Η εν Δελφοίς σοφία

 

 Δελφικά Παραγγέλματα 

Αριθμούνται σε 145 και αποτελούνται από 2 εως 5 λέξεις εμποτισμένες με σοφία. Οι σοφοί που τα παρέδωσαν είναι οι:

Θαλής ο Μιλήσιος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Βίας ο Πριηνεύς, Σόλων ο Αθηναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χείλων ο Λακεδαιμόνιος.

Ήταν χαραγμένα στους Δελφούς, στον πρόσθιο τοίχο του Πρόναου ή επί των παραστάδων της πύλης του μεγάλου ναού ή επί του υπέρθυρου ή επί των πολλών στηλών, που είχαν τοποθετηθεί στις πλευρές του ναού περιμετρικά.

Τα 2 παραγγέλματα ( ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ και ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ) βρεθήκαν στον πρόναο του Ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς εκατέρωθεν του ιερού γράμματος Ε.

ΕΠΟΥ ΘΕΩ . Να ακολουθείς τον Θεό.

ΘΕΟΥΣ ΣΕΒΟΥ. Να σέβεσαι τους θεούς.

ΓΟΝΕΙΣ ΑΙΔΟΥ. Να σέβεσαι τους γονείς σου.

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΝ ΑΙΔΟΥ. Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους.

ΙΚΕΤΑΣ ΑΙΔΟΥ. Να σέβεσαι τους ικέτες.

ΣΕΑΥΤΟΝ ΑΙΔΟΥ. Να σέβεσαι τον εαυτό σου.

ΦΟΝΟΥ ΑΠΕΧΟΥ. Να μη φονεύεις.

ΟΡΚΩ ΜΗ ΧΡΩ. Να μην ορκίζεσαι.

ΟΥΣ ΤΡΕΦΕΙΣ, ΑΓΑΠΑ. Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις.

ΕΣΤΙΑΝ ΤΙΜΑ. Να τιμάς το σπίτι σου.

ΓΑΜΟΥΣ ΚΡΑΤΕΙ. Να σέβεσαι τον γάμο σου.

ΓΑΜΕΙΝ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙΡΟΝ ΓΝΩΘΙ. Να παντρεύεσαι την κατάλληλη στιγμή.

ΕΞ ΕΥΓΕΝΩΝ ΓΕΝΝΑ. Να προσπαθείς να συγγενεύσεις με καλούς ανθρώπους.

Ο ΜΕΛΛΕΙΣ ΔΟΣ. Να δίνεις αυτό που πρόκειται να δώσεις.

ΗΤΤΩ ΥΠΕΡ ΔΙΚΑΙΟΥ. Να μάχεσαι ( ή να καταβάλλεσαι ) για το δίκαιο.

ΦΡΟΝΕΙ ΘΝΗΤΑ . Να σκέφτεσαι όπως αρμόζει σε θνητό.

ΕΥ ΠΑΣΧΕ ΘΝΗΤΟΣ. Να υπομένεις ό,τι συμβεί ως θνητός.

ΑΡΧΕ ΣΕΑΥΤΟΥ. Να κυριαρχείς στον εαυτό σου.

ΘΥΜΟΥ ΚΡΑΤΕΙ. Να συγκρατείς το θυμό σου.

ΟΜΙΛΕΙ ΠΡΑΩΣ. Να ομιλείς με πραότητα.

ΗΔΟΝΗΣ ΚΡΑΤΕΙΝ. Να είσαι εγκρατής.

ΓΛΩΤΤΑΝ ΙΣΧΕ. Nα συγκρατείς τη γλώσσα σου.

ΓΛΩΤΤΗΣ ΑΡΧΕ. Να κυριαρχείς στη γλώσσα σου.

ΜΗ ΘΡΑΣΥΝΟΥ. Μην είσαι θρασύς.

ΑΡΡΗΤΑ ΜΗ ΛΕΓΕ. Μην αποκαλύπτεις μυστικά.

