς τις συνέπειες της καφεΐνης.
Η ρίζα γλυκόριζας είναι μια εξαιρετική επιλογή για ένα βότανο αποθήκευσης, έχει βρεθεί ακόμη και σε αιγυπτιακούς τάφους!

Σύμφυτο το φαρμακευτικό, στεκούλι, χοντρούτσικο (Βοραγινίδες)
Symphytum officinale, comfrey (Boraginaceae)

 

 Σκόνη ρίζας ή φύλλα σύμφυτου
Αυτό το βότανο είναι θρεπτικό, καθώς και φάρμακευτικό. Η σκόνη ρίζας ή τα φύλλα σύμφυτου, είναι μία ανυπέρβλητη τροφή. Το σύμφυτο περιέχει υψηλές ποσότητες πρωτεΐνης, καθώς και ασβέστιο. Η ρίζα ή τα φύλλα μπορεί να γίνουν ένα τσάι ή να προστεθούν σε πράσινους χυμούς. Αρκετοί λαοί γνωρίζουμε έχουν χρησιμοποιήσει την σκόνη ρίζας ως πυκνωτικό μέσο σε σούπες και στα βραστά τους: πολύ πιο πολύτιμο από αλεύρι ή άμυλο καλαμποκιού.

Αλθαία η φαρμακευτική, νερομολόχα (Μαλαχίδες) - Althaea officinalis, Marshmallow (Malvaceae)

 

  Ρίζα νερομολόχας
Αυτό είναι ένα ανεκτίμητο βότανο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν φυτική τροφή, καθώς και ως καταπραϋντικό λουτρό για την επούλωση των χειρότερων ανοιχτών πληγών, ιδιαίτερα της γάγγραινας. Η σκόνη ρίζας νερομολόχας μπορεί να ανασυσταθεί στη φυσική της κατάσταση και να χρησιμοποιηθεί ως ένα ποτό (ένα τσάι ή παχύτερο αν θέλετε) που μπορεί να κρατήσει κάποιον από την ασιτία. Είναι γεμάτη από φυτικές πρωτεΐνες. Ενισχύει επίσης τη ροή του γάλακτος της μητέρας.

Αρχαίοι Έλληνες με τη μεγαλύτερη επιρροή διεθνώς

 


 Τέσσερις αρχαίοι Έλληνες βρίσκονται στη λίστα του ΜΙΤ με τις προσωπικότητες που έχουν σήμερα τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη... 


Μπορεί να έζησαν πριν από σχεδόν 2.500 χρόνια, όμως το όνομα του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Αρχιμήδη και του Σωκράτη, που έχουν επηρεάσει βαθύτατα τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη ανά τους αιώνες, είναι μεταξύ των κορυφαίων λημμάτων στη δημοφιλέστερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, τη Wikipedia.

Υπολογίζοντας δεδομένα από όλες τις εκδόσεις της Wikipedia, οι ερευνητές του ΜΙΤ με επικεφαλής τον Σίζαρ Χιντάλγκο τοποθέτησαν στην έκτη θέση τον Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.), ο οποίος γεννηθείς στα Στάγειρα της Χαλκιδικής μαθήτευσε στην Ακαδημία Πλάτωνος, όπου αργότερα δίδαξε πολιτική και ρητορική. Καθοριστική υπήρξε η συμβολή του στη φυσική φιλοσοφία, ενώ υπήρξε ο σημαντικότερος από τους διαλεκτικούς της αρχαιότητας. Στην ένατη θέση της λίστας του αμερικανικού Πανεπιστημίου βρίσκεται ο δάσκαλός του, Πλάτωνας (428-347 π.Χ.), ο μεγάλος Αθηναίος φιλόσοφος που έγραψε την «Απολογία του Σωκράτους» και περιέγραψε την ιδανική πολιτεία στην «Πολιτεία» και στους «Νόμους» του.

Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει ο Αρχιμήδης, από τις Συρακούσες, ο οποίος θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς, μαθηματικούς και μηχανικούς της αρχαιότητας και είναι γνωστός για το περίφημο «εύρηκα» που φώναξε ανακαλύπτοντας την αρχή του ειδικού βάρους. Ο Σωκράτης (470/469-399 π.Χ.), ο δάσκαλος του Πλάτωνα και ένας εκ των ιδρυτών της δυτικής φιλοσοφίας κατέκτησε τη 13η θέση. Η μαιευτική του μέθοδος και η διαλεκτική αποτελούσαν κύρια χαρακτηριστικά της διδασκαλίας του.

Παρότι έχουν περάσει 2012 χρόνια από τη γέννησή του, στην κορυφή της λίστας βρίσκεται ο Ιησούς Χριστός. Οι ερευνητές της ομάδας Micro Connections, που εργάζονται στο Media Lab του αμερικανικού Πανεπιστημίου ΜΙΤ, τόνισαν ότι το ενδιαφέρον της έρευνάς τους, που εξέτασε προσωπικότητες που γεννήθηκαν πριν από το 1950, επικεντρώνεται στο πώς γίνεται αντιληπτή η εθνική κουλτούρα μέσω των εκπροσώπων της.

Εκτός από τον Ιησού Χριστό, που σύμφωνα με τους ερευνητές του ΜΙΤ είναι σήμερα η προσωπικότητα με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, στη λίστα του ΜΙΤ βρίσκονται και άλλες φυσιογνωμίες που επηρέασαν την παγκόσμια Ιστορία βάσει των δεδομένων της εγκυκλοπαίδειας Wikipedia.

Στη δεύτερη θέση ακολουθεί ο Κινέζος διανοητής και κοινωνικός φιλόσοφος Κομφούκιος (551-479 π.Χ.), η διδασκαλία του οποίου έχει επηρεάσει βαθύτατα τη σκέψη της ανατολικής Ασίας, και στην τρίτη ο Βρετανός φυσικός σερ Ισαάκ Νεύτων (1643-1727), που ανακάλυψε τον νόμο της βαρύτητας. Ο Ινδός πολιτικός και ακτιβιστής Μαχάτμα Γκάντι και ο Γερμανός φυσικός Αλμπερτ Αϊνστάιν, που διατύπωσε τη θεωρία της σχετικότητας, συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα.

Οι Ιταλός καλλιτέχνης Λεονάρντο ντα Βίντσι (8η θέση) και ο Ιταλός γλύπτης Μιχαήλ Άγγελος (15η), καθώς και ο Βρετανός θεατρικός συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ (12η) βρίσκονται στη λίστα με τα πιο «διάσημα» ιστορικά πρόσωπα. Δύο κομμουνιστές ηγέτες, ο Κινέζος Μάο Τσετούνγκ (11η) και ο Σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν (20η), φιγουράρουν επίσης στον κατάλογο του ΜΙΤ, ενώ ο μοναδικός εν ζωή στη λίστα είναι ο 94χρονος Νοτιοαφρικανός Νέλσον Μαντέλα.

«Δημοφιλείς» σήμερα θεωρούνται ακόμη, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Σίζαρ Χιντάλγκο, ο Πορτογάλος εξερευνητής Βάσκο ντα Γκάμα (7η θέση), ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Μαρξ (14η), ο Βούδας (16η), ο Ιταλός φυσικός Γαλιλαίος (18η) και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας (19η).

 

Πηγή

Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΥΘΑΓΟΡΑ‏

 



 Παραθέτω ένα κεφάλαιο από το βιβλίο των John Strohmeier και του Peter Westbrook, για την ζωή και την Διδασκαλία του μεγάλου Έλληνα Φιλοσόφου, Πυθαγόρα (εκδ. Αρχέτυπο), και το οποίο αφορά στην φροντίδα που πρέπει να παρέχουμε στον Εαυτό μας. 

Το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό για τον εξαγνισμό του σώματος και του πνεύματος μας. 

''Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ο μικρόκοσμος του Σύμπαντος. Έτσι όπως το Σύμπαν περιέχει τους Θεούς, τα τέσσερα στοιχεία, τα ζώα και τα φυτά, έτσι και οι άνθρωποι έχουν τη λογική, που είναι μία θεϊκή δύναμη.


Έχουμε τη φύση της Φωτιάς, της Γης, του Αέρα και του Νερού. Και έχουμε τα μέσα να κινούμαστε, να αναπτυσσόμαστε και να αναπαραγόμαστε. Ωστόσο σε κάθε μία από αυτές τις περιοχές, οι άνδρες και οι γυναίκες είναι κατώτεροι, υστερούν ακριβώς όπως ένας αθλητής, που ασκείται σε πέντε διαφορετικά αθλήματα είναι κατώτερος από έναν αθλητή που εστιάζει τις προσπάθειές του σε ένα μόνο άθλημα.
Έχουμε μικρότερη ικανότητα συλλογισμού απ' ό,τι οι Θεοί και όσον αφορά τα τέσσερα στοιχεία της Φύσης υπάρχουν μέσα μας σε μικρές και μη καθαρές αναλογίες το καθένα.
Ο θυμός μας και η επιθυμία μας είναι ασθενέστερα από αυτά των μη λογικών ζώων και οι δυνάμεις μας για θρέψη και ανάπτυξη είναι κατώτερες από εκείνες των φυτών.

Για να ξεπεράσουμε αυτά τα φυσικά εμπόδια, ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι είναι απαραίτητο οι άνδρες και οι γυναίκες να έχουν μεγάλη φροντίδα για την υγεία του σώματός τους και την καλλιέργεια του χαρακτήρα τους, αναγνωρίζοντας ότι αυτό είναι ένα απαραίτητο βήμα για τον εξαγνισμό του εαυτού προκειμένου να δεχθεί την Σοφία. 

 
 


Το πρώτο βήμα για μία υγιή και καλή ζωή, αρχίζει πριν από την γέννηση - που σημαίνει ότι οι μελλοντικοί γονείς οφείλουν να επιλέγουν τον σύντροφό τους προσεκτικά.Ο Πυθαγόρας θεωρούσε παράλογο οι κτηνοτρόφοι να φροντίζουν τόσο πολύ τις γενιές και τους απογόνους των ζώων τους, ενώ οι άνδρες και οι γυναίκες να φέρνουν στον κόσμο παιδιά τόσο απρόσεκτα και τυχαία. Δίδασκε ότι οι μελλοντικοί γονείς όφειλαν να διάγουν έναν ήρεμο και μετρημένο βίο, τρώγοντας και πίνοντας μετρημένα και αποφεύγοντας τον θυμό, το άγχος και τη μέθη. Η αμέλεια αυτών των ζητημάτων κατά την σύλληψη και τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δίδασκε, είναι πιο κοινή και ισχυρή αιτία της κοινωνικής εξαχρείωσης. 

 
Η εγκράτεια ήταν το κλειδί για έναν υγιή τρόπο ζωής, σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, προς την οποία παρότρυνε τους μαθητές του με αυτή την αρχή της γενικής ισχύος: ''Οφείλουμε με κάθε δυνατό τρόπο να ξεριζώσουμε την αρρώστια από το σώμα, την άγνοια από την ψυχή, την απόλαυση από την κοιλιά, την ανταρσία από την πόλη, την διαφωνία από την οικογένεια και την υπερβολή από όλα τα πράγματα''. Δεν έφερε καμία εκτίμηση στη φήμη και δίδασκε τους μαθητές του, να προτιμούν τη σιωπή, από τη στιγμή που ο έλεγχος της γλώσσας επιβάλλει μετριοπάθεια στην πηγή της.

 

Με σεβασμό στην ιδιοσυγκρασία, οι Πυθαγόρειοι δεν ήταν την μία στιγμή εύθυμοι και την άλλη, αλλά παρέμεναν σε μία κατάσταση ήρεμης ευτυχίας.



Όταν καταλαμβάνονταν από οργή ή θλίψη, συνήθιζαν να αποσύρονται από την συντροφιά των άλλων και να παραμένουν μόνοι μέχρι να κοπάσει το πάθος τους, και ποτέ δεν επέπλητταν ή τιμωρούσαν κάποιον όντας οι ίδιοι σε κατάσταση θυμού. Σύμφωνα με μία ιστορία, ένας Πυθαγόρειος από την ιταλική πόλη του Τάραντα, ο Αρχύτας, επιστρέφοντας στο σπίτι του από έναν πόλεμο εναντίον της Μεσσίνα, βρήκε τη φάρμα του κατεστραμμένη εξαιτίας της αμέλειας που είχαν δείξει οι εργάτες του όσο εκείνος έλειπε. Μόλις αντίκρισε την κατάσταση οργίστηκε πάρα πολύ, όμως συγκρατήθηκε από την πυθαγόρεια εκπαίδευσή του. Όπως αργότερα είπε στους εργάτες του, στάθηκαν τυχεροί που είχε αναστατωθεί τόσο πολύ, διαφορετικά θα τους είχε τιμωρήσει πολύ αυστηρά.

 

Οι πυθαγόρειοι ασκούνταν ώστε να ζουν απελευθερωμένοι από την θλίψη και να αποφεύγουν τις δικαιολογίες και τον ψεύτικο έπαινο. Ένα άλλο θαυμαστό γνώρισμά τους, ήταν ότι απέφευγαν την αλαζονεία με το να αποδίδουν στο Πυθαγόρα οτιδήποτε πραγματοποιούσαν, με το να αξιώνουν σπανίως δόξα για τις ανακαλύψεις ή τις επινοήσεις τους. Μάλλον εξαιτίας αυτής της τακτικής τους ορισμένα φιλοσοφικά έργα αποδόθηκαν στον Πυθαγόρα, μολονότι ο ίδιος δεν κατέγραψε καμιά από τις διδασκαλίες του. 


 
Ο Πυθαγόρας πίστευε πως οι επιθυμίες του σώματος είναι φυσιολογικές, όμως ήταν ανάγκη να τις εξετάζει κανείς συνεχώς. Αναγνώριζε την ανάγκη για ζεστασιά, τροφή, άνετο κατάλυμα και ένδυση, αλλά το θεωρούσε επιβλαβές να κυνηγάει κάποιος την απόλαυση σε οποιονδήποτε από αυτούς τους τομείς. Ο ίδιος φορούσε καθαρά άσπρα ρούχα και ζούσε σε πολύ απλό περιβάλλον με περιορισμένα έπιπλα, γη και ζώα.


 

Αναφορικά με τον σαρκική συνεύρευση, οι απόψεις του ίσως γίνονται αντιληπτές από την απάντησή του σε ένα μαθητή του που ρώτησε πότε οι σχέσεις είναι κατάλληλες. ''Οποτεδήποτε επιθυμείς να είσαι πιο αδύναμος σε σχέση με τον εαυτό σου'',απάντησε. Αναφέρεται επίσης ότι είπε: ''Πρέπει κάποιος να θυσιάζει στην Αφροδίτη, το χειμώνα, ποτέ το καλοκαίρι, και μόνο περιστασιακά το φθινόπωρο και την άνοιξη. Να είσαι όμως ενήμερος ότι το σεξ είναι επικίνδυνο κάθε εποχή του χρόνου και δεν είναι ποτέ καλό για την υγεία''.

 

Δίδασκε ότι σε θέματα δίαιτας η ποσότητα ήταν τόσο σημαντική όσο και η ποιότητα, επειδή συχνά ασήμαντες αλλαγές στην ποσότητα έχουν ισχυρά αποτελέσματα. Το κρασί, για παράδειγμα, εάν κάποιος το πιεί με μέτρο, μπορεί να είναι ωφέλιμο, σε υπερβολική όμως ποσότητα κλονίζει τον χαρακτήρα. Αυτή η διαφορά σε γενικές γραμμές αγνοείται στις τροφές στις οποίες το αποτέλεσμα είναι λιγότερο εμφανές, οτιδήποτε όμως τρώει κανείς, ισχυριζόταν, έχει βαθιά επίδραση στο νου και στο σώμα του.


 

Ο ίδιος ο Πυθαγόρας ήταν χορτοφάγος και παρότρυνε τους μαθητές που προσέγγιζαν τα υψηλότερα επίπεδα φιλοσοφικής επίτευξης να τρώνε αγνές αμαγείρευτες τροφές και να απέχουν από το κρέας και το κρασί. Παρόμοια στους πολιτικούς δεν επιτρεπόταν να τρώνε κρέας, από τη στιγμή που ο ρόλος τους ήταν να ορίζουν και να απονέμουν δικαιοσύνη στην κοινωνία. Πως μπορούσαν να το κάνουν αυτό, ισχυριζόταν, αν υποστήριζαν το σκοτωμό των ζώων, τα οποία είναι όχι μόνο πιο αδύναμα εκ φύσεως από ότι ο άνθρωπος, αλλά επίσης συνδέονται με εμάς μέσα από την σχέση των πάντων στη ζωή; 


 
Το κρέας και το κρασί, παρ' όλα αυτά, επιτρεπόταν σε όσους μαθητές η ζωή τους δεν ήταν πλήρως εξαγνισμένη, όμως με περιορισμούς. Απαγορευόταν να τρώνε κρέας μόνο κατά τη διάρκεια ορισμένων περιόδων νηστείας, και δεν επιτρεπόταν ποτέ να τρώνε καρδιά η το μυαλό. Αυτά τα όργανα, ισχυριζόταν ο Πυθαγόρας, είναι η κλίμακα και η έδρα της σοφίας και της ζωής.