ΛΕΓΕ ΕΙΔΩΣ. Να μιλάς όταν γνωρίζεις.

ΟΦΘΑΛΜΟΥ ΚΡΑΤΕΙ. Να ελέγχεις ό,τι βλέπεις.

ΠΙΝΩΝ ΑΡΜΟΖΕ. Όταν πίνεις να είσαι συγκρατημένος.

ΑΚΟΥΣΑΣ ΝΟΕΙ. Να κατανοείς αφού ακούσεις.

ΦΡΟΝΗΣΙΝ ΑΣΚΕΙ. Να καλλιεργείς τη φρόνηση.

ΜΕΛΕΤΕΙ ΤΟ ΠΑΝ. Να μελετάς τα πάντα.

ΒΟΥΛΕΥΟΥ ΧΡΟΝΩ. Να υπολογίζεις τον χρόνο.

ΓΝΟΥΣ ΠΡΑΤΤΕ. Να πράττεις με επίγνωση, με αυτογνωσία.

ΠΑΣΙ ΔΙΑΛΕΓΟΥ. Να συνδιαλέγεσαι με όλους.

ΑΚΟΥΕ ΠΑΝΤΑ. Να ακούς τα πάντα.

ΑΚΟΥΩΝ ΟΡΑ. Όταν ακούς, να βλέπεις.

ΔΟΞΑΝ ΔΙΩΚΕ. Να επιδιώκεις τη δόξα.

ΔΟΞΑΝ ΜΗ ΛΕΙΠΕ. Να μην αποφεύγεις τη δόξα.

ΚΑΛΟΝ ΛΕΓΕ. Να λες το ορθό, το δίκαιο, την αλήθεια.

ΠΑΝΤΑΣ ΕΥΛΟΓΕΙ. Να λες καλά λόγια για όλους.

ΕΥΓΕΝΕΙΑΝ ΑΣΚΕΙ. Να ασκείσαι στην ευγένεια.

ΦΙΛΟΦΡΟΝΕΙ ΠΑΣΙΝ. Να έχεις φιλικά αισθήματα για όλους.

ΕΥΠΡΟΣΗΓΟΡΟΣ ΓΙΝΟΥ. Να είσαι ευπροσήγορος και παρηγορητικός.

ΕΥΦΗΜΟΣ ΙΣΘΙ. Να έχεις καλή φήμη.

ΕΥΦΗΜΙΑΝ ΑΣΚΕΙ. Να χρησιμοποιείς την καλή σου φήμη ( προκειμένου να επηρεάσεις καταστάσεις ).

ΦΥΛΑΚΗΝ ΠΡΟΣΕΧΕ. Να είσαι σε εγρήγορση ( να μην εφησυχάζεις, να είσαι σε επιφυλακή ).

ΟΜΟΙΟΙΣ ΧΡΩ. Να συναναστρέφεσαι με τους όμοιους σου.

ΟΡΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. Να κοιτάς ( προνοείς ) το μέλλον σου.

ΥΒΡΙΝ ΜΙΣΕΙ. Να μισείς την ύβρη.

ΕΥΧΟΥ ΔΥΝΑΤΑ. Να εύχεσαι όσα μπορούν να γίνουν.

ΧΡΗΣΜΟΥΣ ΘΑΥΜΑΣΕ. Να εκτιμάς τους χρησμούς.

ΦΙΛΟΙΣ ΒΟΗΘΕΙ. Να βοηθάς τους φίλους.

ΦΙΛΙΑΝ ΑΓΑΠΑ. Να αγαπάς τη φιλία.

ΦΙΛΟΙΣ ΕΥΝΟΕΙ. Να ευνοείς (βοηθάς) τους φίλους.

ΦΙΛΙΑΝ ΦΥΛΑΤΤΕ. Να διατηρείς τη φιλία.

ΦΙΛΩ ΧΑΡΙΖΟΥ. Να είσαι πάντα διαθέσιμος στους φίλους.

ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΔΙΔΑΣΚΕ. Να διδάσκεις τους νεότερους.

ΥΙΟΥΣ ΠΑΙΔΕΥΕ. Να εκπαιδεύεις τα παιδιά σου.

ΣΟΦΙΑΝ ΖΗΤΕΙ. Να αναζητάς τη σοφία.

ΜΑΝΘΑΝΩΝ ΜΗ ΚΑΜΝΕ. Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις.

ΓΝΩΘΙ ΜΑΘΩΝ. Να γνωρίζεις αφού μάθεις (να αποκτάς γνώση, να γνωρίζεις από τις εμπειρίες).

ΣΟΦΟΙΣ ΧΡΩ. Να συναναστρέφεσαι με σοφούς ή να χρησιμοποιείς τη σοφία τους.

ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ ΓΙΝΟΥ. Να αγαπάς τη σοφία.

ΣΑΥΤΟΝ ΙΣΘΙ. Να είσαι ο εαυτός σου.

ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ. Να γνωρίζεις τον εαυτό σου.

ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΝΤΕΧΟΥ. Να προσηλώνεσαι στην εκπαίδευσή σου και να υπομένεις τις δυσκολίες της.

ΗΘΟΣ ΔΟΚΙΜΑΖΕ. Να επιδοκιμάζεις το ήθος.

ΤΕΧΝΗ ΧΡΩ. Να ασκείς ή να χρησιμοποιείς την τέχνη. 

ΕΥΕΡΓΕΣΙΑΣ ΤΙΜΑ. Να εκτιμάς τις ευεργεσίες που σου γίνονται.

ΑΓΑΘΟΥΣ ΤΙΜΑ. Να τιμάς τους αγαθούς.

ΕΠΑΙΝΕΙ ΑΡΕΤΗΝ. Να επαινείς τον ενάρετο. 
ΤΥΧΗΝ ΝΟΜΙΖΕ. Να έχεις κατά νου το τυχαίο που θα συμβεί. 

ΤΥΧΗ ΜΗ ΠΙΣΤΕΥΕ. Να μην πιστεύεις στην τύχη ή να μη γίνεσαι τυχοδιώκτης.ΤΥΧΗΝ ΣΤΕΡΓΕ. Να αποδέχεσαι την τύχη (τα μοιραία γεγονότα - ατυχίες της ζωής σου).

ΕΓΓΥΗΝ ΦΕΥΓΕ. Να αποφεύγεις να εγγυάσαι για κάποιον ή για κάτι.

ΧΑΡΙΝ ΕΚΤΕΛΕΙ. Να υπηρετείς την Χάρη.

ΕΥΤΥΧΙΑΝ ΕΥΧΟΥ. Να εύχεσαι ευτυχία.

ΟΝΕΙΔΟΣ ΕΧΘΑΙΡΕ. Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό.

ΥΒΡΙΝ ΑΜΥΝΟΥ. Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη.

ΠΡΑΤΤΕ ΔΙΚΑΙΑ. Να πράττεις δίκαια.

ΚΡΙΝΕ ΔΙΚΑΙΑ. Να κρίνεις δίκαια.

ΑΔΙΚΕΙΝ ΜΙΣΕΙ. Να μισείς την αδικία.

ΑΔΩΡΟΔΟΚΗΤΟΣ ΔΙΚΑΖΕ. Να δικάζεις χωρίς δωροδοκία. 

ΑΙΤΙΩ ΠΑΡΟΝΤΑ. Να αιτιολογείς όσα σου συμβαίνουν.

ΥΙΟΙΣ ΜΗ ΚΑΤΑΘΑΡΡΕΙ. Να μην αποκαρδιώνεις τα παιδιά σου. 

ΚΟΙΝΟΣ ΓΙΝΟΥ. Να είσαι κοινωνικός. 

ΑΠΟΚΡΙΝΟΥ ΕΝ ΚΑΙΡΩ. Να αποκρίνεσαι εγκαίρως.