 
 Στους μαθητές απαγορεύονταν και ορισμένες άλλες τροφές, για παράδειγμα αρκετά είδη ψαριών και η μολόχα - ένα λουλούδι που το θεωρούσαν σύμβολο της σχέσης μεταξύ ουρανού και Γης. Γνωστό είναι επίσης, ότι οι Πυθαγόρειοι απέφευγαν σχεδόν όλα τα όσπρια (Υπάρχει μία ευρέως επαναλαμβανόμενη ιστορία ότι μία ομάδα Πυθαγόρειων δολοφονήθηκε, όταν επέλεξαν να πεθάνουν στα ΄χερι των εχθρών τους παρά να γλιτώσουν τη σύλληψη με το να κρυφτούν σε ένα χωράφι με κουκιά). Ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι τα κουκιά έπρεπε να αποφεύγονται γιατί, σύμφωνα με την προσωπική του εμπειρία, είχε παρατηρήσει ότι επεμβαίνουν στην καθαρή σκέψη και στα προφητικά οράματα που έρχονται ορισμένες φορές κατά την αυτοσυγκέντρωση και τα όνειρα.

Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ:Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ

 του κ. Σπυρίδωνα Χατζάρα

Συνήθως, λέμε ότι το ψέμα έχει κοντά πόδια και δεν πάει μακριά. Όμως, το ψέμα που στηρίζει την επίσημη εκδοχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας για το πως οργανώθηκε η Επανάσταση του 1821 κατά του Οθωμανικού ζυγού, διαρκεί 172 χρόνια.

       Έγινε κάθε προσπάθεια για να αποκρυβεί το γεγονός, ότι αυτός που υλοποίησε το όραμα της Απελευθέρωσης της Ελλάδας, που σχεδίασε και διηύθυνε την Επανάσταση, ήταν ο κόμης Ιωάννης Αντωνίου Καποδίστριας.

Εμμανουήλ Ξάνθος

       Η επίσημη εκδοχή τοποθετεί το 1814 στην Οδησσό την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας  (η οποία υποτίθεται ότι οργάνωσε την Επανάσταση του 1821) και αποδίδει την ιδέα της χρήσης μασονικών πρακτικών από την Εταιρεία σ’ ένα  μικρέμπορο απ' την Πάτμο, τον Ξάνθο, που τον θεωρεί συνιδρυτή μαζί με τους Ν. Σκουφά και Αθ. Τσακάλωφ. Όμως, αυτό ήταν χοντρό ψέμα του Ξάνθου. Διότι, όπως γράφει ο Αναγνωσταράς, ο Ξάνθος ήταν ως το 1817 στην Κωνσταντινούπολη.

Νικόλαος Σκουφάς

Αθανάσιος Τσακάλωφ

       Η αλήθεια είναι ότι η Φιλική Εταιρεία είχε "αόρατη Ανωτάτη Αρχή", όπως ομολογεί ο Ξάνθος. Αυτοί που άρχισαν να κατηχούν άλλους, ήταν ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ. Ο Ν. Σπηλιάδης γράφει, ότι "ο Σκουφάς κατελθών από την Μόσχα, απόστολος της Μυστικής Εταιρείας των Φιλικών, άρχισε να κατηχεί τους Έλληνες στα μυστήριά της το 1816". Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, που ήταν μέλος του "Ελληνόγλωσσου Πανδοχείου", [μυστική οργάνωση που είχε ιδρυθεί το 1809 στο Παρίσι. Ξενοδόχοι (Hotelier) ήταν το Τάγμα των Ναϊτών, που ήταν οργανωμένοι κατά Γλώσσες. Επομένως η οργάνωση ήταν και κατ' όνομα Ναϊτική], το 1814-1815 βρισκόταν στη Βιέννη, απ' όπου πήγε στη Μόσχα και απ' εκεί στην Οδησσό. Προηγουμένως, είχε πραγματοποιηθεί μία συνάντηση (γνωστή μόνο από τεκτονικά Αρχεία) των Καποδίστρια-Ρώμα-Μαυροκορδάτου στη Μόσχα το 1811 για την ίδρυση της Στοάς Φοίνιξ.

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

       Από τα επίσημα αρχεία της Φιλικής Εταιρείας προκύπτει, ότι ουδείς κατηχήθηκε πριν το 1816 και ότι ο Ξάνθος δεν κατήχησε κανέναν πριν το 1817. Επίσης, προκύπτει ότι η Φιλική Εταιρεία δεν απέκτησε ποτέ Εφορία στα Επτάνησα. Ορισμένοι «ιστορικοί» πιστεύουν, ότι αυτό έγινε «διά τον φόβο της αγγλικής αστυνομίας», ενώ εκεί ήταν «γενικός έφορος» ο Δ. Ρώμας.

Είναι ενδιαφέρον το πώς η επίσημη εκδοχή παραβλέπει τα επίσημα αρχεία.

Η Φιλόγενος Στοά της Κέρκυρας

    Η επίσημη εκδοχή για τα γεγονότα που συνδέονται με την αναγέννηση της Ελλάδας, γράφθηκε έτσι, ώστε να εξυπηρετηθούν οι πολιτικές σκοπιμότητες των δυνάμεων εκείνων, που απέκτησαν τον έλεγχο του «ανεξάρτητου» ελληνικού κράτους μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια, αλλά και η ανάγκη «κάθαρσης» των ελληνόφωνων συνεργατών τους.

Ρήγας Φεραίος

       Η Επανάσταση του 1821 είναι αποτέλεσμα μιας ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας, που αρχίζει με το κίνημα του Ρήγα Φεραίου. Η Γαλλική Επανάσταση επηρέασε πρώτα τους Έλληνες της Διασποράς και μέσω του Ρήγα πέρασε στα Βαλκάνια και την Ελλάδα (Ο ελληνομαθής Δοσίθαιος Ομπράντοβιτς που αφύπνισε τη σερβική ιδέα, ήταν συνδεδεμένος με το κίνημα του Ρήγα). Μετά τη δολοφονία του Ρήγα το 1798 από τους Τούρκους στο Βελιγράδι, η φλόγα πέρασε στην ελεύθερη Κέρκυρα και διαδόθηκε μεταξύ των επιφανών τεκτόνων του νησιού.

       Στην Κέρκυρα είχε ιδρυθεί 5 771 (1771) Στοά της Μεγάλης Ανατολής που "πήρε φως" από τη Στοά της Βερόνας το 5 782 (1782). Για την δράση αυτής της Στοάς είναι γνωστά πολύ λίγα και αποσπασματικά. Όταν το 1797 τα Επτάνησα κατελήφθησαν απ' τους Γάλλους, η Στοά της Κέρκυρας επηρεάστηκε από τις Ιακωβίνικες επαναστατικές ιδέες. Το 1799, φαίνεται ότι ξέκοψε από το Τεκτονικό κίνημα και έγινε "Φιλόγενος" Στοά με στόχο την απελευθέρωση του Γένους (Προσωπική πληροφορία από τον αείμνηστο Επτανήσιο ιστορικό Ντίνο Οικονόμο). Ο ρόλος του Αντωνίου Καποδίστρια σ' αυτήν την εξέλιξη δεν είναι αποδεδειγμένος με έγγραφα. Προκύπτει όμως, έμμεσα η ηγετική του παρουσία (Δυστυχώς, στα αρχεία αυτής της επαναστατικής ιακωβίνικης Στοάς που είναι διάσπαρτα στα χέρια διαφόρων οικογενειών, κανείς ιστορικός δεν μπόρεσε να έχει συνολική πρόσβαση). Η επαναστατική Φιλόγενος Στοά και τα μέλη της φαίνεται ότι ήταν η μήτρα της Ελληνικής Επανάστασης.
       Το 1780, μία παραπλήσια προς τον Τεκτονισμό Οργάνωση είχε ιδρυθεί στη Βιέννη με το όνομα "Καλοί Εξάδελφοι". Αυτή ακολουθούσε τους τεκτονικούς τύπους και είχε σκοπό τη συνένωση όλων των Χριστιανών που βρίσκονταν σε Βαλκανικές χώρες και αγωνίζονταν για την απελευθέρωσή τους απ' τον Τουρκικό ζυγό. Σ' αυτήν την οργάνωση ανήκε και ο Εθνομάρτυρας Ρήγας Φεραίος.
       Οι διωκόμενοι στην Βιέννη "Καλοί Εξάδελφοι" φαίνεται ότι βρήκαν καταφυγιο στην Ιόνιο Πολιτεία. Με αυτήν τη διαδικασία μπορει να συνδέεται η «Εταιρεία των Φίλων», που ίδρυσε το 1802 ο Ιωάννης Καποδίστριας .
       Όταν, το 1811, ο κόμης Δ. Ρώμας ανέλαβε σεβάσμιος της Στοάς της Κέρκυρας, την επανένταξε στο διεθνές τεκτονικό κίνημα συνδέοντάς την με τη γαλλική Μεγάλη Ανατολή, με την ονομασία "Αγαθοεργία - Φιλογένεια". Η διατήρηση του όρου "Φιλογένεια" δείχνει ότι και η "νόμιμη" Στοά συνέχιζε να επιδιώκει τους σκοπούς της "παράνομης". Ορισμένοι τέκτονες ιστορικοί γράφουν, ότι ο Ρώμας συνένωσε δύο Στοές, την «Αγαθοεργία» και τη «Φιλογένεια». Το 1814, ο Ρώμας συνέδεσε την Στοά της Επτανήσου με την Αγγλική Στοά και μετέφερε την έδρα της στη Ζάκυνθο.

       Το 1797, τα Ιόνια νησιά, που ήταν έδαφος της Δημοκρατίας Βενετίας, πέρασαν στον έλεγχο των Γάλλων του Ναπολέοντα, όταν αυτοί κατέλαβαν τη Βενετία. Το 1799, Ρωσσία και Τουρκία μαζί πήραν τα νησιά απ’ τους Γάλλους. Υπό την προστασία της Ρωσσίας το 1800, δημιουργήθηκε το πρώτο ανεξάρτητο Ελληνικό Κράτος μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Δημοκρατία της Επτανήσου Πολιτείας. Πρώτος Πρόεδρος της Γερουσίας της Δημοκρατίας, που πήρε διασχίζοντας έφιππος την Κωνσταντινούπολη το 1801 το φιρμάνι της αυτονομίας, ήταν ο Αντώνιος Καποδίστριας, πατέρας του Ιωάννη. Η Μεγάλη Ιδέα της ανασύνταξης της Μεγάλης Ελλάδας γεννήθηκε εκείνη την εποχή στα Επτάνησα.

Ναπολέοντας

       Το 1803, με την ψήφιση του «Δημοκρατικού» Συντάγματος που συνέταξε ο Ιωάννης Καποδίστριας, Πρόεδρος της Γερουσίας εξελέγη ο κόμης Θεοτόκης και Γενικός Γραμματέας της Επικράτειας (Καγκελλάριος) ανέλαβε ο Ιωάννης Καποδίστριας σε ηλικία 27 ετών. Λίγους μήνες μετά, ο Θεοτόκης πέθανε και πρακτικά, μόνος Κυβερνήτης της Ιονίου Πολιτείας ήταν ο κόμης Ιωάννης, ενώ ο πατέρας του αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική σκηνή.

Το σχέδιο της Επανάστασης

       Η επιτυχία της Μεγάλης Επανάστασης του 1821 οφείλεται στο ότι σχεδιάστηκε με πλήρη γνώση της διεθνούς πολιτικής, με βάση τα στρατηγικά δεδομένα στην περιοχή και στηρίχθηκε αποκλειστικά σε ελληνικές δυνάμεις. Η επιτυχής Ελληνική Επανάσταση – γιατί προϋπήρξαν δεκάδες αποτυχημένες εξεγέρσεις, όπως το κίνημα των αδελφών Ορλώφ το 1769 – χαρακτηριζόταν από ιδιοφυή σχεδιασμό και προσεκτική επιλογή του χρόνου εκδήλωσής της.

Αλή Πασάς

Ποιο ήταν το σχέδιο της Επανάστασης;

       Η κύρια επαναστατική προσπάθεια έγινε στην Πελοπόννησο. Πριν, εκδηλώθηκαν δύο αντιπερισπασμοί. Ο πρώτος στην Ήπειρο, με την επανάσταση του Αλή-Πασά των Ιωαννίνων, που θέλησε να γίνει ανεξάρτητος ηγεμόνας από τον Σουλτάνο και ο δεύτερος στη Μολδοβλαχία, με το κίνημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη το Φεβρουάριο του 1821 (Που σύμφωνα με την επίσημη ιστορία κήρυξε τότε την ελληνική επανάσταση στο Ιάσιο).

Αλέξανδρος Υψηλάντης

       Πώς λειτούργησαν οι αντιπερισπασμοί; Για να καταβληθεί η επανάσταση του Αλή-Πασά, στάλθηκε ο στρατός της Πελοποννήσου και της Ρούμελης, ενώ οι Αλβανοί είτε πολεμούσαν με τον Αλή, είτε με τους Τούρκους. Το κίνημα του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία προκάλεσε φόβους στην Υψηλή Πύλη για πιθανή ρωσσική στρατιωτική επίθεση, που για τον λόγο αυτό μετέφερε από τη Μακεδονία και την Θράκη στρατιωτικές δυνάμεις προς τον Δούναβη. Η κύρια επαναστατική προσπάθεια επομένως, έγινε εκεί που δεν υπήρχαν αξιόλογες τουρκικές δυνάμεις.

       Το πόσο συνδυάζεται μ’ αυτήν την στρατηγική λογική η επίσημη εκδοχή για την οργάνωση της επανάσταση από τρεις απλούς λαϊκούς Έλληνες μετανάστες, είναι ένα αξιοπρόσεκτο ερώτημα.

Τσάρος Αλέξανδρος Α'

       Ο μόνος Έλληνας που ήταν σε θέση να σχεδιάσει αυτές τις κινήσεις, γιατί γνώριζε τα γεωπολιτικά δεδομένα, τις εξελίξεις στις ρωσσο-τουρκικές σχέσεις και που μπορούσε να επηρεάσει τη διεθνή πολιτική, ήταν ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας, Υπουργός επί των Εξωτερικών του Τσάρου Αλεξάνδρου Α’ από το 1815 ως το 1822.


Από την Κέρκυρα στα ανάκτορα του Τσάρου



       Ο Καποδίστριας, μετά την παράδοση της Επτανήσου από τον Τσάρο στον Ναπολέοντα το 1807 με τη συνθήκη του Τελσίτ, προσκλήθηκε στην Αγία Πετρούπολη από τον τότε Υπουργό Εξωτερικών του Τσάρου Ρουμιάντσεφ, με την μεσολάβηση του Ζακυνθινού κόμη Γεωργίου Μοτσενίγου, για να ενταχθεί στη ρωσσική Διπλωματική Υπηρεσία. Έφθασε στην Αγία Πετρούπολη στις 16 Ιανουαρίου 1809. Τοποθετήθηκε ως υπεράριθμος Ακόλουθος και το 1811 διορίστηκε κανονικά στη Ρωσσική Πρεσβεία στη Βιέννη, ως Ακόλουθος με αρμοδιότητα τις εμπορικές σχέσεις.


       Το 1812, λόγω του συνεχιζόμενου ρωσσο-τουρκικού πολέμου, αποσπάστηκε στο Διπλωματικό γραφείο του Αρχιστράτηγου της Στρατιάς του Δούναβη. Εκεί, γνωρίστηκε με τον Έλληνα Στρατηγό Κομνηνό και τον Έλληνα διπλωμάτη Ροδοφοινίκη, που κατηύθυνε τη σερβική Επανάσταση. Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου, ο Καποδίστριας, αφού φρόντισε να χορηγηθεί άφθονη βοήθεια στους Σέρβους (που εγκαταλείφθηκαν πια μόνοι τους έναντι των Τούρκων), ακολούθησε το νέο αρχηγό του Στρατού του Δούναβη, Ναύαρχο Τσιγαγόφ, όταν ανέλαβε αρχιστράτηγος του ρωσσικού στρατού που αντιμετώπιζε τον Ναπολέοντα. Έμεινε στο διπλωματικό Γραφείο του Αρχιστράτηγου μέχρις ότου τον κάλεσε κοντά του ο Τσάρος, ο οποίος εκτίμησε την προσφορά του στο μέτωπο (ο Καποδίστιρας οργάνωσε το δίκτυο συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών της ρωσσικής στρατιάς) και μετά τη μάχη της Λειψίας (1813), του ανέθεσε την αποστολή για την απόσπαση της Ελβετίας από τη γαλλική κηδεμονία και την αποκατάσταση της Ενότητας της χώρας με τη θέσπιση νέου Συντάγματος.