ΠΡΑΤΤΕ ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΩΣ. Να πράττεις με σιγουριά (δίχως αμφιβολίες).ΕΛΠΙΔΑ ΑΙΝΕΙ. Να δοξάζεις την ελπίδα.

ΤΩ ΒΙΩ ΜΑΧΟΥ. Να μάχεσαι για τη ζωή. 

ΑΤΥΧΟΥΝΤΙ ΣΥΝΑΧΘΟΥ. Να συμπάσχεις με τον δυστυχή. 

ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ. Να κάνεις οικονομία στον χρόνο σου.

ΠΕΡΑΣ ΕΠΙΤΕΛΕΙ ΜΗ ΑΠΟΔΕΙΛΙΩΝ. Μη διστάζεις να τελειώνεις ό,τι αρχίζεις. 

ΕΠΙΤΕΛΕΙ ΣΥΝΤΟΜΩΣ. Να ολοκληρώνεις το έργο σου χωρίς αναβολή.

ΚΑΙΡΟΝ ΠΡΟΣΔΕΧΟΥ. Να αποδέχεσαι τον χρόνο. 
ΓΗΡΑΣ ΠΡΟΣΔΕΧΟΥ. Να αποδέχεσαι το γήρας.

ΑΜΑΡΤΑΝΩΝ ΜΕΤΑΝΟΕΙ. Να μετανοείς όταν αστοχείς - αποτυγχάνεις. 

ΕΡΙΝ ΜΙΣΕΙ. Να μισείς την έριδα (φιλονικία).

ΟΜΟΝΟΙΑΝ ΔΙΩΚΕ. Να επιδιώκεις την ομόνοια. 
ΒΙΑΣ ΜΗ ΕΧΟΥ. Να μην είσαι βίαιος. 

ΒΙΑΝ ΜΗΔΕΝ ΠΡΑΤΤΕΙΝ. Να μην κάνεις τίποτα με βία.

ΝΟΜΩ ΠΕΙΘΟΥ. Να πειθαρχείς στο Νόμο. 

ΤΟ ΚΡΑΤΟΥΝ ΦΟΒΟΥ. Να φοβάσαι αυτό που επικρατεί, που εξουσιάζει.

ΘΝΗΣΚΕ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ. Να πεθαίνεις για την πατρίδα.
ΕΧΘΡΟΥΣ ΑΜΥΝΟΥ. Να προφυλάσσεσαι από τους εχθρούς σου.

ΕΠΙ ΡΩΜΗ ΜΗ ΚΑΥΧΩ. Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου.

ΜΗ ΑΡΧΕ ΥΒΡΙΖΕΙΝ. Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία.

ΛΑΒΩΝ ΑΠΟΔΟΣ. Όταν λαμβάνεις να ανταποδίδεις.

ΕΥΓΝΩΜΩΝ ΓΙΝΟΥ. Να είσαι ευγνώμων. 

ΠΡΟΝΟΙΑΝ ΤΙΜΑ. Να εκτιμάς τη (θεϊκή) πρόνοια.

ΥΦΟΡΩ ΜΗΔΕΝΑ. Να μη βλέπεις κανένα με καχυποψία . 

ΑΛΛΟΤΡΙΩΝ ΑΠΕΧΟΥ. Να απέχεις από όσα αλλοτριώνουν την ψυχή.

ΨΕΓΕ ΜΗΔΕΝΑ. Να μην κατηγορείς κανένα. 

ΔΙΑΒΟΛΗΝ ΜΙΣEI. Να μισείς τη διαβολή, να μη συκοφαντείς. 

ΦΘΟΝΕΙ ΜΗΔΕΝΙ. Να μην φθονείς κανένα. 

ΑΠΕΧΘΕΙΑΝ ΦΕΥΓΕ. Να αποφεύγεις την απέχθεια. 

ΕΧΘΡΑΣ ΔΙΑΛΥΕ. Να διαλύεις τις έχθρες.