      Αφού συνέταξε το Σύνταγμα της Ελβετίας που προέβλεπε την ουδετερότητά της (ο Καποδίστριας ήταν ο δημιουργός της Ελβετίας),  προσκλήθηκε στο Συνέδριο της Βιέννης ως το πιο χαμηλόβαθμο μέλος της ρωσσικής αντιπροσωπείας, διότι ο Τσάρος τον θεωρούσε ικανό να αντιμετωπίσει και εκεί, τον Μέττερνιχ, όπως τα κατάφερε στην Ελβετία.

Μέττερνιχ

       Στη διάρκεια του Συνεδρίου, ο Καποδίστριας εξελίχθη σε Α’ διπλωματικό σύμβουλο του Τσάρου και τέλος, σε Υπουργό επί των Εξωτερικών. Ο τυπικός διορισμός του εκδόθηκε το 1815.


Ο Καποδίστριας λοιπόν, θα μπορούσε να οργανώσει την Επανάσταση. Τί μας πείθει ότι το έκανε;



Η φλόγα της Επανάστασης



       Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι δεν άλλαξαν μόνο το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό, αλλά προκάλεσαν έντονες ανακατατάξεις και στα κατεχόμενα από τους Οθωμανούς Βαλκάνια. Η ρωσσο-τουρκική συνεργασία στα Επτάνησα κράτησε πολύ λίγο. Ο Ναπολέων κατευθυνόμενος στην Αίγυπτο, εξασφάλισε τη φιλία της Τουρκίας, την οποία σκόπευε να χρησιμοποιήσει και ως δύναμη αντιπερισπασμού των δυνάμεων της Ρωσσίας.


       Η ρωσσική διπλωματία απαντώντας, προκάλεσε τη Σερβική Επανάσταση του 1803, ενώ ακολουθώντας γαλλικές συμβουλές, η Τουρκία επετέθη στους πιθανούς Έλληνες επαναστάτες (επιχειρήσεις του Αλή Πασά κατά των Σουλιωτών, 1803-1804, και σφαγή των Καπεταναίων της Πελοποννήσου κατά τη διάρκεια της οποίας εξοντώθηκαν οι περισσότεροι Κολοκοτρωναίοι, ενώ ο Θεόδωρος σώθηκε στη Ζάκυνθο με τη βοήθεια των Μούρτζινων της Μάνης).

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

       Το 1806, άρχισε ο αναμενόμενος – μετά την ήττα των Ρώσσων στο Αούστερλιτς – ρωσσο-τουρκικός πόλεμος. Στα πλαίσιά του, οι Τούρκοι (ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων) με τη βοήθεια του Ναπολέοντα (διάθεση πυροβολικού) επιτέθηκαν στη Λευκάδα (Αγία Μαύρα).

       Η Ιόνιος Γερουσία έστειλε ως γενικό επίτροπο της Λευκάδας, τον «Καγκελλάριο» Ιωάννη Καποδίστρια, που οργάνωσε μαζί με τον Έλληνα Στρατηγό του ρωσσικού στρατού Παπαδόπουλο, τον πρώτο πραγματικό ελληνικό στρατό, προσλαμβάνοντας όχι μόνο τους Σουλιώτες, αλλά και τους Πελοποννήσιους και τους Ρουμελιώτες Καπεταναίους. Στα νώτα του Αλή δημιούργησε αντιπερισπασμούς συντονίζοντας τις επιθέσεις του Κατσαντώνη, του Ίσκου και άλλων. Για ενίσχυση της Α’ Επανάστασης των Σέρβων (1803-1808), ο Νίκος Τσάρας πραγματοποίησε τη μυθική προέλασή του από τον Όλυμπο προς τη Σερβία, σε συνεννόηση με τον Ρώσσο Ναύαρχο στο Αιγαίο, Σινιάβιν.

       Στη Λευκάδα, ο Καποδίστριας γνωρίστηκε με τον Μητροπολίτη Άρτας – αργότερα Ουγγροβλαχίας – Ιγνάτιο, πνευματικό πατέρα των Σουλιωτών (ο οποίος θα παραμείνει φίλος και συνεργάτης του ως το θάνατό του) και τον Κολοκοτρώνη, στον οποίο ανέθεσε πειρατικές επιδρομές με πλοία στο Αιγαίο.

       Ο Ιωάννης Καποδίστριας, που ασφαλώς ήταν μέτοχος της Μεγάλης Ιδέας για την αναγέννηση της Ελλάδας, στη συγκέντρωση των Καπεταναίων στην παραλία του Μαγεμένου της Λευκάδας, μετά την απόκρουση της επίθεσης του Αλή-Πασά (1807), τους είπε: «Συντόμως, η Πατρίς θα σας ξανακαλέσει για σκοπό πολύ υψηλότερο». Το «συντόμως» άργησε, γιατί ο Τσάρος, στη συμφωνία του Τελσίτ, παρέδωσε να νησιά στο Ναπολέοντα.

       Το 1807 λοιπόν, στα Νησιά ξανάρχονται οι Γάλλοι. Ο Καποδίστριας αποσύρεται. Ο Δ. Ρώμας όμως, μαζί με τον Κολοκοτρώνη, προτείνουν στο Γάλλο διοικητή των Νησιών τη συγκρότηση στρατιωτικής δύναμης, που θα εξοπλιζόταν από τους Γάλλους για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η Επανάσταση θα ήταν ελληνο-τουρκική. Σύμμαχος του Κολοκοτρώνη ήταν ο Λαλαίος Τούρκος Αλη-Φαρμάκης. Το σχέδιο σταματάει το 1809, όταν καταλαμβάνουν τα νησιά οι Άγγλοι.

       Η φλόγα της «Μεγάλης Ιδέας» αναθερμάνθηκε μετά τη νίκη της Ρωσσίας κατά του Ναπολέοντα. Στη διάρκεια του Συνεδρίου της Βιέννης, ο Καποδίστριας συναντιέται με όλους τους επιφανείς Έλληνες που συρρέουν εκεί  (Μητροπολίτης Ιγνάτιος, Άνθιμος Γαζής, Γεώργιος Σταύρου, Ανδρέας Μουστουξίδης, Φίλιππος Χατζής, αδελφοί Μπαλάκη, ο στρατηγός Δούκας που υπηρετούσε στον αυστριακό στρατό, ο Ιωάννης Μαυρογένης, πρόξενος της Τουρκίας στη Βιέννη και άλλοι, μεταξύ των ο Αθ. Τσακάλωφ). Άλλωστε, ο Καποδίστριας φρόντισε να γνωριστεί με την ελληνική κοινότητα από το 1811.


       Η μοίρα τα έφερε έτσι, ώστε στη Βιέννη, εκεί που γεννήθηκε το κίνημα του Ρήγα, να πάρει σάρκα και οστά το όραμα της ελευθερίας των Ελλήνων.



Η επαναστατική κίνηση



       Πρώτη κίνηση του Καποδίστρια στη Βιέννη ήταν η συγκρότηση της Φιλομούσου Εταιρείας, στην οποία πέτυχε να εντάξει ως μέλος και τον ίδιο τον Τσάρο. Δημιούργησε έτσι, ένα φορέα νόμιμο, μέσα απ’ τον οποίο μπορούσαν να δραστηριοποιούνται οι Έλληνες για τον Σκοπό, αλλά και να συλλέγουν χρήματα για τις τεράστιες μελλοντικές ανάγκες του αγώνα σ’ ένα «νόμιμο ταμείο».

       Το δεύτερο βήμα ήταν η δημιουργία του «παράνομου μηχανισμού», της Φιλικής Εταιρείας, που θα διοργάνωνε τον στρατό της Επανάστασης. Η αποστολή ανατέθηκε στους Τσακάλωφ και Σκουφά, που απευθύνθηκαν στις λαϊκές τάξεις. Η Φιλική Εταιρεία, όπως είπαμε, είχε αόρατη Αρχή, αλλά όχι αρχηγό. Όλων όμως, τα βλέμματα ήταν στραμμένα στον Καποδίστρια. Αν πρέπει η Αρχή να αποκτήσει πρόσωπα, αυτά ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Δ. Ρώμας, ο Ιγνάτιος και κάτω απ’ αυτούς ο Ανδρέας Μουστοξίδης, ο Αντώνιος Κομιζόπουλος εκ Φιλιππουπόλεως, έμπορος εις Μόσχαν, ο Άνθιμος Γαζής, ο Παναγιώτης Σέκερης, ο Νικόλαος Παξιμάδης Ιωαννίτης, μεγαλέμπορος εις Μόσχαν και ίσως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Οι Κομιζόπουλος και Παξιμάδης ανέλαβαν το έργο της συγκρότησης του επαναστατικού μηχανισμού μακράν του Καποδίστρια και αυτοί στρατολόγησαν τους Σκουφά και Τσακάλωφ. Ο ρόλος του Σέκερη είναι επίσης σημαντικός, αφού οι Σπηλιάδης και Αναγνωσταράς δούλευαν στην επιχείρηση του.
       Ο Γάλλος ευγενής Αύγουστος Ντε Λαγκάρντ, που μετά τη Γαλλική επανάσταση, έγινε «διάσημος» κοσμικός εμιγκρέ των ευρωπαϊκών αυλών, στα απομνημονεύματα του για το συνέδριο της Βιέννης (Παρίσι 1843), γράφει εκτενώς για τους δύο διασήμους Έλληνας του συνεδρίου, τον Καποδίστρια και τον Υψηλάντη και αναφερόμενος στις προσπάθειες προς απελευθέρωσιν της Ελλάδος, αναφέρεται στην «Εταιρεία του Ρήγα», σε μία δευτέρα μυστική εταιρεία πού εσχηματίσθει εις την Ιταλία με στόχο να αξιοποιήσει την γαλλική επαναστατική πολιτική και επισημαίνει:
       ...« Όταν ολόκληρος η Ευρώπη ησχολείτο εις την Βιέννην, με τη διαμόρφωσιν της νέας ευρωπαϊκής τάξεως, εσχηματίσθη μια Τρίτη Ελληνική Εταιρεία. Η νέα Εταιρεία ωργανώθει υπό την σημαίαν της θρησκείας και επιζητούσε την υποστήριξιν του Τσάρου. Ωνομάσθη «Εταιρεία των Φιλομούσων». Το έμβλημά της ήτο ένας δακτύλιος επί του οποίου είχαν χαράξει μία γλαύκα και τον Κένταυρο Χείρωνα… Η στολή των μελών ήταν ολόμαυρη και συνοδεύετο από σκούφο, επί του οποίου απεικονίζονταν μια νεκροκεφαλή και υπ’ αυτήν δύο οστά σταυροειδώς τοποθετημένα. Τα χρώματα της εταιρείας ήταν άσπρο-μαύρο- κόκκινο. Η εταιρεία αυτή έφθασε να αριθμεί 60,000 μέλη. Είχε τέσσαρας μυστικές τάξεις. Ένας πέπλος βαθύτατου μυστηρίου εκάλυπτε την φύσιν της,…
       ...Εις των φλογερωτέρων υποστηρικτών της ήταν ο μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος. Ο Υψηλάντης ήταν εις εκ των πρώτων μυστών της.

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης

Δύο αναγκαίοι φόνοι και μια θυσία



       Όταν το επαναστατικό κλίμα ανέβηκε πολύ στην Πελοπόννησο, άρχισαν να φθάνουν απεσταλμένοι προς τον Καποδίστρια. Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης έστειλε τον Κυριάκο Καμαρινό. Προς αυτόν ο Καποδίστριας είπε – σύμφωνα με τον Σπηλιάδη – ότι «πρέπει να εξωθηθεί σε Επανάσταση κάποιος Τούρκος και οι Έλληνες να συμμαχήσουν μαζί του, ενώ στη Μάνη να συγκεντρώνονται δυνάμεις σε αναμονή των εξελίξεων». Ο Καμαρινός δεν κατάλαβε το μήνυμα και κατερχόμενος από την Αγία Πετρούπολη προς Οδησσό διέδιδε μόνο αυτά που του είπε ο Καποδίστριας για την αρνητική  στάση του Τσάρου Αλεξάνδρου προς τις επαναστάσεις. Ο Καμαρινός εκτελέστηκε πριν πάει στην Πελοπόννησο.


       Ένας άλλος τυχοδιώκτης, ο Νικόλαος Γαλάτης (μακρινός ανηψιός του Καποδίστρια), ένας από τους πρώτους που στρατολογήθηκαν από τον Σκουφά, επισκέφθηκε τον Καποδίστρια για να πάρει απ’ αυτόν το «χρίσμα του πρώτου» στην Εταιρεία. Ο Γαλάτης εκτελέστηκε από τον Τσακάλωφ κοντά στις Σπέτσες.

       Στο τέλος του 1819 ή τις αρχές του 1820, ο Καποδίστριας δέχθηκε στην Πετρούπολη τον Ξάνθο (η ακριβής ημερομηνία δεν είναι απόλυτα διασταυρωμένη) και του υπέδειξε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη ως ηγέτη της Φιλικής Εταιρείας.

Τσάρος Νικόλαος Ι

       Ο ίδιος ο Υψηλάντης, στην επιστολή του λίγο πριν τον θάνατό τους προς τον Τσάρο Νικόλαο Α' το 1827, γράφει ότι ο Καποδίστριας τον συμβούλευσε και τον παρακίνησε να ξεκινήσει (Δεσποτόπουλος, "Ο Κυβερνήτης Καποδίστριας και Απελευθέρωση της Ελλάδας", 1996). Όπως γράφει η Ανίτα Πρασά, "Ο Καποδίστριας θέλησε να χρησιμοποιήσει τον Υψηλάντη, επειδή ήταν στρατηγός του ρωσσικού στρατού και οικείος του Αυτοκράτορα και με την έναρξη των εχθροπραξιών θα επιδεινώνονταν οι σχέσεις Ρωσσίας-Τουρκίας, ώστε να μπορέσει ο Καποδίστριας να παρασύρει τον Τσάρο σε πόλεμο με την Τουρκία".

       Το 1820 στην Πολωνία, ο Καποδίστριας δέχθηκε τον Παναγιώτη Κρεββατά. Αυτός μετέφερε στον Υψηλάντη – που στο μεταξύ είχε αναλάβει επίτροπος της Φιλικής Εταιρείας – το μήνυμα για έναρξη της Επανάστασης από τη Μολδοβλαχία.

       Ο Υψηλάντης, στις αφηγήσεις του προς την κόμισσα Λούλου Τύρχαϊμ και τη μεγαλύτερη αδερφή της Κωνσταντία, σύζυγο του πρεσβευτού της Ρωσσίας στη Βιέννη Αντρέι Ραζουμόφσκι, έλεγε ότι συναντήθηκε με τον Καποδίστρια πριν κηρύξει την Επανάσταση και ότι του εξέθεσε την πρόθεσή του να αρχίσει την εξέγερση από τη Μολδοβλαχία (κυρίως διότι περίμενε βοήθεια από τη Ρωσσία) και ότι ο Καποδίστριας, όπως γράφει ο Υψηλάντης, «συμφώνησε μαζί του και τον ενθάρρυνε». (Στα δικά του υπομνήματα στον Τσάρο Νικόλαο και στους πρέσβεις των  Μεγάλων Δυνάμεων, ο Καποδίστριας αναφέρεται στη συνάντηση αυτή και λέει ότι τον απέτρεψε. Και τα δύο κείμενα είναι διπλωματικά κείμενα, που υπηρετούν έναν εν εξελίξει σκοπό και δεν είναι αυτοβιογραφικά – όπως ορισμένοι... πιστεύουν – και γι’ αυτό ο Καποδίστριας γράφει αυτό που συμφέρει και όχι την αλήθεια).
       Για τη σχέση Καποδίστρια - Υψηλάντη γράφει η Βαρώνη Λουλού Τυρχάιμ (μετάφραση από τα γερμανικά του Καθηγητή Π.Κ.Ενεπεκίδη). Λουλού Τυρχάιμ «Η ΖΩΗ ΜΟΥ - αναμνήσεις 1788-1819», Μόναχο 1913-1914.
       «Κάθε ημέρα - μετά τον Νοέμβριο του 1827 - μας διηγόταν ο Υψηλάντης ένα μέρος της πικρής του μοίρας……Ε, λοιπόν, ο Καποδίστριας δυστυχώς δεν είναι εντελώς ανεύθυνος για την μοίρα του Υψηλάντου.
       …Κατά τα άλλα, οι συμβουλές του Καποδίστρια, στον οποίο είχε τυφλή εμπιστοσύνη ο Υψηλάντης, είχαν βέβαια, έναν σκοπό: πώς να εξυπηρετήση την πατρίδα του. Το1821 ο Καποδίστριας θυσίασε απλούστατα έναν φίλο του…….
       ….Τον χειμώνα του1819-20, όταν εμείς (σ.σ η Λουλού και η Κατερίνα) βρισκόμαστε στη Ρωσία, ήρθε  ο Υψηλάντης στην Πετρούπολη με μόνο σκοπό να μας δει. Όταν τότε, αρρώστησε για πολλές εβδομάδες, τον επισκέφθηκαν μερικά επίσημα πρόσωπα της «Εταιρείας», …και αυτοί του ανέθεσαν χωρίς πολλές διατυπώσεις και εν ονόματι των συμπατριωτών των την αρχηγία . ..Ο Υψηλάντης τους παρακάλεσε να του δώσουν τρεις μέρες καιρό για να σκεφθεί την υπόθεση και να μιλήσει με τον Καποδίστρια…..Ο Καποδίστριας, που ήταν πληροφορημένος για όλα, επεδοκίμασε με ενθουσιώδη λόγια την πατριωτική επιθυμία τού φίλου το και του είπε, ότι και αν η ευρωπαϊκή πολιτική δε θα επέτρεπε στον Τσάρο να κηρυχθεί ανοικτά υπέρ της ελληνικής υποθέσεως, η καρδιά του θα είναι πέρα για πέρα με τους Έλληνες.
       … « Παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις, ο Υψηλάντης ζήτησε να μιλήσει με τον Τσάρο, αλλά ο Καποδίστριας τον εμπόδισε…τον απέτρεψε μάλιστα, από το ν’ αποχωρήσει από το ρωσικό στρατό, με τη δικαιολογία ότι το διάβημα αυτό θ’ απεθάρρυνε τους Έλληνας της Πελοποννήσου, που έβλεπαν στο αξίωμά του, ως Ρώσου αξιωματικού, μία απόδειξη της προστασίας του Τσάρου.»…
       ….«.Ο Υψηλάντης, αφού τελείωσε το σχέδιο των επιχειρήσεων, το έδειξε στον Καποδίστρια, που έμεινε τόσο ικανοποιημένος, ώστε πήδηξε από τη χαρά του, τον αγκάλιασε και τον εγέμισε με εγκώμια.»