ΚΑΚΙΑΝ ΜΙΣΕΙ. Να μισείς την κακία.

ΚΑΚΙΑΣ ΑΠΕΧΟΥ. Να απέχεις από την κακία.

ΔΟΛΟΝ ΦΟΒΟΥ. Να φοβάσαι τον δόλο. 

ΑΠΟΝΤΙ ΜΗ ΜΑΧΟΥ. Να μην μάχεσαι (μην κακολογείς) αυτόν που είναι απών. 
ΠΛΟΥΤΕΙ ΔΙΚΑΙΩΣ. Να πλουτίζεις δίκαια.

ΔΙΚΑΙΩΣ ΚΤΩ. Να αποκτάς τίμια (δίκαια). 

ΠΟΝΕΙ ΜΕΤ' ΕΥΚΛΕΙΑΣ. Να κοπιάζεις με τιμή.

ΠΛΟΥΤΩ ΑΠΟΣΤΕΙ. Να απέχεις από τον πλούτο.

ΧΡΩ ΧΡΗΜΑΣΙ. Να εκμεταλλεύεσαι τα χρήματά σου.

ΔΑΠΑΝΩΝ ΑΡΧΟΥ. Να ελέγχεις τις δαπάνες σου.

ΕΧΩΝ ΧΑΡΙΖΟΥ. Όταν έχεις, να χαρίζεις.

ΧΑΡΙΖΟΥ ΕΥΛΑΒΩΣ. Να χαρίζεις με ευλάβεια.

ΚΤΩΜΕΝΟΣ ΗΔΟΥ. Να ευχαριστιέσαι με αυτά που αποκτάς, να μην είσαι άπληστος.

ΕΡΓΑΖΟΥ ΚΤΗΤΑ. Να κοπιάζεις για όσα μπορούν να αποκτηθούν, για όσα είναι εφικτά.

ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ. Κάθε τι που έχει μέτρο είναι άριστο.ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ. Τίποτα να μην είναι υπερβολικό.

ΕΥΣΕΒΕΙΑΝ ΦΥΛΑΤΤΕ. Να είσαι ευσεβής. 

ΑΙΣΧΥΝΗΝ ΣΕΒΟΥ. Να σέβεσαι τη ντροπή. 

ΚΙΝΔΥΝΕΥΕ ΦΡΟΝΙΜΩΣ. Να κινδυνεύεις με σύνεση και λογική.

ΜΗ ΕΠΙ ΠΑΝΤΙ ΛΥΠΟΥ. Να μη λυπάσαι για το κάθε τι. 

ΑΛΥΠΩΣ ΒΙΟΥ. Να επιδιώκεις να ζεις χωρίς λύπες.ΤΕΛΕΥΤΩΝ ΑΛΥΠΟΣ. Να πεθαίνεις χωρίς λύπη.

ΙΔΙΑ ΦΥΛΑΤΤΕ. Να προστατεύεις την ιδιοκτησία σου. 

ΤΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΘΗΡΩ. Να κυνηγάς το καλό σου.

ΣΕΑΥΤΟΝ ΕΥ ΠΟΙΕΙ. Να ευεργετείς τον εαυτό σου ( ή να κάνεις ό,τι καλύτερο για τον εαυτό σου ).

ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ. Να τιμάς τους προγόνους.

ΕΠΙ ΝΕΚΡΩ ΜΗ ΓΕΛΑ. Να μην περιγελάς τους νεκρούς .

ΕΠΑΓΓΕΛΟΥ ΜΗΔΕΝΙ. Να μη διατάζεις κανένα. 

ΠΑΙΣ ΩΝ ΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΘΙ, ΗΒΩΝ ΕΓΚΡΑΤΗΣ, ΜΕΣΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ, ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΣΟΦΟΣ. Όταν είσαι παιδί να είσαι κόσμιος, έφηβος εγκρατής, άνδρας δίκαιος, γέροντας σοφός.