Ο επαναστάτης μοναχός



       Ας συνοψίσουμε τί ξέρουμε. Η μεγάλη Ελληνική Επανάσταση συνδέεται άμεσα με το κίνημα του Ρήγα, το οποίο συνεχίστηκε από τη Φιλόγενο Στοά της Κέρκυρας. Μετά τη δεύτερη κατάληψη της Κέρκυρας από τους Γάλλους, ο Ιωάννης έφυγε στη Ρωσσία. Είναι αυτονόητο, ότι ο Ιωάννης ανέλαβε το ιερό χρέος ολοκλήρωσης της Μεγάλης Ιδέας. Μόλις πήγε στην Πετρούπολη, έφτασε δίπλα του ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος. Ακολουθώντας τους συνωμοτικούς κανόνες – και κατά το πρότυπο των Ναϊτών – ίδρυσε στη Βιέννη τη Φιλόμουσο εταιρεία, που ήταν «μετωπική οργάνωση». Στη Βιέννη φαίνεται ότι ανέλαβε και τυπικά το υψηλό του καθήκον, που τον υπέβαλε στο μοναχικό σχήμα. Λίγο μετά, συναποφασίζει την ίδρυση του «στρατιωτικού βραχίονα». Της Φιλικής Εταιρείας.


       Το ότι περιεβλήθη το μοναχικό σχήμα φαίνεται – όχι μόνο φυσικά από τα μαύρα ρούχα που φόραγε μονίμως – αλλά από την αιφνίδια ανακοίνωσή του στη Ρωξάνη Στρούτζα, ότι δεν μπορεί να την παντρευτεί, ενώ όλη η ρωσσική αυλή περίμενε αυτόν το γάμο. Όπως γράφει η καθηγήτρια Ελένη Κούκου, της είπε: «Πρέπει να προσφέρω τον εαυτό μου θυσία στους Αγώνες για την πατρίδα μας, για την Ελλάδα και αυτόν τον δρόμο της θυσίας πρέπει να τον βαδίσω μόνος μου».

Πατριάρχης Γρηγόριος Ε'

Στρατηγός Μακρυγιάννης

       Το επαναστατικό κέντρο εγκαταστάθηκε γύρω από τον Καποδίστρια στη Ρωσσία, αφού αυτός ανέλαβε την υλοποίηση του οράματος. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ – σύμφωνα με τον Μακρυγιάννη – απέστειλε στον Καποδίστρια τον Έλληνα αξιωματικό του ρωσσικού στρατού Λεονταρίδη, κομιστή όσων μυστικών του Ρήγα διεφύλαττε το Πατριαρχείο. Ο Λεονταρίδης στη συνέχεια έγινε μοναχός και δημιούργησε μοναστήρι στη Μολδαβία που εξελίχθηκε σε κέντρο της επαναστατικής κίνησης. Στη Ρωσσία, η Στοά «Οβίδιος» στο Κισινέφ ήταν το κέντρο της Ελληνικής Επανάστασης. Είναι ενδιαφέρον, ότι ο Καποδίστριας μεσολάβησε να εξοριστεί ο Πούσκιν στο Κισινέφ και όχι στον Καύκασο. Εκεί συντάχθηκε – εκ της γαλλικής – το Σύνταγμα της μελλοντικής Ελληνικής Δημοκρατίας.

Αλέξανδρος Πούσκιν

       Ο Καποδίστριας είχε ήδη την εμπειρία του Πρωθυπουργού της Ιονίου Πολιτείας, του Αρχιστράτηγου της Λευκάδας, του επικεφαλή της Αντικατασκοπίας της ρωσσικής Στρατιάς, που αντιμετώπισε τον Ναπολέοντα, και τη μεγάλη πείρα του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσσίας.

       Ξέρουμε ήδη, ποιος σκέφθηκε τους δύο αντιπερισπασμούς και ποιος και γιατί επέλεξε την Πελοπόννησο ως κύρια εστία της Επανάστασης. Ξέρουμε και με ποιους μηχανισμούς (Ιγνάτιος, πνευματικός ηγέτης Σουλιωτών) πείστηκαν οι Τζαβελαίοι και οι Μποτσαραίοι να συμπολεμήσουν με τον σφαγέα των Σουλιωτών Αλή-Πασά. Ξέρουμε ακόμα, από τα αρχεία της αυστριακής μυστικής αστυνομίας, ότι ο Γεώργιος Σταύρου, συνεργάτης του Καποδίστρια, ήταν ο μυστικός εκπρόσωπος του Αλή στη Βιέννη. Αυτό είναι ένα απ’ τα κλειδιά για να καταλάβουμε την Επανάσταση του Αλή-Πασά. Ένα δεύτερο κλειδί είναι οι συμβουλές των Ελλήνων του περιβάλλοντός του, τους οποίους καθοδηγούσε ο Δ. Ρώμας.


Η Μεγάλη Ελλάδα



       Το σχέδιο του Καποδίστρια που έχει εκφραστεί στο υπόμνημά τους προς τις Μεγάλες Δυνάμεις ήταν η ελευθερία της Μεγάλης Ελλάδας. (Πελοπόννησος, Ήπειρος, Μακεδονία, Κρήτη, Σμύρνη). Πίστευε ότι θα μπορούσε αξιοποιώντας τη θέση του να πετύχει στα συνέδρια του Τροπάου ή αργότερα της Βερόνας να    επιβληθεί η αυτονομία της Ελλάδας με τη βοήθεια του Τσάρου. Όταν κατάλαβε ότι αυτό ήταν αδύνατο, πήγε στη Γενεύη (που του χρώσταγε πολλά) και διηύθυνε απ’ εκεί, σαν πραγματικά μεγάλος ηγέτης της «εξόριστης Κυβέρνησης», τον Αγώνα της Ελλάδας οργανώνοντας και τη διεθνή βοήθεια και το κίνημα του Φιλελληνισμού.


       Είναι εκπληκτικό το κείμενό του προς τον Τσάρο Νικόλαο, όπου γράφει ότι πήγε στην Ελβετία «για να τον ξεχάσει ο κόσμος», αλλά «ήρχοντο προς αυτόν ζητούντες βοηθήματα οι Έλληνες, οι εκδιωχθέντες από τους τόπους τους» και μνημονεύει επί τη ευκαιρία, τις καταστροφές της Χίου, της Κύπρου, των Κυδωνιών και των Ψαρών.

       Όταν η Επανάσταση πέτυχε με διπλωματικά μέσα (Πρωτόκολο του Λονδίνου της 6ης Ιουλίου του 1827, που υπέγραψαν Ρωσσία, Αγγλία και Γαλλία), ο Καποδίστριας ανέλαβε Κυβερνήτης του μικρού Κράτους που δημιουργήθηκε. Σε όλες τις επαναστάσεις του κόσμου, σε όλη την γραπτή ιστορία, οι ηγέτες των επαναστατικών κινημάτων, όταν επικρατούν, αναλαμβάνουν τη διοίκηση του κράτους. Μόνο στην επίσημη ελληνική ιστορία γράφεται (από τους συνεργάτες των ξένων), ότι ο κυβερνήτης δεν ήταν και ο αρχηγός της Επανάστασης.

       Είναι αξιοπερίεργο, ότι ενώ στο πρωτόκολλο του Λονδίνου υπάρχουν τρεις συμβαλλόμενοι, υπέρ ενός τέταρτου μέρους (της επαναστατημένης Ελλάδας) και κατά ενός πέμπτου (της Τουρκίας), η επίσημη ιστορία δεν υπογραμμίζει τον ρόλο του Καποδίστρια σ’ αυτήν τη διπλωματική συμφωνία. Πρέπει να σημειωθεί και ο ειδικός ρόλος του Δ. Ρώμα για την αλλαγή της Αγγλικής πολιτικής. Αυτό όμως, το πέτυχε αποδεχόμενος την Αγγλική κυριαρχία επί της Ελλάδας, κάτι που ποτέ δε δέχθηκε ο Καποδίστριας.


Ο θάνατος του μεγάλου ηγέτη



       Στις 29 Σεπτεμβρίου 1831 με το Γρηγοριανό ημερολόγιο /11 Οκτωβρίου με το Ιουλιανό, ο δημιουργός της σύγχρονης Ελλάδας, ο πρώτος Κυβερνήτης της, ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο, μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα.

       Πέρασαν 172 χρόνια από αυτήν την πολιτική δολοφονία, που έγινε για να ανακοπεί η πορεία που είχε χαράξει ο Ιωάννης Καποδίστριας για το ελληνικό Έθνος και ο φάκελος στα Βρεττανικά αρχεία που περιέχει τα σχετικά με τη δολοφονία του Καποδίστρια έγγραφα, παραμένει άκρως απόρρητος, ενώ η ελληνική επίσημη ιστορία επαναλαμβάνει άκριτα τις παραβλέψεις της «επίσημης ανάκρισης» του 1831.

Γεώργιος Μαυρομιχάλης

       Για 172 χρόνια, ακόμα λέγεται ότι τον δολοφόνησαν οι Μαυρομηχαλαίοι που στέκονταν μακριά του, ενώ βλήθηκε εξ επαφής, όπως περιγράφεται στη νεκροψία, ενώ το μαχαίρι του Γιώργου Μαυρομηχάλη – που βρίσκεται στα όργανα του εγκλήματος – είναι προφανώς μικρότερο από το τραύμα που διεπίστωσαν οι γιατροί που έκαναν τη νεκροψία (Δημήτριος Κοκκινάκης "Ποιοι δολοφόνησαν τον Καποδίστρια;").


       Είναι καιρός πια, 172 χρόνια μετά τον θάνατό του, να αποκαλυφθεί σε όλη της την έκταση η οργανωμένη επιχείρηση συγκάλυψης, αποσιώπησης και παραποίησης της ιστορικής αλήθειας σε ό, τι αφορά στον Καποδίστρια, η οποία άρχισε αμέσως μετά το θάνατό του και που συνεχίζεται ως και σήμερα.


       Ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η σιωπή των συνεργατών του Καπποδίστρια. Γιατί δεν έγραψε ο Μητροπολίτης Ιγνάτιος; Γιατί δεν έγραψαν ο Ανδρέας Μεταξάς και ο Ανδρέας Μουστοξύδης; Ο Τσακάλωφ;

       Η απάντηση είναι απλή. Το μυστικό κίνημα του Καποδίστρια δεν αποδέχθηκε την ήττα του μετά τη δολοφονία του ηγέτη του. Παρέμεινε ενεργό κρατώντας ζωντανή την φλόγα της εθνικής ιδέας και δεν είχε κανένα λόγο να αποκαλύψει τα μυστικά του στους αντιπάλους του απλά και μόνο για την ιστορική δικαίωση. Οι επαναστάτες κάνουν πολιτική και όχι ιστορία. Άλλωστε εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι Έλληνες είχαν συνείδηση ότι την Επανάσταση την οργάνωσε ο Καποδίστριας.

       Ένα μέρος των πρωταγωνιστών... που γνώριζαν, πέρασε στους αντιπάλους του με πρώτους και καλύτερους τον Δ. Ρώμα και τον Γ. Σταύρου. Ο Σκουφάς πέθανε πριν την Επανάσταση. Ο Τσακάλωφ ήταν βουλευτής στην Εθνική Συνέλευση του Άργους (είχε διοριστεί από τον Καποδίστρια υπάλληλος του Γενικού Φροντιστηρίου του κράτους) και μετά τον θάνατο του Καποδίστρια εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα και εγκατεστάθηκε στη Μόσχα, όπου πέθανε το 1851. Ο Κολοκοτρώνης ισορροπούσε πάντα ανάμεσα στον Ρώμα και τον Καποδίστρια.

       Για να φωτίσουμε ακόμα περισσότερο τα παρασκήνια της δολοφονίας, σημειώνουμε ότι ο Σεβάσμιος της Στοάς της Επτανήσου με έδρα τη Ζάκυνθο, κόμης Διονύσιος Ρώμας, ήταν ο σκοτεινός ηγέτης της αγγλικής παράταξης και προτάθηκε ως αντίπαλος υποψήφιος κυβερνήτης στην Εθνοσυνέλευση, που εξέλεξε τον Καποδίστρια.

       Μήπως αν ανοίξουν τα απόρρητα αρχεία του Μεγάλου Βασιλείου, μάθουμε κάτι για την σχέση του Ρώμα με τους ανθρώπους που πραγματικά δολοφόνησαν τον Καποδίστρια, διότι οι Μαυρομιχαλαίοι απλά ήταν παρόντες στη δολοφονία και χρησιμοποιήθηκαν από τους οργανωτές ως «οι ένοχοι», που συνελήφθησαν επ’ αυτοφόρω για να κλείσει η υπόθεση. Ο Ρώσσος Πρέσβυς Ριμποπιέρ, στην έκθεσή του για τη δολοφονία του Καποδίστρια, γράφει ότι δεν έχει καμμία αμφιβολία ότι η «δολοφονική χειρ εξοπλίσθη παρά της Αγγλίας». Μπορούμε να σημειώσουμε ακόμα, ότι η απόφαση δολοφονίας του Καποδίστρια ελήφθη σε πολύ υψηλά επίπεδα και δεν αποφασίστηκε στην Ελλάδα. Ίσως ανάμεσα στα απόρρητα έγγραφα βρίσκεται και το σχετικό ντοκουμέντο.

mystica.gr

Ὅταν οἱ Ἑλληνίδες εἶχαν ἀκόμη κι ἐσώρουχα

Ὅταν οἱ «πολιτισμένες» Εὐρωπαῖες κυκλοφοροῦσαν ξεβράκωτες, πρὶν ἀπὸ ἐκατοντάδες χρόνια, οἱ Ἑλληνίδες εἶχαν ἐσώρουχα….  


 

  


  


Κι ὄχι μόνον… 

 


Καὶ βαράκια ἔκαναν…

Καὶ πετόσφαιρα (βόλεϋ) ἔπαιζαν…  


 


Εἶχαν μίαν ἄλλην ἀντίληψιν γιὰ τὶς καθημερινές τους ἐνασχολήσεις. Κι ὁπωσδήποτε, αὐτὲς οἱ καθηρινὲς ἐνασχολήσεις δὲν ἐμπεριεῖχαν μέσα τους τὴν …σαπίλα. Οὔτε τὴν δουλεία… Ἤ τὸν ἐγκλεισμό… Ἤ τὴν ἀπομόνωσιν…
Ἔχω τὴν ἐντύπωσι πὼς μᾶς δείχνουν πολλοὺς δρόμους… Μὰ περισσότερο ὅλων μᾶς δείχνουν τὸ τὶ πρέπει νὰ κρατήσουμε καὶ τὶ νὰ πετάξουμε.